________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1309
वाङ्मय, वागमअ, वि० [वाच् + मयट्] वचन से वाचनं, वायणं, नपुं० [वच् + णिच् + ल्युट्], .
सम्बन्धित, वाणी से परिपूर्ण, having root वाचना, घोषणा, निरूपणा, • प्राक्कथन,procin speech, • वाक्यपटु, वचन चतुराई, ora- lamation reciting. उच्चारण, प्रबोधन, tor, • अलंकारपूर्ण, वाग्विदग्ध, good reading, reciting, • पठन, अध्यापन, • speaker.
प्रकथन, • प्रवचन। वाङ्मयं, वागमअं, नपुं० शास्त्र, सिद्धान्त, रमयन्
__ वाचना, वायणा, स्त्री० निरूपण, कथन, विवेचन, गमयत्वेष वाङ्मये समयं मनः, meaning
अध्यापन, व्याख्यान, reading, reciting. ful word, • वाणी, भाषा, वचन, कथन,
वाचनिक, वायणिग, वि० [वचनेन निर्वृत्तम् - वच् speech, voice, sound, • परस्पर
+ ठक्], • मौखिक, वचन से सम्बन्धित, oral, वाच्य-वाचक से समन्वय युक्त शास्त्र, lan
verbal, • शब्दों की अभिव्यक्ति, benevoguage say, a relative between word one meaning other than express
lent speech. ing and expressiveness.
वाचस्पतिः, वाचप्पइ, पुं० [वाचः पति षष्ठयलुक्] वाङ्मयी, वागमई स्त्री० सरस्वती, भारती, Sarasvati.
वचन का अधिपति, वाणी का स्वामी, वाङ्मुखं, वागमुह, नपुं० प्रस्तावना, प्रारम्भिकी, in- learned, oratored, • बृहस्पति, troduction.
Brahaspati. वाच, वाअ, स्त्री० [वच् + क्विप्], • शब्द, वाचस्पत्यं, वाचसत्तं, नपुं० [वाचस्पति + ष्यञ्],
वचनावली, पदावली, word, speech, वक्तृता, वाक्पटुता, good speaker. voice, • भाषा, वाणी, language, god- वाचा, वाआ, स्त्री० [वाक् + अप्] भाषण, कथन, dess, • वचन, बात, कथन, saying, . वचन, वाणी, 'वाचां रोतिमिति प्रसङ्गकरणे', रचना, काव्य, poetic, • वक्तव्य, कहावत, (सुद० 102), • पाठ सूत्र, lesson-sutra, लोकोक्ति, भवन्ति वाचः सुत! ते पवित्रः, • 97989, oath, vow, imprection. aproved.
वाचार्फ, वाअंग, नपुं० वचन और अंग, voice and वाचः, वाओ, पुं० [वच् + णिच् + अच्], • एक
limb. मछली विशेष, a fish.
वाचाट, वाचाड, वि० [वाच् + आटच्], • मुखरी, वाचयम, वाचयम, वि० [वाचो वाक्यात् यच्छति व्यर्थ का बोलने वाला, talkative,• वाचाल,
विरमति वाच् + यम् + खच्] जिह्वा पर नियंत्रण noisy. रखने वाला, मौनी, शान्तचित्त साधक, वाचाल, वायाव, वि० [वाच् + आलच् - चस्यनकः], holyman, sage, learned.
• मुखरी, प्रलापी, व्यर्थ बोलने वाला, talkवाचक, वाचग, वि० [वक्ति अभिधावृत्त्या
ative, noisy, • बकवास करने वाला, बोधयति-वच् + ण्वुल] प्रवाचक, प्रवक्ता।
बातूनी, • वारिद, मुखरी, • वाग्बहुलता, द्वादशाङ्गविद् वाचकः - • उद्घोषक, भाषक,
वाचालानि वाग्बहुलानि, • शब्दायमान, reciting, speaking, • बोलने वाला, कहने
कोलाहन, क्रन्दनशील | talkative, making करने वाला, • अभिव्यक्त करने वाला, अर्थ
a sound. बतलाने वाला, समझाने वाला, • व्याख्याकार,
वाचि, वाइ, स्त्री० भाषिणी, कथनी, speech वृत्तिकार, विवेचनकर्ता, goodspeaker.
___woman. वाचकः, वाचगो, पुं० वक्ता, पाठक, अध्यापक,
वाचिक, वाचिगं, वि० [वाचाकृतं वाच् + ठक्] वचन teacher.
सम्बन्धी, शाब्दिक प्रतिवेदन, oral. वाचकत्व, वाचगत्त, वि० वाचकता, वचन सम्बन्धी,
वाचिकं, वाचिगं, नपुं० शाब्दिक प्रतिवेद,• मौखिक readed.
For Private and Personal Use Only