________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगन्द्रिका टीका सत्र २४६ नामनिष्पन्ननिरूपणम् साधुमर्यादानुलनाच्चायं समुद्रतुल्यः । तथा-नभस्तलसम:-नभस्तलं यथा निरालम्ब भवति तथैवायमपि सर्वत्रालम्बनरहितो भवति, अत एवायं नभस्तलतुल्य इत्युच्यते । तथा तरुगणसमः-तरुणो यथा सेचके छेद के च सम एव भवति, तथैवायमपि निन्द के प्रशंसके च समवृत्ति भवति, न च निन्दया प्रशंसया वाऽस्य विक्रिया जायते, अतोऽयं तरुगणसमश्वायमुच्यते । एवं विधश्च यो भवति । तथा च-भ्रमरसमः-भ्रमरो यथा प्रतिपुष्पादीषदीपद्रसमुच्चिनुते तथैवायमपि प्रतिगृहात् किंचिस्किचित् अ हारादिकं गृह्णाति, अनोऽयं भ्रमरसम इत्युच्यते । तथा-मृगसमः यथा मृगोऽनिर्श चकितचित्तस्तिष्ठति, तथैवायमपि संसारभयाञ्चक्तिचित्तस्तिष्ठहोता है, रत्नों का आकर होता है मर्यादा का पालक होता है, उसी प्रकार यह भी गंभीर स्वभाववाला होता है, ज्ञानादिगुण रत्नों का पिटारा होता है और साधु मर्यादा का उल्लंघन कत्ती नहीं होता है इस प्रकार से समुद्र के जमा होता है। तथा यह नभस्तल जैसा होता हैं जैसे आकाश आलंबन विना का है-उसी प्रकार यह भी सर्वत्र आलं. पन रहित है। तथा यह तरुगणसम होता है-जैसे तरुण सींचनेवाले के ऊपर और अपने को काटनेवाले के ऊपर सम अवस्थावाले रहा करते हैं, उसी प्रकार यह भी अपनी निंदा करनेवाले के ऊपर सदा समवृत्ति रखता है । निन्दा से जिसके चित्त में दुःख नहीं होता और अपनी प्रशंसा से जिसके मन में प्रमोद नहीं होता है, इस प्रकार का होता है। तथा यह भ्रमर सम होता है-जैसे भ्रमर हरएक पुष्प से थोडा थोडारस संगृहीत करता है, उसी प्रकार यह भी हरएक घर से थोडा २ आहारादिक ग्रहण करता है। तथा यह मृगसम होता है-जैसे मृग પણ ગંભીર સ્વભાવ યુક્ત હોય છે, જ્ઞાનાદિ ગુગ રૂપ રત્નને પિટક (પટારે) હોય છે અને સાધુ મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરતા નથી, એથી જ તે સમુદ્ર જે હોય છે. તેમજ નભસ્તલ જે હોય છે, જેમ આકાશ આલંબન વગર હોય છે, તેમ જ આ પણ સર્વત્ર આલંબન રહિત હોય છે. તેમજ આ તરુગણુ સમ હોય છે, જેમ તરુગણ સિંચિત કરનારા પ્રત્યે સમભાવ રાખે છે, તેમજ કાપનારા પ્રત્યે પણ સમભાવ રાખે છે, તેમજ આ પણ પિતાની નિંદા કરનારા પ્રત્યે તથા પિતાની પ્રશંસા કરનારા પ્રત્યે સદા સમવૃનિ રાખે છે. નિંદાથી જેના ચિત્તમાં દુઃખ ઉત્પન્ન થતું નથી અને સ્વપ્રશંસાથી જેના મનમાં પ્રમાદ થતો નથી, એ જ તે હોય છે. તેમજ આ બ્રગર સમ હેય છે. જેમ ભ્રમર દરેકે દરેક પુરપથી થોડો
ડે રસ સંગૃહીત કરે છે, તેમજ આ પણ દરેકે દરેક ઘેરથી સ્વ૫ આહારદિક ગ્રહણ કરે છે. તેમજ આ મૃગ જેવું હોય છે, જેમ મૃગ સદા ભયભીત
For Private And Personal Use Only