________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1242
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
प्रतिलोमविचारणे सोऽहमित्यनुवादिना।। stream, • प्रकार-शीतिरीमपि तच्छुत्वा, . विचार-समन्ताद्भद्र विख्याता श्रियो भराप्तपथरीतिः।नदी, मूत्र,मार्ग, प्रशाधन, river,
urine, way, fashion. रीतिकरी, रीइयरी, वि० विचार करने वाली, being ___ think. रीतिसृद्धिः, रीइसिद्धि, स्त्री० पदरीति, शब्द शक्ति,
power of word. रीतिज्ञ, रीइण्हु, वि० रीति जानने वाला, पद्धति
विचारक, mannerful, thinker of cus
tom.
रीतिधर,रीइहर, वि०पित्तलयुक्तं,रीकार सहित, with
hikar. रु, रु, अक० बोलना, चिल्लाना, शब्द करना, रोना,
शोर करना, to ask, to cry, to sound, to
roar. रुक, रुग, स्त्री० रुचि, शोभा, कान्ति, lustre,
brightness. रुक्कर, रुक्कर, वि० रुचिकर, liking. रुक्म, रुम्म, वि० [रुच्+मन्] उज्ज्वल, स्वच्छ, ध्रवल,
bright, pure. रुक्मः , रुम्मो, पुं० स्वर्णाभूषण, golden orna
ment. रुक्म, रुम्मं, नपुं० स्वर्ण, सोना, gold, • लोहा,
_iron. रुक्मकारकः, रुम्म-कारगो, पुं० सुनार, gold-
___smith. रुक्मिन्, रुम्मि, पुं० [रुक्म-इनि] रुक्मिणी का भाई,
brother of Rukmini. रुक्मिणी, रुम्मिणी, स्त्री० [रुक्मिन्+ङीप्] विदर्भ
शासक भीष्मक की पुत्री, daughter of
vidarbha. रुक्ष, रुक्ख, वि० रुखा, बालुकामय, desert. रुक्ष, रुक्ख, अक० चढ़ना, आरुढ़ होना, (अरुक्षत्), ___to mount. रुखं, रुहं, नपुं० निर्भय होना, रोर्भयस्य खं शून्य नाशरूपं
निर्भयनिवासस्थानं सम्भवति, दृग्व्यापार, सदृश,
greater, like. रुग्, रुग, पुं० रोगी, रोग, disease.
रुग्ण, भू०क०कृ०, [रुज्+क्त] रोगी,ज्वर ग्रस्त, व्याधि
पीड़ित, afflict with disease, • व्यथीकृत, वकीकृत, painful, • क्षतिग्रस्त, टूटा हुआ, जो बुखार आदि के वश होकर अपना धन्धा न कर
पाए, injured. रुच, रुच, अक० चमकना, जगमगाना, to shine,
• पसंद करना, सुहावना करना, to like, • प्रसन्न होना, to please, • रुचना, अच्छा लगना,
न रोचते चेदमुकास चौरतुजे, look splendid. रुच/रुचा, स्त्री० कान्ति, प्रभा, प्रकाश, light, lus
tre, आपं चैव हलतानां यथा वाच। निशा दिशा। • रंग, छवि। इत्युक्ते रुच् शब्दादाप् प्रत्यय, loveness, beauty, • अभिरुचि, इच्छा, splendour,• शोभना, अच्छा लगना, hand
some. रुचक, रुचग, वि० रुचिकर, सुखद, आनंदप्रद,
agreeable, • क्षुधावर्धक, appetiser, •
चरचरा, तीक्ष्ण, sharp, acrid. रुचकः, रुचगो, पुं० नींबू, citron, • कबूतर, pi
geons. रुचकं, रुचगं, नपुं० दांत, tooth, • हार, माला,
garland, • काला नमक, black salt,
sockal salt. रुचात्मन्, रुचप्पा, वि० अभिरुचिपूर्ण,agreeable. रुचामय, रुचामअ, वि० कान्तिमय, brightness. रुचिः, रुचि, स्त्री० [रुच्+कि] कान्ति, प्रकाश आभा,
प्रभा, light, lustre, splendour, • उज्ज्व लता, ray of light, • छवि, रंग, appearance, colour, • स्वाद, आनंद, अभिरुचि, 'रुच्यां न जातु तमृते सकला समस्या', taste, relish, • शोभामनुरक्ति,beautiness, • लवलीनता, तल्लीनता, desire for contact, • कामना, खुशी, 'फलतीष्टं सतां रुचि',
wish, desire. रुचिकर, रुइयर, वि० स्वादिष्ट, रोचक, pleasing,
tested,• चमकीला,शोभायमान, charmful. रुचिकरी, वि० इष्टकरी, आनंदायी, palatable. रुचिकारक, वि० सुरुचिपूर्ण, कान्तिपूर्ण, गुणवती,
brightness.
For Private and Personal Use Only