Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिना टीका प्र. श्रु. अ. ८ उ.१ वीर्यस्वरूपनिरूपणम् त्यक्ष्यत्ति नात्र संशयः, तथा-'णायएहिं सुहीहि य' ज्ञातकैः बन्धुभिः सुहृदमि मित्रैश्च सह 'अयं वासे' अयं वास:-सहवासः सोऽपि 'अणियत्ते' अनियतोऽनित्य एवेति ॥१२॥
टीका---'ठाणी' शानिनः-स्थानं विद्यते येषां ते स्थानिनः-स्थानाधि पतयः । २था देवलो के-इन्द्र प्रभृत्यः, मसुरलोके चारयादयः । तथा-तत्र तत्र स्थानेऽन्येऽपि स्थानिनः । विविठाणागि विविधस्थानानि-अनेकविधानि डकीयोग्योपयुक्तानि 'चहरसंति' त्वयन्ति--ये ये दि स्थाजितपुग्यबलात् यत् यादृशं स्थानमा लभन्त भोगेन क्षात् पुमायाप्ती, निमित्ताऽभावेन नैमितिक तादृशस्थानमवश्यमेव तेग परित्यतं भवे । गहि ताशविशिष्यानेषु पुण्याहावे कथमपि कस्यापि अवस्थितिः संभाव्यते । ए| संसओं' न संशषः, एतस्मिन् ज्ञातजनों और मित्र जनों के साथ जो सहवास है, वह भी अनित्य ही है ॥१२॥ __टोकार्थ-स्थानी का अर्थ है-स्थान के अधिपलि। जैसे देवलोक में इन्द्र आदि तथा मनुष्यलोक में चक्रवर्ती आदि उत्तम स्थान के स्वामी हैं। इसी प्रकार विभिन्न स्थानों में दूसरे दूसरे जीव स्थानी हैं। वे सब अपने २ स्थानों का परित्याग कर देगें। उन स्थानों पर सदैव उनका अधिपतित्व नहीं रहने वाला है। पुण्य के बल से जिस प्राणी ने जिस स्थान को प्राप्त किया है, भोगने के पश्चात पुण्य का क्षय होने पर वह स्थान त्यागना पड़ता है। क्योंकि जब निमित्त नहीं रहता तो नैमित्तिक भी नहीं रहता है। जिस पुण्य के कारण जो स्थान प्राप्त हुआ है, उस पुण्य के अभाव में वह स्थान टिका नहीं रह सकता । इस विषय में लेशमात्र भी संशय જને, અને મિત્રજનોની સાથે જે સહવાસ હોય છે, તે પણ અનિત્ય જ હાય છે. ૧૨ા
ટીકા–સ્થાનીને અર્થ સ્થાનના અધિપતિ એ પ્રમાણે થાય છે. જેમ દેવલોકમાં વિગેરે તથા મનુષ્ય લેકમાં ચકવર્તી વિગેરે ઉત્તમ સ્થાનના સ્વામી છે, એ જ પ્રમાણે જુદા જુદા સ્થાને માં બીજા બીજા છે સ્થાની છે, તેઓ બધા પિત પિતાના સ્થાનેને ત્યાગ કરશે. તે સ્થાન પર હંમેશાં તેઓનું અધિપતિપણું રહેવાનું નથી. પુણ્યના બળથી જે પ્રાણીએ જે સ્થાન પ્રાપ્ત કરેલ છે, તે સ્થાન ભેગવ્યા પછી પુણ્યને ક્ષય થયા પછી તે સ્થાનને ત્યાગ કરે પડે છે, કેમકે જ્યારે નિમિત્ત રહેતું ન હોય તે નૈમિત્તિક નિમિત્તવાળ પણ રહેતો નથી. જે પુણયના કારણે જે સ્થાન પ્રાપ્ત થયું છે, તે પુણ્યના અભાવમાં તે સ્થાન ટકી શકતું નથી. આ સંબંધમાં
सू० ८५
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020779 |
| Book Title | Sutrakritanga Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 729 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 14 MB |