________________
યોગશતક
अहिगारिणो उवाएण, होइ सिद्धी समत्थवत्थुम्मि । फलपगरिसभावाओ, विसेसओ जोगमग्गम्मि ॥ ८ ॥
જેમ સર્વ સેવાદિ કાર્યોમાં યોગ્ય - અધિકારીને ઉપાયવડે પ્રકૃષ્ટ ફળની પ્રાપ્તિ દ્વારા સિદ્ધિ થાય છે, તેમ યોગમાર્ગમાં પણ વિશિષ્ટ અધિકારીને જ ઉપાયદ્વારા સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ શકે. ૮
अहिगारी पुण एत्थं, विण्णेओ अणुबंधगाइत्ति । तह तह णियत्तपगई, अहिगारो गभेओ त्ति ॥ ९ ॥
અપુનબંધકાદિ યોગના અધિકારી જાણવા. જ્યારે કર્મપ્રકૃતિનો વિશિષ્ટ-વિચિત્ર પ્રકારનાં ફળ ઉત્પન્ન કરવારૂપ અધિકાર નિવૃત્ત થાય છે અર્થાત્ કર્મનું જોર ઘટે છે ત્યારે જ જીવમાં યોગને અનુરૂપ યોગ્યતા પ્રગટે છે. કર્મ - યોગ્યતાના અપગમ(નાશ)ની અપેક્ષાએ એ અધિકાર પણ અનેક પ્રકારનો છે. ૯
अणियत्ते पुण तीए, एगंतेणेव हंदि अहिगारो । तप्परतंतो भवरागओ, दढं अणहिगारित्ति ॥ १० ॥
કર્મપ્રકૃતિ નિવૃત્ત થયા વિના કર્મપ્રકૃતિને આધીન બનેલો અત્યંત ભવરાગવાળો જીવ, યોગ માટે અનધિકારી હોય છે. સાધ્યને સિદ્ધ કરવાનાં પ્રકૃષ્ટ સાધનો પણ અધિકારી-યોગ્ય વ્યક્તિને જ (ફળનિષ્પત્તિ) કાર્યસિદ્ધિમાં સહાયક બને છે. તેથી જ ચારિત્રધારી આત્મા, સમ્યગ્દષ્ટિ અને અપુનબંધક એ યોગમાર્ગના અધિકારી છે. ૧૦
तप्पोगग्लाण तग्गहण - सहावावगमओ य एयंति । इय दट्ठव्वं, तह बंधाई न जुजंति ॥ ११ ॥
કર્મનાં પુગલો (કાર્મણવર્ગણા)નો જીવને વળગવાનો સ્વભાવ અને જીવનો કર્મપુદ્ગલ ગ્રહણ કરવાનો સ્વભાવ દૂર થવાથી
