________________
જે ક્ષેત્ર કે ભૂમિપર પ્રકાશ કરે છે, તે ક્ષેત્રમાં પણ અપૂર્ણ પ્રકાશ હોય છે. પરંતુ આત્મતિને પ્રકાશ–પરમજ્યોતિ પ્રકાશ જ્યારથી ઉદય પામ્યો, ત્યારથી સાદિ અનંતકાળ સુધી જારી રહે છે જ્યારથી ઉદય પામે ત્યારથી માંડી હમેશાં સૂધી તે સર્વત્ર ઝળઝળી રહે છે. અને તે પણ એટલા બધા વિસ્તારમાં કે લોક અને અલેક એ ઉભયજ નહીં, પરંતુ તે ઉપરાંત તેમાં આવેલા અશેષ પદાર્થને ભૂત અને ભવિષ્યના અનંતકાળના દ્રવ્ય–ગુણ પર્યાય વર્તમાનકાળના એક સમય માત્રમાં આદર્શ કે આરસીમાં પ્રતિબિંબની પેઠે જોઈ જાણી લે છે. વળી તારા, ચંદ્ર અને સૂર્યરૂપી જયોતિષી દેવતાનાં શરીરો તેમજ તેમના પ્રકાશક વિમાને નાશવંત તથા કેટલાએકના પર્યાયે નાશવંત છે, અને આ આત્મજ્યોતિને પ્રકાશ અમર-અજર–અને અખંડ છે
વળી પરિમિત પ્રકાશવાળા તારા, ચંદ્ર અને સૂર્ય પણ આત્માની અપરિમિત જ્યોતિવડે જણાઈ –જેવાઈ રહ્યા છે. માટે આત્માજ તારાને તારે, ચંદ્રનો ચંદ્ર અને સૂર્યને પણ જોવા-જાણવારૂપ એક અપ્રતિમ સૂર્ય સરખે છે.
તારા, ચંદ્ર અને સૂર્યાદિના પ્રકાશ આત્મપ્રકાશ ન હોય, તે શા કામના? માટે આત્મપ્રકાશ નિહાળવા ઉદ્યમવંત થાઓ કે, તારાને પ્રકાશ હીરાના હાર જેવ, ચંદ્રને પાનાના ચગદા કે પદક જેવો, અને સૂર્ય પ્રકાશ કહીનૂર જે આત્મદ્રવ્યની આસપાસ દીપી નીકળે.
પરમાર્થ-વાંચતાર તું નિશ્ચયથી અનંત પ્રકાશમય આત્મા છે, અને લોકાલેક પ્રકાશી રહ્યો છે તારા ચંદ્ર અને સૂર્ય તે પરિમિત Limited પ્રકાશ વાળા છે એટલું જ નહિ, પરંતુ તારા અનંત પ્રકાશવડે જ તે પરિમિત પ્રકાશ વાળ પણ જગતમાં જણાય છે–દેખાય છે, એમ જાણ
પરમ જ્યોતિ કેવી છે? " निरासंबं निराकारं निर्विकल्पं निरामयं ગ્રામના પરમં શોતિનિરપાધિનિનન” | રૂ I પરમતિ આત્માની, નિરાલંબને નિવિકલ્પ ભાસે;
નિરાકાર નિરામય તે, નિરંજનપણે અતીશે પરકાસે. ૩
અનુવાદ–આત્માની પરમતિ આલંબન રહિત, આધાર રહિત, વિકપ રહિત, રોગ રહિત, ઉપાધિ રહિત અને લેપ રહિત છે,
વિવરણાર્થ-આત્માની પરમતિનું સ્વરૂપાક થવા પ્રયત્ન કરાય