________________
શતકસંદોહ
કામદેવને, આ પાંચ વીરોને અંગીકાર કર્યા પછી બીજી પૂરક સુભટોની શ્રેણીની સંખ્યાની પરંપરાની જરૂર રહેતી નથી. ૬૩.
૧૬૦
અહો ! સત્વનન્માય, વિદ્યાતા નૂતન: વિન । क्लेशजं दुःखमप्येतद्धत्ते यस्तु सुखाख्यया ॥ ६४ ॥
આશ્ચર્યની વાત છે કે - આ કામદેવ ખરેખર ! કોઈ નવા જ પ્રકારનો વિધાતા છે. કારણ કે, જે ક્લેશથી ઉત્પન્ન થતા દુઃખને પણ સુખના નામથી ઓળખાવે છે. ૬૪.
विषमेषुरयं धूर्त्तचक्रशक्रत्वमर्हति ।
દુઃરનું મુલતવાશિ, થેન વિશ્વપ્રતારિબા || ૬ ||
આ કામદેવ, ધૂર્તોના સમૂહમાં ઇન્દ્ર સમાન છે. કારણ કે, જેણે દુનિયાને ઠગનારા દુઃખને (પણ) સુખ તરીકે દર્શાવ્યું છે. ૬૫.
यस्य साम्राज्यचिन्तायां, प्रधानं हन्त ! योषितः । મોપિ સંકલ્પમૂ: સ્વસ્થ, થં સ્થેમાનમીહતે ? | ૬૬ ॥
ખેદની વાત છે કે, જેના સામ્રાજ્યની ચિન્તામાં પ્રધાન તરીકે સ્ત્રીઓ છે, એવો પણ કામદેવ પોતાની સ્થિરતા કેવી રીતે - કયા પ્રકારે ઇચ્છતો હશે ? ૬૬
दर्शयन्ति वलवै - रतथ्यमपि तात्त्विकम् ।
या इन्द्रजालिकप्रष्ठास्ताः, किं विश्रम्भभाजनम् ? ॥ ६७ ॥
જેઓ થોડા શબ્દોથી અવાસ્તવિકને પણ વાસ્તવિક તરીકે દર્શાવે છે તે ઇન્દ્રજાલિકોમાં મુખ્ય એવી સ્ત્રીઓ શું વિશ્વાસ પાત્ર ગણાય છે.? ૬૭
निजलालाविलं लीढे, यथा श्वा शुष्ककीकसम् । સ્વવાસનારમાનન્દુ-વમિ: પ્રીયતે તથા ॥ ૬૮ ॥