________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1540
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
सञ्जल्पः, संजप्पो, पुं० [सम् + जल्प् + घञ्], .
वार्तालाप, बातचीत, • शोरगुल, हंगामा, talk,
an up roar, conversation. सञ्जवनं, संजवणं, नपुं० [सम् + जु + ल्युट्],
चतुःशाल, आंगन युक्त गृह,dwelling hav
ing four room. सञ्जा, संजा स्त्री० [सङ्ग् + टप्], a she goat
shep. सञ्जात, संजाअ, वि० उत्पन्न हुआ, born. सञ्जीविता, संजीविआ, स्त्री० अपहृता, अपहरण की
गई, taken away. सञ्जीवनं, सजीवणं, नपुं० [सम् + जीव् + ल्युट्]
जीवनाधार भूत, living together, bring_ing to life. सञ्जीवनभुत्, सजीवणभिउ, वि० जीवन दान देने
वाला, life restoring. सञ्जीवनी, संजीविणी, स्त्री० एक औषधि, जीवन दान
देने वाली औषधि, a kind of elvir. सञ्जजीवनीयः, संजीवणिज्जो, पुं० जीवनदायक
औषधि 'जीवनदं जीवनदायकं सञ्जीवनीयमौषधं,
restore the dead to life. सञ्जीविनी, संजीविणी, स्त्री० एक औषधि, अमृतत्व
युक्त औषधि, सञ्जीविनीव सा शक्तिर्विषा ज्योत्स्नेव मे विधो। समभाति जगन्मान्या
किन्त्वियं तु प्रसन्नता।।a medicinal plant. सञ्जयोतिर्धामः, संजेयोइधामो, पुं० परम ज्योति के
धाम, भुवि देवा बहुशः स्तुता भो सञ्जयतिर्धाम,
place of good light. सञ्जवल, संज्जल, अक० जलना, दाह होना, to
burn. सञ्जचलनं, संजलणं, नपुं० जलन, दाह, पीड़ा, burn
ing,paining,• सञ्जवलन कषाय,apain
ing kasaya. सञ्ज्ञ, सण्ण, वि० [सम् + ज्ञा + क] चेतना युक्त,
सचेतना, • होश प्राप्त, lifeful. सञ्ज, सणं, नपुं० सुगन्धित काष्ठ, a wood of
perfumeful. सञ्जपनं, सण्णवणं, नपुं० [सम् + ज्ञा + णिच् +
ल्युट्] हत्या, वध, घात, kill, cutting.
सज्ञा, सण्णो, स्त्री० [सम् + ज्ञा + अ + टप्],
चेतना, होश, चैतन्य, शक्ति, life,• जानकारी, समझ, intellect, understanding, . बुद्धि, मन, knowledge, mind, • संकेत, इंगित, इशारा, निशान, चिह्न, gesture, mark, sign, • नाम, पद, अभिधान, hint, name, path, • संज्ञा शब्द विशेष-व्याकरण शास्त्रोक्ते
संज्ञो तद्वान्। सञ्ज्ञाकरणार्थ, सण्णा-करणस्थ, वि० संज्ञा शब्द
बनाने के लिए, for make of conscious
ness. सज्ञात, सण्णाअ, वि० सङ्घात्मक शब्द वाले,
knownness. सज्ञात्मक, सण्णप्पग, वि० सञ्ज्ञाशब्द युक्त,
knownness. सञ्ज्ञानं, सण्णाण, नपुं० जानकारी, समझा,
knowful. सञ्ज्ञान्तकरणार्थ, सण्णतर-करणत्थ, वि० सज्ञा
शब्दों की विधि बतलाने वाले,act of knowl
edge. सज्ञापनं, सण्णावण, नपुं० [सम् + ज्ञा + णिच् +
ल्युट्], • वध, घात, हत्या, killing, • अध्यापन, शिक्षण, teaching, • सूचना, in
forming. सज्ञापत, सण्णावअ, वि० [सञ्ज्ञा + मतुप], नाम
वाला, नामक, नामधारी, named, called. सञ्जिन, सण्णि, वि० नाम वाला, जिसका नाम रखा
जाए, अथ सागरदत्त संज्ञिनः, named,
called, • मन वाले जीव, समनस्क। सजु, संजु वि० [संहते जानुनी यस्य] जिसके घुटने
चलने पर टकराते हो, knock, kneed. सज्वर, संजरो, पुं० [सम् + ज्वर् + अप्] अतिताप,
ज्वर, बुखार, great heat, fever, • गर्मी,
संताप, heat, • कोप, क्रोध, indignation. सज्वल, संजल, वि० देदीप्यमान, lightful. सञ्सेज, संसेज, सक० मानना, स्वीकार करना, to
known, witsfaryfts fafiti HHSTL, to promise to accept.
For Private and Personal Use Only