________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1324
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
विकथा - में प्रयुक्त 'वि' अव्यय से कथा का विकटं, विगडं, नपुं० फोड़ा, घाव, अर्बुद, रसौली वह रूप सामने आ जाता है, जो विकार या Hideous, ugly formidable. fright उचित नहीं ऐसी कथाएं आ जाती हैं, विभाव, ful, horriable. विकलता, विमोह विमान, आदि में वि' अथाव विकत्थनं, विकत्थणं, नपुं० [वि + कत्थ् + ल्युट], को प्रकट करता है,separation,apart,ap
• धौंस जमाना, मिथ्या प्रशंसा, boasting, position, • कहीं कहीं पर 'वि' अव्यय वस्तु boastful, • दर्पभाव, अहंकार पूर्ण कथन, की विशेषता को व्यक्त करता है। विशेष,
talk not conducive to study. विनियोजन, विकर्ष आदि। as under,
विकत्थन, विकत्थणं, वि० आत्मप्रशंसक, स्वयं की away.
प्रशंसा करने वाला, अहंकारी, अभिमानी, विः, वि, पुं०/स्त्री० [वा + इण] अश्व, घोड़ा, horse,
conciete proud. • पक्षी, वीनां पक्षीणां भवेन, सत्त्वेन, bird.
विकत्था, विकत्था, स्त्री० [वि + कत्थ् + अच् + विंश, वि० बीसवां, twentieth.
यप्] मिथ्या प्रशंसा,झूठा कथन, आत्मश्लाघा, विंशः, विंसो/वीसो, पुं० बीसवां भाग, twenty.
boasting, • व्यंग्योक्ति, दर्पोक्ति, bragविंशक, विंसग, वि० [विंशति + ण्वुन] बीस,
ging.
विकथा, विकहा, स्त्री० मिथ्या कथा,झवी कथा, विरुद्ध ___twenty. विंशत, विंस/बीस, स्त्री० बीस, twenty.
कथा, संयम विनाशक कथा, 'विरुद्धा विंशतिः,स्त्री० बीस, एक संख्या विशेष। coenty
संयमबाधकत्वेन कथा - वचनपद्धतिर्विकथा विंशतिसर्गः, विंसइसग्गो/वीस-सग्गो, पुं० बीसवां
(जैन० ल० 996) 'विरुद्धा विनष्टा वा कथा ___भाग, catchpater of twenty.
विकथा, सा च स्त्रीकथादिलक्षणा' (जैन० ल. विंशतिलक्षः, विंसइलक्खो, पुं० बीस लाख,twenty
996), talk not conducive to study. kashyapa.
विकथानुयोगः, विकहाणुजोगो, पुं० कामोत्तेजक विकम्, विकं, नपुं० [विगतं कं जलं सुखं वा यत्र] कथाओं का प्रयोग,having enhancer of व्याही गाय का दूध, acow. the milk of a
lustrious. cow that has recently calved.
विकथाप्रपञ्चः, विकहप्पवचो, पुं० विकथाओं का विकण्टकः, विकंटगो, पुं० [वि + कंक् + अटन्],
विस्तार, स्त्रीकथा, भक्तकथा, राजकथा, एक वृक्ष विशेष, a tree.
चोरकथा, आदि का विस्तार, talknot conविकच,विकच, वि० [विकक् + अच्] खिला हुआ,
ducive, to big study. प्रफुल्लित, फूला हुआ, विकसित, fully
विकम्प, विकंप, वि० [विशेषेण कम्पो यस्य] अधिक
कांपने वाला अथिर चित्त वाला, 'चंचल, opened, • फैलाया हुआ, बखेरा हुआ, extended, spread out.
चलायमान, trembling sick. विकचः, विकचो, पुं० केतु, बौद्ध भिक्ष, Buddhist विकरः, वियरो, पुं० [विकीर्यते हस्तपादादिकमनेन mendicant.
वि+कृ+ अप] विकार, रोग,व्याधि, बीमारी, विकट, वियर्ड, वि० [वि + कटच्] अत्यधिक,
भयानक, भीषण, डरावना, दुर्धर्ष, • विकराल, विकरणं, वियरणं, नपुं० [वि + कृ ल्युट्] कुरूप, having unusual forms, •
गणद्योतकचिह्न, modification. .. विस्तृत, विस्तीर्ण, महान, विशाल, ugly,. विकरणपरिणामः, वियरण-परिणामो, पुं० प्रशस्त, व्यापक,excellent, • दारुण, खुंखार, जलदानलक्षण, presenting water. वर्बर, enormous, terrible, • घमण्डी , विकराल, विगराल, वि० भयानक,डरावना, भयपूर्ण, अभिमानी, अहंकारी, conceited, proud.
very dreadful.
ill.
For Private and Personal Use Only