________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૩૦૯
વિજયવાળા હોવા છતાં પણ સંસારના ભયથી ભયભીત, ઇન્દ્રિયોરૂપી ચાર ઘોડાઓને વશ કરેલ છે જેમણે એવા સુસાથી અને મહાસત્ત્વવાળા, ધર્મરૂપી જે બગીચો તેને ઉખેડી નાખનાર એવા મનરૂપી વાંદરાની રોકી દીધી છે વ્યાપારપ્રવૃત્તિ જેમણે એવા ક્ષમા—દમન–સંયમ આદિ ગુણનો રોહણાચલ પર્વત, દુર્જય એવા અનંગને જેમણે જીતેલો છે એવા અને સર્વ સ્થાને સારી રીતે પ્રસિદ્ધિ પામેલા એવા શ્રીવર્ધમાન નામના આચાર્ય હતા. સુરગુરુ અને દૈત્યાચાર્ય (ગુરુ અને શુક્ર)ની જેવા તથા સાગર જેવા ગંભી૨ જિનેશ્વરસૂરિ અને બુદ્ધિસાગરસૂરિ નામના બે ભાઈઓ તેમના શિષ્યો હતાં. અને વ્યાકરણ, છંદ, નિઘંટુ, કાવ્ય, નાટક, પ્રમાણશાસ્ત્ર, આગમ શાસ્ત્ર, આદિ સકલ શાસ્ત્રોને વિષે જેમની તિ અવારિત=અસ્ખલિત પ્રચારવાલી હતી. એવા તેઓના શિષ્ય શ્રીઅભયદેવસૂરિ નામે વિખ્યાત હતાં.
જે પ્રત્યક્ષ વિયાક્ષ હતા. (ઇન્દ્રિયવિજેતા હતાં) અને ધર્મને વિષે ક્રયવિક્રય અને સંગ્રહ કરવામાં સમર્થ હતા. જિનમતરૂપી ભવનમાં રહેલાં ગૂઢ પદાર્થોને પ્રકટ કરવામાં દીપની શીખા જેવી વિમલ સૂચિ જેવી તીક્ષ્ણ અને વિસ્તૃત જેમની બુદ્ધિ હતી અને સ્થાનાંગ આદિ નવ અંગોની વૃત્તિ કરવાવડે કરીને તથા પંચાશક આદિ પ્રકરણોનું વિવરણ કરવાવડે કરીને જેમણે સંઘ ઉપર ઉપકાર કર્યો છે જેમણે એવા.
આ કલિકાલની અંદર કેમેય કરીને એક બે કે ત્રણ આદિ યતિ ગુણો પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યારે તેઓ (અભયદેવસૂરિજી) સર્વ ગુણોએ કરીને સહિત હતા. તેમના શિષ્ય એવા વર્ધમાનસૂરિએ આ ચરિત્ર રચ્યું છે. ભણનાર અને સાંભળનારને મોક્ષસુખનું કારણ થાઓ.’’
આ પ્રમાણે નવાંગવૃત્તિકાર શ્રીઅભયદેવસૂરિના શિષ્ય શ્રીવર્ધમાનસૂરિએ બનાવેલ પ્રાકૃત ગાથાવાલા શ્રીૠષભદેવચરિત્રની પ્રશસ્તિમાં લખેલ છે. અને આ તાડપત્રીય પુસ્તક પાટણ નગરના વડીપોસાલના તપાગચ્છીય જ્ઞાનભંડારમાં છે. એમ જાણવું. હવે તેવી જ રીતે.
पूर्वं चन्द्रकुले बभूव विपुले श्रीवर्धमानप्रभुः । सूरिर्मङ्गलभाजनं सुमनसां सेव्यः सुवृत्तास्पदम् । शिष्यस्तस्य जिनेश्वरः समजनि स्याद्वादिनामीग्रणीः । बन्धुस्तस्य च बुद्धिसागर इति त्रैविद्यपारङ्गमेः॥१॥ सूरिः श्रीजिनचन्द्रोऽभयदेवगुरुर्नवाङ्गवृत्तिकरः । श्रीजिनभद्रमुनीन्द्रो जिनेश्वरविभोस्त्रयः शिष्याः ॥२॥ चक्रे श्रीजिनचन्द्रसूरिगुरुभिधुर्यैः प्रसन्नाभिध- स्तेन ग्रन्थचतुष्टयी स्फुटमतिः श्रीदेवभद्रप्रभुः । देवानंदमुनीश्वरोऽभवदतश्चारित्रिणामग्रणीः । संसाराम्बुधिपारगामिजनताकामेषु कामं सखा ॥३॥
