________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1523
शिवाश्युपास्ति। secular life, • संसृति- संसारमोक्षः, संसार-मोक्खो, पुं० यौनिक जीवन से प्रापय यामपि तु तामसारतां संसृतिस्त्यजति छूटना, going otherplace of life born. तामसारताम्। (जयो०11/94),• आवागमन, संसारसागः, संसारसागो, पुं० संसार रूपी समुद्र, sea. पुनरागमन, पुनर्जन्म, mundane, exist- संसारात्तरणं, संसारत्त-तरणं, नपुं० संसार से पार, ence, • परम्परा, रीति, act, illusion, .
___gone with world. चार गतियों में परिभ्रमण, rounding in four ___ संसाराभावः, संसाराभावो, पुं० संसार का अभाव, worldly round's, • ग्रन्थानुबन्धी, .
gone of world. गर्भादिसंचराण, rounding of womb, • संसारानुप्रेक्षा, संसाराणुप्पेहा, स्त्री० संसार भावना, भवान्तर प्राप्ति, worldly life, • भवानुभूति,
thought of world. known of another life, • कर्मकलाप
संसारिन्, संसारि, वि० [संसार + इनि] लौकिक, युक्त, karmful life, 'भवः पवित्रसारहितः
ऐहिक, संसार से सम्बन्धित, संसार में परिभ्रमण संसारः', (जयो० 1/15)
करने वाले, worldly, mundane, संसारकर्मन, संसार-कम्म, नपुं० सांसारिक क्रिया,
निजेङ्गिताङ्गविशेषभावात्। संसारिणोऽमी worldly work.
ह्यचराश्चरा वा। तेषां श्रमो नारकदेवमर्त्यतिर्यक्त्या, संसारखिन्न, संसार-खिण्ण, वि० संसार से उदासीन,
तावदितः प्रवर्त्यः। (वीरो० 19/26),संविदन्नपि depressing with world.
संसारी स नष्टो नश्यतीतरः (वीरो० 10/5), संसारगत, संसारगअ, वि० संसार को प्राप्त, gone
related with world, the embodied of world.
spirit, individual soul. संसारगति, संसार-गइ, स्त्री० संसार परिभ्रमण, संसारिजन,संसारिजण, पुं० परिभ्रमणशील,शुभाशुभ rounding of world.
परिणाम जन्य, जीव, transmigatory संसारजन्य, संसारजण्ण, पुं० संसरण को प्राप्त, gone man, good and faultnatureful jiva. of rounding.
संसारीतावस्था, संसारीआवट्ठा, स्त्री० मुक्ति/मोक्ष संसारतत्वं,संसार-तच्च, नपुं० परिभ्रमण शील तत्त्व,
___ अवस्था, good condition of moksa. __roundful thought.
संसारोचितवफ्न, ससारोचिअवम्म, नपुं० संसार के संसारधुत,संसार-धिअ,वि० संसार को पकड़ने वाला,
अनुकूल मार्ग, मनोऽपियस्य नो जात, ___ catching of world.
सारोचितवमनि। (सुद० 132), suitable संसारपरीत, संसार-परीअ, वि० संसार को परिमित way of world.
__ करने वाला, controlling of world. संसारोदयवर्तिन, संसारोदय-वत्ति, वि० संसार के मध्य संसारपार, संसार-पार, वि० संसार को पार करने रहने वाले, living of middle of world. वाला, giving of world.
संसिक्तः, संसित्त, वि० छोड़ी गई, given up. ससारबन्ध, संसार-बंध, वि० संसार में बंधने वाला, संसिद्ध, संसिद्ध, भू०क०कृ, [सम् + सिध् + क्त], binding in world.
सर्वथा निष्पन्न, पूर्ण, तैयार हुआ, fully acसंसारभावः, संसार-भावो, पुं० संसार का कारण,
complished perfected, • पकाए गए, cause of world.
cooked, • मुक्त, विमुक्त, सिद्धि को प्राप्त संसारसिन्धु, संसार-सिंधु, पुं० संसार सागर, world
हुए, gone of secured way, who has in sea.
moksa. संसारस्फीतिः, संसारफीइ, स्त्री० संसार से छूटना, संसिद्धि, संसिद्धि, स्त्री० [सम् + सिध् + तिन्], giving with world.
completion, • मोक्ष, मुक्ति,absolution,
For Private and Personal Use Only