________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1365
band, disunion, • एक छन्द का नाम,a
chanda. वियोगिवर्गः,विजोगिवग्गो, पुं० साधक समूह, mass
___of sadhaka. वियोजित, वियोजिअ, (भू०क०कृ०) [वि + युज् +
णिच् + क्त], परित्यक्त, छोड़ा गया, sepa
rated, • वञ्चित, deprived. वियोनिः, विजोणि, स्त्री० [विविधा विरुद्धा वा योनि],
नाना जन्म, विविध पर्याय, अलग-अलग जन्म, many born, • कुयोनि, कुजन्म, low
birth, manifold birth. विरक्त,विरत्त, (भू०क०कृ०) [वि + रज् + क्त],.
लालसा, विहीन, इच्छा रहित, without gain, without desire,• विराग युक्त, राग रहित, वीतरागता पूर्ण, having notattachment, passionless, without blood, .
विरुद्धाचरण, • सन्यासी, sages, • रक्तरहित। विरक्त, विरत्त, स्त्री० [वि + रञ् + क्तिन्], • चित्तवृत्ति
में परिवर्तन, असंतोष, unhappiness, turning in mind, • उदासीनता, विलगाव, बिछोह, वियोग, having no interestany
way, • आसक्ति मुक्त, विराग, वीतरागभाव। विरचनं, विरयण, नपुं० [वि + रच् + ल्युट्], सरंचना,
काव्यप्रणयन, without attachment, . निर्माण करना, सृजन करना, composing, preparing, making, • संकलन करना,
संग्रह करना, collection. विरचित, विरचिअ, (भू०क०कृ०) [वि + रच् +
क्त],• निर्मित, • बनाया गया प्रणयन किया गया, maked, prepared, • सरंचित, प्ररूपित, निरूपित, writed, composed, • सृर्जित, गठित, build, • परिष्कृत किया गया, तैयार किया गया, prepared, • धारण किया गया, पहनाया गया, geted, • जुड़ा
गया, बैठाया गया, formed. विरज, विरज, सक० अनुराग, करना, प्रेम करना,
प्रसन्न करना, खुश करना, toglad, to love, • विरक्त रहना, to desiste.
विरज, विरज, वि० [विगतं रजो यस्मात], • रज
विहीन, धूल रहित, free of rajas, free
from dust. विरजस्, विरज, वि० [विगतं रजं यस्मात् यस्य], •
राग रहित, अनुराग विहीन, • आसक्ति रहित, loveless, without attachment, • धूल रहित, • कर्म परमाणुओं से विगत, free of
dust, without karman. विरञ्चः, विरंचो, पुं० [वि + रच् + अच्], ब्रह्मा,
Brahma. विरञ्चि, विरंचि, पुं० ब्रह्मा, Brahma. विरञ्चिपुत्रः, विरंचिपुत्तो, पुं० नारद, Narada. विरञ्चिभू, विरंचिभू, पुं० विधाता, ब्रह्मा, Brahma. विरटः,विरडो, पुं० अगुरु, कृष्णचंदन, black San
dal. विरणं, विरणं, नपुं० [विशिष्टो रणो मूलं यस्य].
सुगन्धित घास, perfumedful grass. विरत, विरअ, वि० [वि + रम + क्त], • रहित,
विहीन, भो! भोगाद् विरतो रतो भगवतःसंचेतने धीश्वर!, • विश्रान्त, थका हुआ, क्लान्त, disisted, ceased, • उपसंहृत, समाप्त, ended. stopped. Rested, con
cluded.. विरतिः, विरइ, स्त्री० [वि + रम् + क्तिन्], • बंद
करना, रोकना, ठहरना, giving up, stopping, • विश्राम, अवसान, यति, stopping,
•विराम, संयम में प्रवृत्ति, passionless. विरदावली, विरंदावली, स्त्री० वंशावली, .
वंशपट्टावली, family row. विरम्, विरम, [वि + रम्], • छोड़ना, त्यागना, to
leave off,come to end, • विराम करना,
चिरस्थिर करना। विरम्, विरम, अक० विरत होना, चुप होना, दूर होना,
to leave, to silence. विरमः, विरमो, पुं० रोक, विश्राम, विराम, end,
cease, • छिपना, अदृश होना, come to
end. विरल, विरल, वि० [वि + रा + कलन्], अन्तराल
युक्त, कोई नहीं, wide part, • पतला,
For Private and Personal Use Only