Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मार्थबोधिनी टीका fr. शु. अ. ५ आचारश्रुतनिरूपणम्
"
1
पुण्यपापे न स्तः । 'नेवं सन्नं णिवेपुर' नै संज्ञां निवेशयेत् । किन्तु - 'पुण्णेब पावे वा अस्थि' पुण्यं वा पापं वाऽस्ति । एवं सन्नं णिवेतए' एवं संज्ञां निवेशयेत् - धारयेत् इत्येवं बुद्धिं कुर्यादित्यर्थः केचन - पुण्यस्यास्त्विं न स्वीकुर्वन्ति किन्तु यदा पापस्य न्यूनता तदोत्पद्यते सुखम् । यदा च पापाधिक्यन्तदा वर्धते दुःखम् । केचन पापस्यैवाऽस्तित्वं न मन्यन्ते मन्यन्ते च पुण्योत्कर्षे सुखम्, न्यूनतायाश्च पुण्यस्य दुःखप्रादुर्भावम् के वनो भयोरपि अस्तित्वमनादृत्याssद्रियन्ते स्वभावतो जगतो व्यवस्थाम् । परन्तु शास्त्रकारस्तेषां मतं निराकरोतिपुण्यं पापं वा नास्तीति बुद्धिर्न विधेया, अपितु अस्त्येवेति व्यवस्थिता बुद्धि निगोद आदि दुर्गति प्राप्त होती है । यह पुण्य और पाप है, ऐसी बुद्धि रखनी चाहिए
-
कोई कोई पुण्य का अस्तित्व स्वीकार नहीं करते। वे कहते हैं कि जब पाप की कमी होती है, तब सुख उत्पन्न होता है और जब पाप की अधिकता होती है तो दुःख उत्पन्न होता है । इस प्रकार एक पाप को स्वीकार करने से ही सुख और दुःख की व्यवस्था घटित हो जाती हैं इससे विपरीत कोई पाप का अस्तित्व नहीं मानते हैं। उनका मन्तव्य यह है कि पुण्य की प्रबलता से सुख की और न्यूनता से दुःख की उत्पत्ति होती है ।
कोई ऐसे भी हैं जो पुण्य और पात्र दोनों का ही अस्तित्व अंगीकार नहीं करते। वे स्वभाव से ही जगत् की सुखदुःखसंबंधी व्यवस्था मानते हैं ।
परन्तु शास्त्रकार इन सब भ्रान्त मतों का निराकरण करते हुए નરક નિગેાદ વિગેરે ક્રુતિ પ્રાપ્ત થાય છે. આ પુણ્ય અને પાપ નથી, આવા પ્રકારની બુદ્ધિ રાખવી ન જોઇએ. પર`તુ પુણ્ય છે, અને પાપ પણ છે, એ પ્રમાણે બુદ્ધિ રાખવી જોઈ એ
For Private And Personal Use Only
ફ્રાઈ કાઇ અન્ય મતવાળા પુણ્યનું અસ્તિત્વ સ્વીકારતા નથી, તેમા કહે છે કે—જ્યારે પાપ એછુ થાય છે ત્યારે સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. અને જ્યારે પાપ અધિક પ્રમાણમાં હોય ત્યારે દુઃખ પ્રાપ્ત થાય છે, આ રીતે એક પાપના જ સ્વીકાર કરવાથી સુખ અને દુઃખની વ્યવસ્થ ખરેખર ઘટી જાય છે. કોઈ કોઈ પુણ્ય અને પાપ બન્નેના અસ્તિત્વના સ્વીકાર કરતા નથી. તેઓ સ્વભાવથી જ જાના સુખ દુઃખ સંબંધી વ્યવસ્થાને સ્વીકાર કરે છે. પરંતુ શાસ્ત્રકાર આ સઘળા ભ્રાન્ત-ભમાવવાવાળા મતેાનું નિરાકરણ કરતાં
सु० ६५
| SR No. | 020781 |
| Book Title | Sutrakritanga Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 797 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 15 MB |