________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
694
www.kobatirth.org
दम्भ, दब्भ, [ दम्भनम्, धर्मध्वजित्वम् ] पुं० लोकवचनार्थं कर्मानुष्ठान, धोखा, ब्याज, छल, कपट; deceit, fraud, hypocricy. -चर्या, स्त्री० धोखा deceit. Note दम्भ: [दभ्नाति शत्रू निति] शिव Siva मुनिः hypocritical muni
दम्भपूर्ण, दब्भपुण्ण, वि० त्रि० धोखे से भरा, दिखावे का बिडालचेष्टित; deceitful.
दम्भिन् दब्धि, वि० त्रि० छली, कपटी cheat, deceitful = दम्भकः
दम्भोलि, दम्भोलि, पुं० वज्र thunderbolt पाणि:
Indra
दम्य, दम्म, [द] (1) वि० क्रि० शिक्षा, अनुशासन अथवा दमन के योग्य; tamable. (2) -म्य: दम्मो, पुं० साधने योग्य बछड़ा; young bull to be tamed,
Vदय्, दय, अक० [दानगतिरक्षणहिंसादानेषु, दयते] दया करना सहानुभूति दिखाना; to have pity on, have sympathy with.
दया, दआ, स्त्री० अनुकम्पा, कृपा; favour, sympathy, Note दया 'अनुकम्पा', अनुक्रोशः आदर
दयालु, दआलु, वि० त्रि० सदय, दयाल; compassionate
दयाकूट, दआकूड, पुं० बुद्ध; epithet of Buddha as embodiment of compassion = दयाकूर्च:, दयानिधः
दयामय, दयामअ वि० त्रि० दया भरा; kindhearted.
दयाहीन, दआहीण, वि० त्रि० दयाभाव से शून्य; void of pity, cruel
दयित, दइअ [द] (1) वि० त्रि० इष्ट, प्रियतमः dear, beloved. (2) -त: दइओ, पुं० पति, प्रणयी; husband, lover. -ता, दइआ, स्त्री० पत्नी, प्रेयसी, वल्लभा wife, beloved woman. दयिततनयः पुत्रप्रियः दयितप्रजः, दइअपजो, वि० त्रि० प्रजावत्सल, संतान से प्रेम रखनेवाला; loving one's people or progeny
संस्कृत प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
दर, दर, [V] (1) वि० नि० थोड़ा a little: दरमन्थर a little slow, दरर्शलथ: a little loose (2)-र: दरो, पुंन० गुफा, छेद, नाभि, विवर, शंख, भय, त्रास, नदी; cave, hole navel, conch-shell, fear, terror, stream. -कर: दरयरो, पुं० वरमा; holemaker.
दरस्मित, दरम्हिअं, न० हल्की मुस्कान, slightly
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
smile.
दरत्, दर, स्त्री० प्रपात, भय, पर्वत; fall, fear, mountain.
दरतिमिर दरतिमिरं न० भयान्धकारः darkness of fear
दरद, दरअ, [ Ptolemy Daradrai, Dardic]
गिलगित एवं हुंजा का प्राचीन नाम (काश्मीर के उत्तरपश्चिम में ); ancient name of Gilgit and Hunja region. -दा: दरआ, पुं० दरद निवासी: inhabitants of Darada country.
"
दरदभाषिन्, दरभासि वि० शि० दरद या पैशाची अथवा भूतभाषा बोलनेवाला; speaking
Darada or Bhūta bhāsa. दरदलित, दर दलिअ वि० नि० ईषद्विकसित; a little bloom
दरि, दरि, [री/ध] [स्त्री० गुफा, खोह: cave, cavern Note कन्दरम् महाप्रपातः दरिद्र, दरिद्द, [Vद्रा ] वि० प्रि० लुब्धचित्त, भिखारी,
गरीब roving, begging, poor. दरिद्रा, दरिद्दा, स्त्री० [दरिद्राति, √द्रा ] गरीब होना;
to be poor.
दरीभूत, दरीभिउ, पुं० पहाड़ mountain, having
caves.
दरीमुख, दरीमुहं, न० गुफा जैसा मुंह, गुफा का द्वार;
cave-like mouth, outgate of a cave. दरोद्गत, दरोग्गड, वि० त्रि० कुछ-कुछ ऊपर आया,
उभरा अथवा उत्पन्न, डर के मारे प्रकट; a little born or arisen, coming out or expressed of tear.
दर्दरीक, दद्दरीग, पुं० बादल, मेंढक; cloud, frog.
For Private and Personal Use Only