________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
२५४
सूत्रकृतानने मानाः, एवमसत्यं सत्यमिति मन्यमानाः । तथाहि-सम्गज्ञानदर्शनचारित्राख्यो मोक्षमार्गः सत्यः, तमसत्यत्वेन मन्यन्ते । एवं विनयादेव मोक्ष इति-असत्यम् तं सत्यत्वेन मन्यमानाः । तथा-असाहु साहुत्ति उदाहरंता' असाधु साधुरिति उदाहरन्त:-असाधुमविशिष्ट कर्मकारिणं वन्दनादिकया विनयपतिच्या साधु. रिति मन्यमानाः 'जे मे' य इमे प्रत्यक्षसन्निहिताः 'अणेगे' अनेके वहदो द्वाविंशः दभेदभिन्नाः 'वेणइया जणा' वेनयिका जना:-केनविद्धर्मजिज्ञासुना 'पुट्ठा वि' पृष्टा अपि, पृष्टाः सन्तोऽपृष्टा वा 'मावं नाम' भावं-परमार्थम्, यथोपलब्धं सकी. याऽभिमायविशेषम् ‘विनयादेव मोक्ष' इत्यादिरूपम् 'विणइंसु' व्यनेषुः-विनीत वन्तः-सर्वेषां सर्वदा विनयादेव मोक्ष इति ग्राहितवन्तः, 'णाम' नामशहा संभा. बनायाम्, संभाव्यते विनयादेश मोक्षसिद्धिरिति, तदुक्तम्
'तस्मात् कल्याणानां सर्वेषां भाजनं विनयः' इति । सत्यमसत्यं साधुमसाधु च मन्यमाना वैनयिकाः पृष्टाः सन्तः 'विनय एव मोक्षमार्गः' पत्ति कथयन्तीति भावः ॥३॥ बैनयिक उस सत्य को असत्य मानते हैं । जैसे सम्यग्दर्शन ज्ञान और चारित्र मोक्ष का मार्ग है, यह सत्य है, उसे असत्य मानते हैं । विनय से ही मोक्ष की प्राप्ति कहना असत्य है परन्तु उसे सत्य मानते हैं। इसी प्रकार जो वास्तव में साधु नहीं है, उसे साधु कहते हैं। जो साधु के आचार से रहित है, गृहस्थाचित व्यवहार करता है, उसको भी धन्दना करके, विनय करके साधु मानते हैं। ऐसे जो बहुत से अर्थात् बत्तीस प्रकार के वनयिक हैं, वे किसी मोक्षाभिलाषी के पूछने पर अथवा विना पूछे भी अपना माना हुआ परमार्थ कहते हैं कि विनय से ही मोक्ष होता है। कहा भी है-'तस्मात्कल्याणानां सर्वेषां भाजनं विनयः' इत्यादि । 'विनय समस्त कल्याणों का भाजन है।' અને ચારિત્ર તપ એ મોક્ષનો માર્ગ છે. આ સત્ય છે, તેને તેઓ અસત્ય માને છે. તથા વિનયથી જ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થવી તે અસત્ય છે, પરંતુ તેને તેઓ સત્ય માને છે. એ જ પ્રમાણે જે વાસ્તવમાં સાધુ નથી હોતા, તેને તેઓ સાધુ કહે છે. અને જેઓ સાધુના આચારથી રહિત હોય છે, ગૃહસ્થને
ગ્ય એ વહેવાર કરે છે, તેને પણ વંદના કરીને વિનય બતાવી તેઓને સાવું માને છે, એવા જેઓ બત્રીસ પ્રકારના વનયિકવાદિયે છે, તેઓ કે મે ક્ષાભિલાષી દ્વારા પ્રશ્ન કરવાથી અથવા વિના પૂછે પણ પિતે માનેલાને પરમાર્થ કહીને કહે છે કે-વિનયથીજ મેક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. કહ્યું પણ છે 'तस्मात्सल्याणानां सर्वेषां भाजन' विनया' छत्याल अर्थात् विनय र मधास કલપાણેનું પાત્ર છે. કહેવાને આશય એ છે કે સત્યને અસત્ય અને
For Private And Personal Use Only