________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1152
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
मस्ज, मज्ज, अक० स्नान करना, नहाना, to bath,
• डूबना, ढलना, to set, • उठना, दृष्टिगोचर होना, to grow, to rise,• घुल जाना, ओझल
होना, to dime. मस्तं, मत्थं, नपुं० [मस् + क्त] सिर, माथा, खोपड़ी,
देवदारु वृक्ष, head, a pine tree. मस्तकः, मत्थगो, पुं० [मस्मति परिमात्यनेन मस्
करणेन स्वार्थे क], सिर, माथा, खोपड़ी, ललाट, head, • शिखर, चोटी, कूट, top, highest
part of anything. मस्तकज्वरः, मत्थगजरो, पुं० सिरवेदना, तीव्र
शिरोवेदना, headache. मस्तकचूलिका, मत्थगचूलिगा, स्त्री० ललाट रेखा,
headline. मस्तकपिंडकः, मत्थग-पिंडगो, पुं० हस्ति गण्डस्थल
का उभार, elephant head. मस्तकमल्लिका, मत्थग-मल्लिगा, वि० शिरोमाला,
शिरोमल्लिका, शिरोभूषण, head ornament. मस्तकमूलकं, मत्थगमूलं, नपुं० गर्दन, neck. मस्तकस्थली, मत्थगत्थली, वि० मूर्धभुव, head
part. मस्तकस्नेहः, मत्थगणेहो, पुं० सिर, head. मस्तिष्कं, मत्थिगं, नपुं० सिर, दिमाग,head brain. मस्तिष्कवत्, मत्थिक्कसं, वि० सिर के सदृश,
brainsome. मस्तु, मत्थु, नपुं० [मस् + तुन्] छांछ, whey,
slightly melted butter. मह, मह, अक० आदर करना, सम्मान करना, to
honour, • समझना, श्रद्धा रखना, to re
spect, • पूजा करना, to worship. महः, महो, पुं० [मह + घञ्], उत्सव, त्योहार,
मह-उत्सव तेजसो इति वि, festival, • उपहार, gift, • यज्ञ, worship, • भैंसा, buffalo,
• प्रकाश, प्रभा, कान्ति, light. महकः, महगो, पुं० [मह + कन्] प्रधान व्यक्ति, श्रेष्ठ
व्यक्ति, great man, • कच्छप, tortoise. महत्, मह, वि० महानता युक्त, greater. महत्, पुं० बृहद्, बड़ा, विस्तृत, विशाल, large, long,
great, • यथेष्ठ, पुष्कल, विपुल, प्रधान, प्रमुख,
chief, • असंख्य, many, अनेक, • लम्बा, विस्तारित व्यापक, large, • प्रचण्ड, गहन, अत्यधिक, abundant, • सघन, निविड, . महत्त्वपूर्ण, महती, गुरुतर, mighty, important, • उन्नत, उदात्त, • उत्ताल, उत्तम, विशाल,
powerful. महता, महआ, वि० पुण्यशाली, महात्मा, sage,
meritorious ceremony. महती, महई, स्त्री० [महत् + ङीष्] • वीणा, एक
वाद्य विशेष, lute,• महत्त्वपूर्ण, उत्तम, great, important, • बृहत् परिणाम, good ma
ture, • घनिष्ठा, many. महती प्रपञ्चः, महई-पपचो, पं० विशेष प्रपञ्च, अधिक
छल, महा वंचना, अधिक ठगीभाव, most
cheater. महतीय, महईअ, वि० महत्त्वपूर्ण, greatness. महत्तर, महतर, वि० [महत् + तरप्] अपेक्षाकृत बड़ा,
विशाल, greater, larger. महत्तरः, महतरो, पुं० प्रधान, मुख्य, chief, • कंचुकी,
प्रतिहारी, युवराज के कार्य को देखने वाला, राज्य कुशल व्यक्ति, watchman, a great man who seeing state work, • गांव का
मुखिया, chief villager. महत्तरकः, महतरगो, पुं० [महत्तर+कन्] राजकीय
व्यक्ति, महाप्रतिहार, high position. महत्तरवत्, महतरव, वि० विशालता युक्त, state
officer, greatness. महत्त्वं,महत्त, नपुं० [महत् + त्व] बड़ापन, विशालता,
विस्तृति, • विभूति, ऐश्वर्य, high position, wealthful, • उन्नत अवस्था, ऊंचाई उन्नयन, high position, • गहनता, प्रचण्डता, abundantness, • महान्, greatness, • महत्त्वपूर्ण- 'प्रणयनं प्रापणमेव महत्त्वं भवेत्', having greatness, • अतिशय विशाल, plenty large,• एक ऋद्धि विशेष, जिसके प्रभाव से जीव अपने शरीर को अतिशय विशाल
कर सकता है, a kind of Ridhi. महत्तत्वं, महतच्चं, नपुं० सांख्य के पच्चीस तत्त्वों में
दूसरा तत्त्व, प्रधान तत्त्व, chief tatva.
For Private and Personal Use Only