Page Text
________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૧૩૫ આ પ્રમાણે ગાથાને અક્ષરાર્થ કહ્યો. ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે- આ ગાથામાં ભંગદ્વારને નિર્દેશ ક્ષાપશમિક અને પથમિક સમ્યફવની અપેક્ષાએ છે, ક્ષાયિકની અપેક્ષાએ નહિ. કારણ કે ક્ષાયિક શુદ્ધ અને અશુદ્ધ એમ બે પ્રકારે છે. તેમાં ભવસ્થ કેવલીઓનું અને સિદ્ધોનું અપાયયુક્ત સદ દ્રવ્યોથી રહિત સમ્યગ્દર્શન શુદ્ધ ક્ષાયિક છે. તે સાદિ-અનંત હોવાથી તેનો નાશ થતો જ નથી. આ વિષે ગંધહસ્તી શ્રી સિદ્ધસેન ગણીએ તત્ત્વાર્થાધિગમ (૧–૭) સૂત્રની ટીકામાં કહ્યું છે કે-“સગી અને અગી એ બે પ્રકારના ભવસ્થ કેવલીનું મેહનીય સપ્તકના ક્ષયથી પ્રગટેલ સમ્યગ્દર્શન સાદિ-અનંત છે.” શ્રેણિક વગેરેના સમ્યગ્દર્શનની જેમ અપાયથી (મતિ જ્ઞાનના ભેદરૂપ અપાયથી) સહિત સમ્યગ્દર્શન અશુદ્ધ ક્ષાયિક છે. તે સાદિ–સાંત હોવાથી તેને નાશ થાય છે. આ વિષે ગંધહસ્તી શ્રી સિદ્ધસેન ગણીએ કહ્યું છે કે–“તેમાં (=બે પ્રકારના સમ્યગ્દર્શનમાં) જે મતિજ્ઞાનના ભેદરૂપ અપાયની અને ક્ષાપશમિક સભ્યત્વના દલિકેરૂપ સદ્દદ્રવ્યની સાથે રહેલ શ્રેણિક વગેરેનું સમ્યગ્દર્શન દર્શક સપ્તકનો ક્ષય થાય ત્યારે સદ્દદ્રવ્યને (=ક્ષાપશમિક સમ્યકત્વના દલિકેનો) નાશ થતાં અપાય સહચારી બને છે, અર્થાત્ મતિજ્ઞાન યુક્ત ક્ષાચિક સમ્યગ્દર્શન થાય છે. તે સાદિ–સાંત છે, કારણ કે દર્શનસપ્તકને ક્ષય થતાં તેની (=અપાય સહચારી ક્ષાયિક સમ્યગ્દર્શનની) આદિ થાય છે, અને કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય ત્યારે મતિજ્ઞાનને નાશ થતાં તેને (=અપાય સહચારી ક્ષાયિક સમ્યગ્દર્શનનો) નાશ થાય છે.
પ્રાસંગિક વર્ણનથી સર્યું. કારણ કે આરંભમાં માત્ર દિગ્દર્શન જ કરાવવાનું હોય. અહીં કુરુડ–ઉડ વગેરે દષ્ટાંતે સ્વબુદ્ધિથી વિચારી લેવાં. [૧૯]
આઠમું ભંગદ્વાર પૂર્ણ થયું. હવે નવમું ભાવનાદ્વાર કહેવામાં આવે છે - मिच्छत्तकारणाई, कुणंति नो कारणेऽवि ते धन्ना । इइ चिंतेज्जा मइमं, कत्तियसेट्ठी उयाहरणं ॥२०॥
ગાથાથ:- જેઓ મિથ્યાત્વના પરતીથિકની સેવા અને પરિચય વગેરે કારણેને (રાજા વગેરેથી ઉત્પન્ન કરાયેલા) કારણે ઉત્પન્ન થવા છતાં આચરતા નથી તેઓ ધન્ય છે, એમ બુદ્ધિવંત સમ્યગ્દષ્ટિ વિચારે. આ વિષે કાર્તિક શ્રેષ્ઠીનું દૃષ્ટાંત છે.
ટીકાથ:- આ પ્રમાણે ગાથાનો સંક્ષિપ્ત અર્થ છે. વિસ્તૃત અર્થ કથાથી જાણો. તે કથા આ પ્રમાણે છે
કાર્તિકશેઠનું દષ્ટાંત હસ્તિનાપુર નગરમાં જિતશત્રુ નામનો રાજા હતા. તે રાજાને કાર્તિક નામનો શેઠ હતે. તે શેઠ વિશિષ્ટ કાર્યોમાં અતિકુશળ હતું, હજાર વેપારીઓમાં શ્રેષ્ઠ હતું, મણિ,
| SR No. | 022030 |
| Book Title | Shravakna Bbar Vrato Yane Navpad Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Vijaydansuri Jain Gyanmandir ane Paushadhshala Trust |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 498 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |