Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणम् बन्धकारणं जानीयात् । उक्तंच
"संसार तव दुस्तार, पदवो न दवीयसी ।
अन्तरा दुस्तरा न स्यु यदि रे'मदिरेक्षणाः ॥१॥ अतो नीवास्तुल्यं स्त्रीप्रसङ्गं ज्ञात्वा, ज्ञातवस्वस्तत्रासक्तिं न कुर्यात् । किं भूत: समित्याह-छिन्नसोए' छिन्नस्रोताः छिन्नानि अपनीतानि स्रोतांसि संसाराऽवतरणद्वाराणि, विषयोन्मुखेन्द्रियमवर्तनानि । यद्वा-छिन्नानि अवरुद्वानि स्त्रोतांसि आस्राद्वाराणि माणातिपातादीनि, येन-स छिन्नखोता। निरुद्धपापागमनमार्ग: के समान स्त्रियों में आसक्त न हो। विवेकवान् मुनि स्त्री को कर्मः पन्धन का कारण जाने। कहा भी है-'संसार तव दुस्तार' इत्यादि । _ 'अरे संसार ! अगर बीच में यह दुस्तर स्त्रियां आड़ी न आ जाती तो तेरी यह दुस्तर पदवी कोई महत्त्व न रखती। अर्थात् स्त्रियों के मोह को जीतना ही वास्तव में दुस्तर है। इसी मोह के कारण संसार दुस्तर कहा गया है। जिसने स्त्री संबंधी मोह को जीत लिया, उसके लिए संसार दुस्तर नहीं रह जाता-सुतर हो जाता है।
अतएव स्त्रीप्रसंग को नीवार धान्यकणों के समान जान कर तस्व. वेत्ता स्त्रियों में आसक्ति धारण न करे। वह स्त्रोतों को बन्द कर दे अर्थात् संसार में गिराने के द्वारों को इन्द्रियों के विषयों की ओर प्रवृत्ति को त्याग दे। अथवा पाप के आगमन के मार्ग को हिंसा आदि મરાઈ જાય છે, તેથી મુની અનાજના દાણ સરખી ઢિયમાં આસક્ત ન થાય, વિવેકવાન મુનિ સ્ટિને કર્મબંધનું કારણ સમજે. કહ્યું પણ છે કે
'संसार तब दुस्तार' त्याह
અરે સંસાર! અગર વચમાં આ સ્તર-ન પાર પામી શકાય તેવી સિયો વચમાં ન આવત તે તારી આ “દુસ્તર પદવી કોઈ પ્રકારનું મહત્વ રાખી ન શક્ત, અર્થાત્ સ્ત્રિયોના મેહને જીત એજ વાસ્તવિક સ્તરતા છે, આ મેહના કારણે જ સંસારને દુસ્તર કહેલ છે, જેણે સ્ત્રી સંબંધી મેહને જીતી લીધું છે, તેને માટે સંસાર દુસ્તર થઈ શકતા નથી, અર્થાત્ સુતર સરળ પણાથી પાર પમાય તેવું બની જાય છે.
એથી જ સ્ત્રી પ્રસંગને નીવાર-ધાન્ય કણાની જેમ સમજીને તત્વવેત્તા -તત્વને જાણનારા પ્રિયમાં આસક્તિ ધારણ ન કરે. તે તેને બન્ધ કરી દે અર્થાત્ સંસારમાં પાડવાના દ્વારા-માર્ગોને ઈન્દ્રિયોના વિષયે તરફની પ્રવૃ, ત્તિથી રેકી દે અથવા પાપના આવવાનાં માગને એટલે કે પ્રાણાતિપાત
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020780 |
| Book Title | Sutrakritanga Sutram Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 596 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 11 MB |