________________
૬૯
चारित्रमनोरथमाला
द्वैमासिकी, तृतीया त्रैमासिकी, चतुर्थी चातुर्मासिकी, पञ्चमी पञ्चमासिकी, षष्ठी षण्मासिकी, सप्तमी सप्तमासिकी, अष्टमी सप्ताहोरात्रिकी, नवमी सप्ताहोरात्रिकी, दशमी सप्ताहोरात्रिकी एकादशी एकाहोरात्रिकी, द्वादशी एकाहोरात्रिकी । प्रतिमाप्रतिपत्तिमिच्छता मुनिना जिनकल्पिकमुनिवत्प्रतिमापालनस्य सामर्थ्यप्राप्त्यै गच्छे वसतैव पञ्चप्रकारां तुलनां कृत्वैव प्रतिमाः स्वीकार्याः । आसां प्रतिमानां विस्तरस्तु जिज्ञासुभिः प्रतिमापञ्चाशकतो विज्ञेयः । अयं सारः तपःसूत्रसत्त्वप्रभृतिभावनाभिर्युक्तः पठितपूर्वः प्रतिमाप्रतिपत्तिधरः कदा परमार्थपदंमोक्षपदं प्रसाधयिष्यामीति सारो - निस्यन्दोऽस्य मनोरथस्येति ||२३||
अधुनोग्रोपसर्गवर्गस्य सहनमनोरथं विवेचयन्नाह
-
પ્રતિમા એટલે વિવિધ અભિગ્રહવાળી પ્રતિજ્ઞા. તેમાં પહેલી પ્રતિમા એક મહિનાની છે. બીજી પ્રતિમા બે મહિનાની છે. ત્રીજી પ્રતિમા ત્રણ મહિનાની છે. ચોથી પ્રતિમા ચાર મહિનાની છે. પાંચમી પ્રતિમા પાંચ મહિનાની છે. છઠ્ઠી પ્રતિમા છ મહિનાની છે. સાતમી પ્રતિમા સાત મહિનાની છે. આઠમી પ્રતિમા ૭ અહોરાત્રિની (રાત-દિવસ) છે. નવમી પ્રતિમા ૭ અહોરાત્રિની છે. દશમી પ્રતિમા સાત અહોરાત્રિની છે. અગિયારમી પ્રતિમા એક અહોરાત્રિની છે અને બારમી પ્રતિમા એક અહોરાત્રિની છે.
પ્રતિમા સ્વીકારવાની ભાવનાવાળા મુનિએ, જિનકલ્પી મુનિની જેમ પ્રતિમા પાલનનું સામર્થ્ય કેળવવા માટે, ગચ્છમાં રહીને જ ઉપરોક્ત પાંચ પ્રકારની તુલના કરીને પછી જ પ્રતિમા સ્વીકારવાની હોય છે. પ્રતિમા અંગે વિશેષ જાણવાની જિજ્ઞાસા હોય તો પૂ.યાકિની મહત્તરાસૂનુ હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મ.રચિત પ્રતિમાપંચાશક જોવું.
હું આવા પ્રકારના પરમાર્થ પદ-મોક્ષપદને સાધનારો ક્યારે થઈશ ? ૨૩ હવે ઉગ્ર- અસામાન્ય ઉપસર્ગોના સમૂહને સહન કરવાનો મનોરથ શાસ્ત્રકાર મહર્ષિ કરે છે.
