Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
586
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुलसी शब्द-कोश
पलकें : पलक + ब० । कवि० २.२३
पलकt : एक पलक भी । 'पलको न लावतीं ।' कवि० २.१३
पलट : पूकृ० (सं० पर्यस्य > प्रा० पलट्टि > अ० पल्लट्टि) । (१) नीचे से ऊपर करके । 'उलट पलट लंका सब जारी । मा० ५.२६.८ (२) बदल कर (३) उँडेल कर । 'पलटि सुधा ते सठ बिष लेहीं ।' मा० ७.४४.२
पलटे : भूकृ०पु० (सं० पर्यंत > प्रा० पल्लट्ट) । (१) विपरीत, प्रतीप । 'उलटेपलटे नाम महातम । विन० २२८.४ (२) बदले में । 'पूजा लेत देत पलटे सुख ।' दिन २३६.२
पलना : पालने में । 'करि सिंगार पलनां पोढ़ाए । मा० १.२०१·१ पलना : सं०पु० (सं० पालनक > प्रा० पालणअ ) । पालना,
बच्चों का झूला | मा०
१.१६८.८
पलिअहि : आ०कवा०प्रब० (सं० पाल्यन्ते > प्रा० पालीअंति > अ० पाली अहि) । पाले जाते हैं, पाले जायें । 'बायस पलिअहं अति अनुरागा ।' मा० १.५.२ पलु : पल + कए० । एक पल का समय । 'पवन के पूत को न कूदिबे को पलु गो ।'
कवि० ४.१
पलुहइ : आ०ए० (सं० प्ररोहते > प्रा० पलहइ ) उगता-ती है; कल्ले फोड़ता-ती है । पुनि ममता जवास बहुताई । पलुहइ नारि सरद ऋतु पाई ।' मा० ३.४४.६
पलुहत: वकृ० | पनपती-ती है । 'पलुहत गरजत मेह ।' दो० ३१६
पलुहावहिंगे : आ०भ०पु० प्रब० । पनपाएंगे, हरा भरा करेंगे । 'बिरह अगिनि जरि रही लता ज्यों कृपादृष्टि जल पलुहावहिंगे ।' गी० ५.१०.३
पलोटत: वकृ०पु० | दबाता ते । 'पाय पलोटत भाइ ।' मा० २.८६
पलोटिहि : आ०भ०प्र० । दबाएगा-गी । 'पाय पलोटिहि सब निसि दासी ।' मा०
२.६७.५
For Private and Personal Use Only
पल्लव: सं०पु० (सं० ) । किसलय । मा० १.८७.५
पल्लवत: वकृ०पु० । पल्लवयुक्त होता ते । बढ़ता, विकास लेता । 'पल्लवत फूलत नवल नित ।' मा० ७.१३.५
पल्लवनि : पल्लव + संब० । पल्लवों (से) । ' कपट दल हरित पल्लवनि छावीं ।"
विन० २०८.२
पल्लवित : वि० (सं० ) । पल्लव युक्त, परिवर्धित | मा० १.३४६
पवन : सं०पु० (सं० ) । वायु । मा० १.७.६
पवनकुमार, रा : वायु पुत्र हनुमान् । मा० १.१७; ५.२.३ पवनज : हनुमान् । गी० ५.२१.२
पवनतनय : हनुमान् । मा० ५.०.६
| SR No. | 020840 |
| Book Title | Tulsi Shabda Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bacchulal Avasthi |
| Publisher | Books and Books |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 612 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 13 MB |