Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
500
अनुयोगद्वारसूत्रे तथा-उन्मार्गः-परस्परविरुद्धवचनप्रतिपादनपरत्वात्परसमयो विषममार्गतुल्यः उन्मार्गत्वं चास्यैवं विज्ञेयम्-यथाहि
__'न हिंस्यात् सर्वभूतानि, स्थावराणि चराणि च ।
आत्मवत् सर्वभूतानि, यः पश्यति स धार्मिकः ॥' इत्याधुक्त्वा पुनः 'षट् सहस्राणि युज्यन्ते पशूनां मध्यमेऽहनि । अश्वमेधस्य वचनान्यूनानि पशुभित्रिभिः । इत्याधुच्यते परसमये । इत्थं च परसमयस्योन्मासकेगा। उक्तंच 'सव्वं सुन्नति जयं' इत्यादि जिन शून्यवादियों ने 'सर्व जगत् शून्यस्वरूप है' ऐसा सिद्धांत माना है, हम उनसे पूछते हैं कि शुन्यता को प्रतिपादन करनेवाले शब्द तथा शून्यता का कथन करने वाली क्रिया ये सब कर्ता के अभाव में कैसे घट सकती है ? यह परसमय उन्मार्ग-विषममार्ग तुल्य है। क्योंकि यह परस्पर विरुद्ध बचनों के प्रतिपादन करने में तत्पर बना हुआ है। जैसे यह कभी तो यह कहता है कि-'थावर और ऋतरूप जितने भी प्राणी हैं, उनको मारना नहीं चाहिये-' अर्थात् उनकी हिंसा नहीं करनी चाहिये-तथा समस्त. प्राणियों को अपने जैसा ही मानना चाहिये । क्योंकि इस प्रकार की प्रवृत्ति करनेवाला प्राणी धार्मिक प्राणी माना जाता है । और कभी ऐसा भी कह देता है कि 'षट्सहस्राणि युज्यन्ते पशूनां मध्यमेऽहनि, अश्वमेधस्य वचनान्यूनानि पशुभिस्त्रिभि:' अश्वमेध यज्ञ करते समय ५०९७' पशुओं की बलि चढाना चाहिये। इस प्रकार परसमय में માનવી પડશે. નહીંતર સર્વ શૂન્યતાને સિદ્ધાંત જ નહિ સંભવી શકશે.
तय 'मध्वं सुन्नं तिजयं' याहि २ शुन्यकालिमास सात शुन्य. સ્વરૂપ છે. એ જાતને સિદ્ધાન્ત માન્ય રાખે છે, અમે તેને પૂછીએ છીએ કે “શૂન્યતાના પ્રતિપાદક શબ્દ તેમજ શૂન્યતાનું કથન કરનારી આ ક્રિયા સર્વ કર્તાના અભાવમાં કેવી રીતે સંભવી શકે છે? એઓ પરસ્પર ઉન્માર્ગ વિરૂદ્ધ વચનેનું જ પ્રતિપાદન કરે છે. જેમકે આ કયારેક તે આમ કહે છે કે “સ્થાવર અને ત્રસરૂપ જેટલા પ્રાણીઓ છે, તેમને મારવા ન જોઈએ. એટલે કે તેમની હિંસા કરવી ન જોઈએ તેમજ સમા પ્રાણીઓને પિતાની જેમ જ માનવા જોઈએ. કેમકે આ જાતની પ્રવૃત્તિ કરનારા પ્રાણીને ધાર્મિક પ્રાણી માનવામાં આવે છે, અને કયારેક આમ પણ કહે છે કે “ટૂ सहस्राणि युज्यन्ते पशूनां मध्यमेऽहनि, अश्वमेधस्स वचनान्न्यूनानि पशुभित्रिभिः અમેધયજ્ઞ વખતે ૫૦૯૭ જેટલા પશુઓને બલિ અર્પિત કરે જોઈએ,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |