________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
संस्कृत - प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
हस्तिन्, हत्थि, वि० [ हस्तः शुण्डादण्डोऽस्त्यस्य इनि ] सूंडयुक्त, having hand, • करयुक्त । हस्तिन्, हत्थि, पुं० हाथी, • गज, elephant, करेणु, दन्ति, दशनि, • मतङ्गज, दन्तुर, दानधर, मदधर, • करि, • गणेश, ganesh, • भद्र, सज्जन, कुशल, चतुर, a good man, clearer.
•
हस्तिकक्ष्यः, हत्थि - कक्खो, पुं० सिंह, • बाघ, a lion, tiger.
हस्तिकर्णः, हत्थि - कण्णो, पुं० एरण्ड पादप, the castoroil plant.
हस्तिघ्न, हत्यिग्घ, वि० हाथी को मारने वाला, killer of elephant.
हस्तिचारिन्, हत्थिचारि, पुं० बलवान्, शूरवीर, बहादुर, powerful, • महावत, an elephant driver.
हस्तिदन्तः, हत्थिदंतो, पुं० हाथीदांत, the tusk of an elephant, • गजदन्तपर्वत, a mountain of gajadant.
हस्तिदन्तकम्, हत्थिदंतगं, नपुं० मूली, a raddish. हस्तिनखम्, हत्यिण, नपुं० मिट्टी का ढला, earth
mass.
हस्तिनागपुर, हत्थिणाउर, नपुं० हस्तिनापुर, city name of Hastinapur. हस्तिनागाधिपः, हत्यिणागाहिवो, पुं० हस्तिनापुर का
राजा, king of Hastinapur. हस्तिपुरम्, हत्थिपुरं, नपुं० गजपत्तन, gagpattan. हस्तिनी, हत्थिणी, स्त्री० हथिनी, गरेणु, a female elephant.
हस्तिपः, हत्थिवो, पुं० महावत, सादीवर, an elephant driver.
हस्तिपंक्तिः, हत्थिपंति, स्त्री० गजराजि, हस्तिसमूह, a herd of elephant.
हस्तिपुरम्, हत्थिपुर, नपुं० हस्तिनीपुर, Hastinapur. हस्तिपुराधिपः, हत्यिपुराधिवो, पुं० हस्तिनापुर का राजा,
जयकुमार विशेष, a king of Hastinapur. हस्तिपुराधिराजः, हत्यिपुराधिराजा, पुं० हस्तिनापुर का राजा, a king of Hastinapur. हस्तिमदः, हत्थिमंदो, पुं० हाथी का मद, an elephant rut.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1697
हस्तिमदादिहरणं, हत्थिमदादिहरणं, नपुं० हस्तिमद आदि का नाश, इसके लिए मंत्र दिया है - ओं ह्रीं अर्ह णमो बोहियवुद्धीणं, killing of elephant mad. हस्तिमौक्तिकः, हत्थिमोत्तिगो, पुं० गजमुक्ता, elephant gem.
हस्तिराजः, हत्थिराजा हत्थिराया पुं० गजेन्द्र, इभेन्द्र, elephant. हस्तिसंचयः, हत्यिसंचयो, पुं० हस्तिसमूह, elephant
mass.
हस्तिस्नानम्, हत्थिणिहाणं, नपुं० गजस्नान, washing of elephant. हस्तिहस्तः, हत्थिहत्यो, पुं० सूंड, शुण्ड, elephant hand.
हस्त्य, हत्य, वि० [ हस्त यत् ] हाथ से दिया गया, given with hand.
हहलम्, हहल, नपुं० [ह + हल् + अच्] हलचल विष, poision.
हहा हहा, पुं० [ह + आ + क्विप्] हाहा नामक गन्धर्व, a kind of gandharva.
•
हा, हा, अव्य० [हा + का] हाय, आह, रे, अरे, खेद, उदासी, खिन्नता । हा खेदवार्ता, हेति खेदे। हा खेदप्रकाशने। खेद प्रदर्शनार्थम् । सुवृत्तभाजो ग्रहणाय वामां भुवीत्यपूर्वामपरस्य हा माम् । • आश्चर्य खेदे, a particle, expression, grief, dejection, pain, as expressed 'ah', alas, woe, me, surprise, anger, reproach.
हा, हा, अक० जाना, जुदा होना, चले जाना, to go,
to move, • छोड़ना त्याग करना, भूल जाना, to given up, • घटना, कम होना, क्षीण होना, to throw up.
हाङ्गरा, हंगरा, स्त्री० एक मछली, [हा विषादाय पीड़ायै वा अंग राति - हा - अङ्ग + रा + क] a kind of fish.
For Private and Personal Use Only
हाटक, हाडग, वि० [ हाटक+अण्] सुनहरी, golden.
हाटकम्, हाडग, नपुं० सोना, कनक, कंचन, gold. हाटकगिरि, हाडगगिरि, पुं० सुमेरु, a name of mountain, sumeru.