________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1298
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
वर्षाभू, वस्साभू, पुं० मेंढक, frog. वर्षाम्बु, वस्संबु, नपुं० चातुर्मास, वर्षाकाल, का संयोग,
refuse in rainy season, • श्रावण कृष्ण प्रतिपदा से कार्तिक शक्ल पर्णिका तक। "पञ्चम्या नभसः प्रकृत्यभवतादूर्जस्विनी या क्षमा, तावद्ध सशतावधौ निवसतादेकत्र लब्ध्वा समां। एतस्मिन्भवति स्वतोऽवनिरियं प्राणिव्रजैराकुला, संजायेत ततोऽर्हतां सुमनो सावुज्जजम्भे तुला।
(मुनि० 7)" वर्षार्चिस, वस्सच्चि, पुं०, मंगलग्रह। Mangal
graha. वर्षावसरसमयः, वस्सावसर-समओ, पुं० शरद -
काल | after of rang season. वर्षावसारः, वस्सावसारो, पुं० बौछार, दृष्टि,
कलिर्नुलिफल, autumn. वर्षिका, वस्सिगा, स्त्री० वर्षाकत्री, raining. वर्षितं, वस्सिअ, नपुं० [वृष + क्त] वर्षा, वृष्टि, rain. वर्षिष्ठ, वस्सिट्ठ, वि० [अतिशयेन वृद्ध] अत्यन्त वृद्ध,
बहुत बूढ़ा, very old. वर्षीयस, वस्सीअ, वि० अधिक बड़ा, elder, very
old. वर्षुक, वस्सुअ, वि० [वृष् + उकब] जलमय, बरसने
वाला, देह, prone to rain, body. वर्णन, वस्सं, नपुं० शरीर, देह, body. वहः, वरहो, पुं० मयूर, peacock. वल्, वल, सक० जाना, पहुंचना, ठकना, घेरना, to
go, surround वल्, वल, अक० मुड़ना, आकृष्ट होना, अनुरक्त होना,
to turn around, to love. वलग्नः, वलग्गो, पुं० [अवलग्न इत्यत्र भागुरिमतेर
अकरलोपः] कमर, waist. वलग्नं, वलग्गं, नपुं० कमर, कटि, मध्य भाग, waist. वलनं, नपुं० [वल भावे ल्युट्], • घूमना, चक्कर
काटना, मुड़ना, to turn round, surround, • गोलाकार, मण्डलाकार, वर्तुलाकार,
surround. वलभी, वलही, स्त्री छज्जा, projection. वलभी, स्त्री० एक नगरी, स्थान विशेष। श्वेताम्बर
जैनागमों की एक वाचना वलभी वाचना के
रूप में प्रसिद्ध है। यह वाचना महावीर निर्वाण के 180वें देवर्धिगणी की अध्यक्षता में हुई थी।
ancient capital of Surāstrā. वलभातलं, वलहीयलं, नपुं० छज्जा, the wooden
Agama. वलयः, वलओ, पुं० [वल् + अयन्] कंगन, कड़ा,
हाथ के आभूषण, on which the roof stands, • गोलाकार, कंकण, bracelet, girdle, • छल्ला , कुंडल,a round ring, • वृत्त, परिधि, मण्डल, surround, • बाड़ घेरा, झाड़बन्दी, cover, circle, • गलगण्ड
रोग, a particular disease of throat. वलयस्वनं, वलयस्सणं, नपुं० कंकणशब्द, कंगनध्वनि,
a sound of bracelet वलयाकारः, वलयागारो, पुं० वर्तुलाकार, sur
rounding. वलयावारकंकणं, वलयावार-कंकणं, नपुं० गोल
कंगन, round girdle. वलयाकारकुंडल, वलयायार-कुडलं, नपुं० गोलाकार
कुण्डल, round ear-ring. वलयाकारगिरि, वलयागार-गिरि, पुं० मण्डलाकार
yola, round mountain. वलयाकारपृथिवी, वलयागार-पुढवी,स्त्री० गोलाकार
भू-भाग, round earth. वलयाकुल, वलयाउल, वि० कङ्कणसहित व्याकुल,
pained of girdle. वलयाङ्कित, वलयंगिअ, वि० कंगनाङ्गत, वलयेन,
कटकेन अङ्कितः, girdle ful. वलयित, वलइअ,वि० [वलय + इतच्] घिरा हुआ,
परिवृत्त, चारों ओर लपेटा गया, turmed
around, encircled. वलारि, वलारी, स्त्री० इन्द्रपुरी, Indrapuri. वलायमरणं, वलापमरणं, नपुं० संयमहीन मरण,
deathof without Sanyama. वलाहकः, वलाहगो, पुं० मेघा, बादल, cloud. वलिः, वलि, स्त्री० [वल् + इन्] शिकन, झुरी,
सिकुड़न, fold of skin. वलिकः, वलिगो, पुं० छत का किनारा, edge of
thatched roof.
For Private and Personal Use Only