Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगका टीका सूत्र ८६ कालद्वारनिरूपणम्
कायणौ वियुक्ते सति तदानुपूर्वीद्रव्यमपगतं भवति, अत एकमानुपूर्वीद्रव्यमधिकृत्य जघन्यत एकः समयोऽवस्थितिकालः । यदा तु तदेवैकमानुपूर्वीद्रव्यमसङ्'ख्यातकालं तद्भावेन स्थित्वाऽनन्तरोक्तस्त्ररूपेण वियुज्यते, तदा तस्य उत्कृष्टतो
संख्येयोऽवस्थितिकाळ, नत्वनन्तोऽवस्थितिकालः, उत्कृष्टायां अपि पुद्गलसंयोगस्थितेरसंख्ये यकालत्वात्। बहूनि आनुपूर्वीद्रव्याणि आश्रित्य तु एषामानुपूर्वीद्रव्याणां नियमतः सर्वाद्धा स्थिति बोध्या । यतो नास्ति कवितादृशः काळो यत्रकालेऽयं लोक आनुपूर्वीद्रव्यरहितो भवेदिति ।
३६३
आनुपूर्वी द्रव्य का आनुपूर्वीरूप में रहने का काल अनन्त नहीं होता है । क्योंकि उत्कृष्ट भी पुद्गल संयोगस्थिति असंख्यात काल की ही होती है । अनेक आनुपूर्वी द्रव्यों की अपेक्षा तो इन आनुपूर्वीद्रव्यों की स्थिति नियमतः सर्व कालंकी है। क्योंकि लोक में ऐसा कोई काल नहीं है कि जिसमें ये आनुपूर्वी द्रव्य नहीं हों। (अणाणुपुन्वी दव्बाई अवसव्यगदव्वा च एवं चैव भाणि वाई ) अनानुपूर्वी roat में और अवक्तयक द्रव्यों में भी जघन्य और उत्कृष्ट रूप काल एक द्रव्य और अनेक द्रव्यों की अपेक्षा लेकर पूर्वोक्त रूपसे ही जानना चाहिये । तात्पर्य यह है कि कोई एक परमाणु एक समय तक अकेला रहकर बाद में किसी दूसरे परमाणु से संश्लिष्ट हो जाता है। इस लिये एक आनुपूर्वी द्रव्य की अपेक्षा से उस अनानुपूर्वी रूप एक द्रव्य का अवस्थिति काल जघन्य से एक समय का और जब वही एक परमाणु
સ્થિતિકાળ (આનુપૂર્વી રૂપે રહેવાના કાળ) અનંત હાતા નથી, કારણ કે ઉત્કૃષ્ટ પુદ્ગલસચેાગસ્થિતિ પણ અમ્રખ્યાત કાળની જ હોય છે. અને આનુપૂર્વી દ્રચૈાની અપેક્ષાએ તે તે આનુપૂર્વી દ્રવ્યેાની સ્થિતિ નિયમથી જ સકાલીન હૈાય છે, કારણ કે લેકમાં એવા કોઇ કાળ નથી કે જ્યારે આનુપૂર્વી દ્રગૈાનું અસ્તિત્વ જ ન હોય.
For Private and Personal Use Only
(अणाणुपुव्वी दव्वाई' अवत्तव्वगव्वाई' च एव चेव भाणियव्व) मनानुપૂર્વી દ્રબ્યમાં અને અવક્તવ્યક દ્રષ્યમાં પણ એક દ્રવ્ય અને અનેક દ્રવ્યેાની અપેક્ષાએ પૂર્વોક્ત જઘન્ય કાળ અને ઉત્કૃષ્ટ કાળ સમજી લેવા આ કથનના ભાવાથ નીચે પ્રમાણે છે. કેઇ એક પરમાણુ એક સમય સુધી એકહ્યુ` રહીને ત્યાર બાદ કાઈ ખીજા પરમાણુ સાથે સશ્લિષ્ટ થઈ જાય છે. તેથી એક અનાનુપૂર્વી દ્રવ્યને અવસ્થિતિકાળ (અનાનુપૂર્વી દ્રવ્ય રૂપે રહેવાના કાળ) આછામાં ઓછે. એક સમયના કહ્યો છે, અને જ્યારે એજ એક પરમાણુ
| SR No. | 020966 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 25 MB |