________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1709
हेमसत्त्वं, हेमसत्त, नपुं० सोना, स्वर्ण, कंचन, gold. हेमसहित, हेमसहिअ, वि० सोने से परिपूर्ण, fulfill
of gold. हेमसूत्रं, हेमसुत्त, नपुं० स्वर्ण मेखला, goldentbelt. हेमसूत्रावली, हेम-सुत्तावली, स्त्री० स्वर्ण मेखला, सोने
की करधनी। golden belt. हेमस्तम्भः, हेमखंभो, पुं० स्वर्ण स्तम्भ, golden
pillar. हेमाङ्ग, हेमंगो, वि० सुनहरा, goldness. हेमाङ्गः, हेमंगो, वि० गरुड़, garuda,• सिंह, सुमेरु,
lion, mountain sumeru. हेमाङ्गदम्, हेमंगदं, नपुं० बाजूबन्द,agold brace
___let. हेमाण्डकः, हेमंडगो, पुं० स्वर्ण कुश, gold root. हेमाब्जिनी, हेमब्जिणी, नपुं० स्वणारविंद, सोने का
कमल, golden lotus. हेमाम्भोरुहम्, हेमंभोरुहं, नपुं० सुनहरा कमल,
golden lotus. हेय, हेअ, वि० [हा + यत्] छोड़ने योग्य, त्याज्य।
त्रियास्तु वार्तापि सदैव हेया, abandoned,
fit to be left. हेयोपादेय, हेयोवादेयो, पुं० छोड़ने एवं ग्रहण करने
योग्य, leftable and gettable. हेरम्, हेरं, नपुं० [हि + रन्] मुकुट विशेष, a kind
of crown. हेरक्बः ,हेरक्को , पुं०. गणेश, भैंसा,Ganesha,
____a buffalo. हेरिकः, हेरिगो, पुं० [हि + रक् - रुट आगमः] भेदिया,
गुप्तचर, secret emissary. हेलनं, हेलणं, नपुं० [हिल् + ल्युट्] अवज्ञा करना,
निरादर करना, तिरस्कार करना, अपमान, dis
regarding, alighting, insulting. हेला, हेला, स्त्री० तिरस्कार, अपमान, अनादर, con
tempt, insult, • केलि, क्रीड़ा, प्रेमालिंगन, disrespect, amorous, sport, wanton sport, • कौतुक, facility, • आसक्ति,
strong sexual desire. हेलिः , हेलि, स्त्री० सूर्य की स्त्री, wife of sun.
हेवाकः, हेवागो, पुं० उत्कृष्ट इच्छा, उत्कण्ठा, intense
desire. हेष्, हेसो, अक० हिनहिनाहट, दहाड़ना, रेंगना, to
neight, to bray, to roar. हेषः, हेसो, पुं० हिनहिनाहट, neighing. हेषिन्, हेसि, पुं० अश्व, घोड़ा, horse. हेहे, हेहे, अव्य० सम्बोधन वाचक अव्यय, a voca
tive particle, used in addressing. है:, हे, अव्य० सम्बोधनात्मक अव्यय, calling out
loudly. हैतुक, हेउग, वि० [हेतु + ठक्] कारणमूलक, तर्क
सम्बन्धी तर्कपूर्ण, causal, causative. हैतुकः, हेउगो, पुं० मीमांसक, • तर्कवादी, a logi
cal reasoner. हैम, हेम, वि० [हिम + अण], शीतल, ठंडा, cold,
wintry, • सुनहरी, स्वर्णमय, हेम्न इदं हैमं, coldness,• हेमन्त ऋतु, winter season,
winter season. हैमनः, हेमणो, पुं० शरदऋतु, हेम ऋतु, cold sea
son, winter season. हैमन्तिक, हेमंतिग, पुं० [हेमन्ते काले भाः ठ] ठण्डा,
• सर्दी से उत्पन्न होने वाला, being with
cold, winterness. हैमवत्, हेमवअ, वि० स्वर्ण की तरह, • बर्फीला,
golden, coldness. हैमवत्, हेमवअ, पुं० हेमवत् क्षेत्र, भरत क्षेत्र एवं ऐरावत
क्षेत्र के अतिरिक्त हैमवत् क्षेत्र, a name of
place, a hemvat place. हैमवती, हेमवइ, स्त्री पार्वती, • गंगा, parvati,
ganga, • हरीतकी, हरडे,• अलसी,akind
of medicine. हैयङ्गवीनम्, हेमंगवीणं, नपुं० [हयो गोदोहान् भवं]
नवनीत, मक्खन, butter. हैरिकः, हेरिगो, पुं० [हिर + ठक्] चोर, तस्कर, thief. हो, हो, अव्य० किसी व्यक्ति को बुलाने के लिए प्रयुक्त
होने वाला अव्यय, a vocative particle used in calling to a person, . त्मन्यात्मा विलगत्य हो, विजयतां सम्यक्त्वमेतत्सदा।
For Private and Personal Use Only