________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १२ समवसरणस्वरूपनिरूपणम् . २३. ___अक्रियावादिनः-चतुरशीतिमैदा भवन्ति तथाहि-जीगञ्जीवास्रवसंवरनि. जराबन्धमोक्षाः पुण्यपापवनिता सप्तपदार्थाः, तत्रैकैकस्य स्त्रपरभेदाभ्यां कालयदृच्छानियतिस्वभावेश्वरात्मरूपपट पदार्थाश्रयणात् चतुरशीतिर्भवति भेदाः, नास्ति जीवः स्वतः कालतः१, नास्ति जीवः परतः कालतः२, एवं यदृच्छानियति स्वभावेश्वरात्मभिः संयोजने द्वादशभेदा भवन्ति ततः सजानां पुण्यपापवर्जितपदार्थानां द्वादश द्वादश भेदाः चतुरशीतिभवन्ति ।
तथा-'तइयं तृतीयम् ‘विणयंति' विनयमिति, विनयादेव मोक्षो जायते, एवं वदनशीला वैनयिकाः । ते द्वात्रिंशद्विधाः सन्ति । उक्तंच__ अक्रियावादियों के चौरासी (८४) भेद हैं। इनकी मान्यता है कि जीव आदि पदार्थों का अस्तित्व नहीं है । इनके भेद इस प्रकार होते हैं-पुण्य और पाप को छोड़ कर जीव, अजीव, आस्न ब, संवर, निर्जरा, पन्ध और मोक्ष, इन सात पदार्थों को स्व और पर के भेद से तथा काल, यदृच्छा, नियति, स्वभाव, ईश्वर और आत्मा इन छह के द्वारा गुणित करने से चौरासी भेद हो जाते हैं । उदाहरणार्थ
(१) जीव नहीं है स्वतः काल से । (२) जीव नहीं है परतः काल से।
इसी प्रकार यदृच्छा आदि से भी संयोजित करने पर बारह भेद हुए और सात पदार्थों के साथ बारह बारह भेद होने से १२४७८८४ विकल्प हो जाते हैं।
અક્રિયાવાદીના ૮૪ ચોર્યાશી ભેદો છે. તેઓની માન્યતા એવી છે કે જીવ વિગેરે પદાર્થોનું અસ્તિત્વ જ નથી. તેના ભેદે આ પ્રમાણે હોય છે. પુણ્ય અને પાપને છેડીને જીવ, અજીવ, આસ્રવ, સંવર, નિર્જશ, બંધ અને મેક્ષ આ સાત પદાર્થોને વ અને પરના ભેદથી તથા કાલ, યદ્દચ્છા, નિયતિ, સ્વભાવ, ઈશ્વર અને આત્મા આ છ ની સાથે ગુણવાથી ચર્યાશી हो य य छ, सेभ -
(१) ७१ नयी २१1: यी (૨) જીવ નથી પરતઃ કાળથી
આજ પ્રમાણે દરછા વિગેરેની સાથે જવાથી બાર ભેદે થાય છે. અને સાતે પદાર્થોના બાર ભેદ થવાથી ૧૨+=૮૪ ભેદ થઈ જાય છે.
ત્રીજા વૈનાયિકવાદી છે. તેઓ વિનયથી જ મોક્ષને માનવાવાળા છે,
For Private And Personal Use Only