________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1446
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
शर्वरी, सरवरी, स्त्री० तम, अन्धकार, dark, star
lit night. शर्वरी, सरवरी, स्त्री० [श + वनिप् + ङीष्] रजनी,
रात्रि, night, . 'शर्वरी तु त्रियामायाँ हरिद्रायोषितो रपि' इति विश्वलोचनः, युवती शर्वरी तु, star lit night, त्रियामायां हरिद्रायोषतोरपि' इति विश्वलोचन, a
woman. शल, सल, सक० हिलाना, हरकत देना, to shake,
to stir, • क्षुब्ध करना, agitating, •
कांपना, tremouring. शलः, सलो, पुं० [शल् + अच्] सांग, चन्द्र, बी,
kunta, • मेख, the quail of a porcupine, • ब्रह्मा, शलं तु शल्लकीलोविन शलो
भृङ्गिगणे विधौ इति वि, Brahma. शलकः, सलगो, पुं० [शल + कन्] मक्कड़, मकड़ा,
spider.
शलक्ष, सलक्ख, वि०चिकना, smooth,glossy. शलक्षकेशः, सलक्खकेसो,नपुं० चिकने केश, slip-
pery hair. शलङ्गः, सलंगो, पुं० [शल् + अङ्गञ्] नृप, राजा,
king, ty, Fanit, chief, great. शलभः,सलहो, पुं० [शल् + अभच्] पतंगा, moth. शलभपंक्तिः, सलहपंति, स्त्री० पतङ्गावलि, moth
row. शलभसमूहः, सलहसमूह, पुं० पतंग समूह, moth
yoke. शललं, सललं, नपुं० [शल् + अलच्], साही का
कांटा, thequail of a porcupine. शलली, सलली, स्त्री० छोटी साही, small porcu
pine. शलाका, सलागा, स्त्री० [शल् + आकः + टाप्]
छोटी खूटी, कील, टुकड़ा, सींखचा। लोह कीलक,collyriumstick,• सलाई, अंजन
आंजने की तीली, • बाण, तीर, arrow,. सांग, मैना,akind of bird,• अंकुर, फुनगी, कोंपल, shoot, sprout,• दंत कुरेदनी, दंत प्रक्षालिनी, teeth shoot, • महत् व्यक्तित्व युक्त पुरुष तत्त्व, gental man, • विशिष्ट
व्यक्ति, वीतरागानुगामी पुरुष, great man. शलाकापुरुषः, सलागापुरिसो, पुं० वीतरागानुगामी
पुरुष, विशिष्ट पुरुष, तीर्थकर, चक्रवर्ती, बलदेव, वासुदेव आदि, greatest person, एत्तो सलायपुरिसा, तेसट्ठी सयल-भुवण विक्खादा। जायेति भरखेत्ते णरसीहा पुण्णपाकेण।। (ति०
प० 4/517) शलाटु, सलाडु, वि० [शल् + आटु] अनपका,
अपरिपक्व, uncooked. शलोपलः, सलोवलो, पुं० चन्द्र कान्तमणि, a
___chandrakanta. शल्कं, सक्कं, नपुं० मछली, fish, • बल्कल, छाल, ___chip, • भाग, अंश, खण्ड, fragmost. शल्कलिन, सक्कलि पुं० [शल्कल + इनि] मछली
fish. शल्भ, सल्ल, सक० प्रशंसा करना, to praise. शल्पलिः, सम्मलि, स्त्री० [शल् + मलच् + इन्-]
सेमल वृक्ष, a tree of semal. शल्यं,सल्ल,नशिल + यत] 'ऋणति हिनस्तीति
शल्यं', (स० सि० 7/18) बाण, arrow,. अन्तर्निविष्ट परिणाम तीर, point, • कांया, कील, nail,• शूल, surgery,• बूंटी, थूणी,
nail, • कष्ट, दुःख, पीड़ा, pain. शल्यः, सल्लो, पुं० शल्यक्रिया, एक चिकित्सा विधि,
जिसमें शरीर भेदन कर पीड़ा को शान्त किया
जाता है, surgery. शल्यकः, सल्लगो, पुं० सलाख, खपची, कांट, फांस,
nail, point. शल्यक्रिया, सल्लकिरिया, स्त्री० शल्यशास्त्री की
क्रिया, dealing with surgery. शल्यशास्त्र, सल्लसत्यं, नपुं० शल्यक्रिया सम्बन्धी
je, a text surgery. शल्यहर्तृ,सल्लहत्तु, पुं० चिकित्सक, वैध, surgeon. शल्लः , सल्लो, पुं० [शल्ल् + अच्], मेंढक, frog. शल्लं, सल्लं, नपुं० वल्कल, छाल, chip. शल्लकी, सल्लगी, स्त्री० [शल्लक + ङीष] साही,
जीव विशेष, sahi animal. शल्लकीद्रवः,सल्लगीदव, पुं० धूप, लोबान,dhup.
For Private and Personal Use Only