________________
૨૫૦ ]
[ ગિદષ્ટિ સમુચ્ચય વ્યાખ્યાને ભાગ-૨
પિકળ! કેમકે આ મારી કિંમતી સલાહે તે નભાવે છે, બીજો કોઈ મને પતિ મળે હેત ૨૦૦૦ વર્ષ પૂર્વેના આ ધર્મશાસ્ત્રમાં લખેલી તે મને લાત મારીને કાઢી મૂકત. અને એમની ભરી પડી છે. હું લોકોને શું નવું કહું છું? ભૂલમાં એમ કહે કે “ના, ના, તમારી કશી ભૂલ બાઈબલમાં જે લખ્યું છે, તે જ હું લોકોને નથી. ભૂલ મારી છે, કે પહેલાં મેં ધ્યાન ન કહું છું. ત્યારે મૂળમાં આ ધર્મશાસ્ત્ર લોકોને રાખ્યું.” બસ, જાઓ, કરજે આ પ્રમાણે !” શત સુખી જીવન જીવવા માટે કેટલું બધું એ બાઈને મગજમાં વાત ઊતરી ગઈ, એ અતિશય ઉપયેગી! તે મેં મૂરખે આ ધર્મ- પ્રમાણે કરવા લાગી, ને કેટલાક દિવસે બાદ શાસ્ત્ર અને ધર્મની જ ઉપેક્ષા કરી ? બસ, તેજ છે. ને અભિનંદન આપવા આવી; કહે છે - દિવસથી હું દેવળે જવા લાગ્યો. પાદરીના ડે.! કે સરસ ઉપાય બતાવ્યો ! મેં તમારા કહેવાથી એ બાઈબલના ફકરા પર માનસ- કહેવા પ્રમાણે કરવા માંડયું, તે હવે હું એમને શાસ્ત્રની પદ્ધતિએ ભાષણો દેવા લાગ્યા. એટલી બધી ગમું છું કે એ બીજીઓ સાથે લેકે ખૂબ જમા થતા ગયા.
વાત કરવાને બદલે કે બહાર ફરતા રહેવાને આ પુસ્તકમાં માનસિક દ્રાટમેટને એક બદલે ઘરમાં જ રહી મારી સાથે ખૂબ પ્રેમદાખલે એ મૂક્યો છે કે
ગોષ્ઠી કરે છે.” બાઈ કેમ પતિને પ્રિય થઈ ?
અનુચિત બોલથી સ્વ–પરને નુકસાન – એક બાઈ આ છે. પાસે આવી કહે વાત આ હતી, કે માતા-પિતા કે ગુરુ જઓને ડે. હું મારા ધણીની કેટલી બધી સેવા વગેરેની સારી સેવા કરવા છતાં, માથે જ કરૂ છું. છતાં હું એમને ગમતી નથી ! હજી અનુચિત બેલ ઝીકે તે કેવું નુકસાન થાય બીજી બાઈઓ સાથે વાતચીત કરે, પણ મારી છે ! સામાનું દિલ ઘવાય, અને પિતાને પણ સાથે નહિ, તે આને કઈ માર્ગ કાઢી આપો!” ઉદ્વેગ થાય, એમ બંનેને અશુભ અધ્યવસાય થાય.
ડેકટરે પછી એનું મૂળ નિદાન શોધવા સમજવું જોઈએ કે અત્યાર સુધી આપણે અનેક પ્રશ્નો પૂછયા, જેવા કે “સવારે પહેલું આ દુઃખદ સંસારમાં અનુચિત વ્યવહારથી કેણ ઊઠે છે? તમે સેવા કાર્ય કરે એમને આપણું અને બીજાનું ઘણું ઘણું બગાડયું છે. ચહ્યા પછી કરે? કે ચિંધ્યા સિવાય કરે? અહી ઉત્તમ ભવ, ઉત્તમ બુદ્ધિ-શક્તિ, ઉત્તમ પતિ બહારથી આવે ત્યારે શું કહે છે? પુરુષાર્થ શક્તિ, અને ઉત્તમ દેવગુરુ તથા વગેરે પૂછતાં ડોકટરે શોધી કાઢ્યું, કે પતિની ઉત્તમ પૂર્વ પુરુષના ઉત્તમ ઉચિત વ્યવહાર સેવા આમન્યા તે બહુ જાળવે છે, પણ વચમાં તથા અનુચિત ત્યાગના દષ્ટાન્ત મેળવવા ભાગ્યક્યાંક પતિની ભૂલ થતાં સંભળાવી દે છે કે શાળી બન્યા છીએ, તે આપણી કિંમતી બુદ્ધિ
આ તે હું છું તે તમારું નભાવી લઉં છું, શક્તિ-પુરુષાર્થ શક્તિ સ્વ–પર માટે શ્રાપરૂપ બીજી કઈ હોત તે તમને ખબર પડી જતે.” નહિ. કિન્તુ આશીર્વાદરૂપ બને, એ એને
એટલે હવે ડોકટર કહે છે, “તમે ન ગમ ઉપયોગ કરવો જોઈએ, અને તે સર્વત્ર ઉચિત વાનું કારણ તમારા કર્કશ અપ્રિય બનેલ છે. હવે વ્યવહાર રાખવાની તથા નાના પણ અનુચિતને તમારે સુખી થવું હોય, પતિને પ્રિય થવું હોય, ત્યાગ કરવાની જ બુદ્ધિ તથા ઉદ્યમથી થાય,કહેશે, તે એથી ઉલટું બેલે. અર્થાત તમારી ભૂલ અનુચિત કેમ અટકે - એમ કહેતા રહે કે “આ તે તમે છે તે મને મ–આ બધું સમજાવા છતાં અનુચિત