Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५९६
सूत्रकृताङ्गसूत्रो द्यूतं कुर्वन (कड मेव गहाय)कृतमेव गृहीत्वा कृतनामकस्थानमेव गृहणाति(णो)कलि नो कलि (नो तीय) नो त्रैतं (नो चेव) नैव (दावरे) द्वापरम् इति ॥२३॥
टीका'अपराजिए' अपराजितः यः कदाचिदपि पराजयं न प्राप्नोति, इत्थंभूतोऽपराजितः 'कुसलेहि कुशलैः कुशल अक्षपानिपुणः कपर्दैन रममाणः प्रथमार्थे तृतीया 'कूजए' कुजयः कुत्सितो जयो यस्य सः द्यूतकारः 'जहा' यथा अक्खेहिदीवयं' अक्षैर्दीव्यन् पाशैः कपर्दकैर्वा द्यूतं कुर्वन् 'कड मेव गहाय' कृतमेव कृतनामक चतुर्थस्थानमेव गृहणाति । 'यो कलिं' नो कलिं कलिं प्रथमस्थानं णो तीय नो तृतीयं 'नोचेव दावर' नैव द्वापरं नो तृतीयं न वा द्वितीय स्थानं गृहीत्वा क्रीडति किन्नु चतुर्थस्थानमादायैव क्रीडति । यथा द्यूते निपुणो न केनापि पराजयं प्राप्नुवन् द्यूतकारः सर्वश्रेष्ठं कृतनामकं चतुर्थस्थानमेव स्वीकरोति, न तु कलि द्वितीयं तृतीय वा स्थानं स्थानको ग्रहण नहीं करता है, तथा तीसरे और दूसरे स्थान को भी ग्रहण नहीं करता है ॥२३॥
टीकार्थ
कभी पराजय न प्राप्त करने वाला और पासे फेंकने में कुशल कुजय अर्थात् निन्दनीय विजय पाने वाला जुआरी जैसे पासों से या कोडियों से जुआ खेलता हुआ 'कृत' नामक चतुर्थ स्थान को ही ग्रहण करता है, कलि नामक प्रथम स्थान को ग्रहण नहीं करता है और न तृतीय या द्वितीय स्थान को ग्रहण करके खेलता है किन्तु चतुर्थ स्थान को ग्रहण करके ही खेलता है।
तात्पर्य यह है कि जुआ खेलने में निपुण और किसीसे पराजित न होने वाला जुआरी सर्वश्रेष्ठ कृत नामके चतुर्थ स्थान को ही स्वीकार करता પહેલા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતો નથી અને બીજા કે ત્રીજા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતે नथा. ॥२॥
-टीકદી પરાજેય નહી પામનાર, પાસા ફેકવામાં કુશળ અને કુજય (નિન્દનીય વિજ્ય) પ્રાપ્ત કરનાર જુગારી પાસા અથવા ડાડીઓ વડે જુગાર રમતાં “કુ” નામના ચોથા સ્થાનને જ ગ્રહણ કરે છે. કલિ નામના પહેલા સ્થાનને ગ્રહણ કરતું નથી અને ત્રીજા કે બીજા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતો નથી. પરંતુ કૃત નામના ચોથા સ્થાનને ગ્રહણ કરીને જ જુગાર ખેલે છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે જુગાર રમવામાં નિપુણ અને કેઈના દ્વારા પરાજિત નહીં થનાર જુગારી સર્વ શ્રેષ્ઠ, કૃત નામના ચોથા સ્થાનનો જ સ્વીકાર કરીને જુગારના પાસા ફેકે છે. તે કલિ નામને પહેલા સ્થાનને અથવા બીજા કે ત્રીજા
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020778 |
| Book Title | Sutrakritanga Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 709 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 13 MB |