Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
०००००००० ००००००००० .००००००००
१३२
अनुयोगद्वारसूत्रे तु सप्तविंशतिपदेशात्मकं बोध्यम् । प्रदेशानां सप्तविंशतिः संख्यातु नवप्रदेशात्म के प्रतरे त्रिप्रदेशात्मिकया सूच्या गुणिते समुपलभ्यते । एषां स्थापना पूर्वोक्त नवप्रदेशात्मकमतरस्याध उपरि च नव नव प्रदेशान् दत्त्वा कर्तव्या-तद्यथाइत्थं चेदं घनाङ्गुलं दैयविष्कम्भपिण्डैस्तुल्यं भवति। अथैषामल्पबहुत्वादि निर्देष्टुमाह'एएसिणं भंते' इत्यादि । अर्थस्तु स्पष्ट एव। एतदुपसंहरबाह-तदेतदात्माङ्गुलमिति ॥मू० १९३॥ होता है- । इसे यो समझना चाहिये कि नौ प्रदेशात्मक प्रतर में तीन का गुणा करने पर २७ जो आते हैं वे ही घनाङ्गुल के दृष्टान्त रूप है। ३४३=९ यह प्रतरागुल है। इस प्रतराङ्गुल में त्रिप्रदेशात्मक सूची का गुणा करने पर ये २७ आते हैं। इनका कोष्टक पूर्वोक्त नव प्रदेशास्मक प्रतर के नीचे ऊपर नौ नौ प्रदेशों को देकर करनी चाहिएतद्यथा-::: इस प्रकार यह घनाङ्गुल देय, विष्कंभ और पिण्ड ::: इन सब से तुल्य होता है। (सुई सुईगुणिया पयरंगुले :: पयरं सुइए गुणितं घणंगुले ) इस मुत्रपाठ द्वारा यही कहा गया है कि सूची को सूची से गुणा करने पर प्रतराङ्गुल होता है
और प्रतर को सूची से गुणा करने पर घनाङ्गुल होता है । जब यह बात है तो यह स्वतः प्रश्न उपस्थित होता है कि (एएसिणं भंते ! सुई अंगुलपयरंगुलघणंगुलाणं कयरे कयरेहितों अप्पा व बहुया वा तुल्ला घा विसे साहिया वा? ) हे भदन्त ! सूच्यगुल, प्रतराङ्गुल और પ્રદેશાત્મક હોય છે અને આ પ્રમાણે સમજવું જોઈએ કે ૯ પ્રદેશાત્મક પ્રતરમાં ત્રણને ગુણાકાર કરવાથી જે ૨૭ આવે છે તેજ ધનાંગુલના દૃષ્ટાંત રૂપ ૩*૩=૯ આ પ્રતરગુલ છે. આ પ્રતરાંગુલમાં ત્રિપ્રદેશાત્મક સૂચીને ગુણાકાર કરવાથી ૨૭ આવે છે તેનું કોષ્ટક નવપ્રદેશાત્મક પ્રતરની જેમજ નીચે ઉપર નવ નવ પ્રદેશને આપીને તૈયાર કરવું જોઈએ કેમકે આ પ્રમાણે આ ઘનાંગુલ દેધ્ય, વિષ્કભ અને પિંડ આ सपथी तुस्य डाय छे. (सूई सूईगुणिया पयरंगुले पयरं सूईए गुणितं घणंगुले) આ સૂત્રપાઠ વડે આ પ્રમાણે જ કહેવામાં આવ્યું કે સૂચીને સૂચીથી ગુણા કાર કરવામાં આવે તે પ્રતરાંગુલ થાય છે અને પ્રતરને સૂચીથી ગુણાકાર કરવામાં આવે તે ઘનાંગુલ થાય છે. અહીં હવે એ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થાય છે है (एएसि णं भंते ! सूई-अंगुल पयरंगुलघण गुलाणं कयरे कयरेहितो अप्पा बा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा !) 3 महत ! सूश्यांगुल, प्रत
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |