________________
વેરાગ્યશતક(ગુજરાતી)
- પ. પૂ. શાસનસમ્રાટ તીર્થોદ્ધારક આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય નેમિસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટાલંકાર કવિરત્ન પીયૂષપાણિ પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય અમૃતસૂરીશ્વરજી મહારાજા એક વિદ્ધદ્ધર્ય શીઘ્રકવિ આચાર્યદેવ હતા. તેઓશ્રીનું આ ગુજરાતી વૈરાગ્યશતક હું ઘણી વાર (મિત્રાનંદસૂરિ) વાંચી ગયો છું. બાળજીવોને વૈરાગ્યપ્રેરક હોવાથી અહીં એને સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે.
મંગલ શ્રી આદીશ્વર શાન્તિજિનેશ્વર, નેમિપ્રભુ ને પાસ જિણન્દ, વિરવિભુ એ પાંચ પ્રભુને, છઠ્ઠા શ્રી ગુરુ નેમિસૂરીન્દ; એ સર્વેને પ્રણયે પ્રણમી, સમરી સરસ્વતી માત ઉદાર, રચું “વૈરાગ્યશતક” આ સુખકર, પ્રાચીન ઉક્તિને અનુસાર. ૧
ધર્મક્યિા કરવાની મોસમ બહુકાલે બહુવિધ દુઃખ સહેતાં, ધર્મક્રિયા કરવાનો કાલ, નરભવરૂપે પ્રાપ્ત થયો છે, પુણ્યસંચયથી ચેતન હાલ; અલ્પકાલસ્થાયી. સુખદાયી, સુર સમક્તિી જેને હાય, દશ દષ્ટાન્ત દુર્લભ એને, હારી જઈને જન પસ્તાય. ૨
દુષ્ટાંત પહેલું “ચૂલા ભરતક્ષેત્રમાં ઘર ઘર ભોજન, બ્રાહ્મણને આપે ચક્રીશ, ચોસઠ સહસ અતહરી જસ નરપતિ સેવે સહસ બત્રીશ; દૈવયોગથી એક ઘરે તે, બીજી વખતે જમવા જાય, પણ સુકા વિણ ગત નરભવ તે, પાછો ચેતન નહિ જ પાય. ૩