________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
321
इ-इ (पु०) इ वर्ण, वर्णमाला का तीसरा स्वर. इ स्वर
का उच्चारण स्थान वस्तु है और इसका प्रयत्न विवृत है। To pass by poss over . कामेदव of a kamadeva. • रतिपति।
मदन। इ-इ (अव्य०) वाक्य की शोभा बढ़ाने वाला। •
इसका विविध अर्थ में प्रयोग होता है-तथा, या
और किन्तु, परन्तु, फिर भी आदि। to ccme • यह भेद बोधक है। to appear. • क्रोध की अभिव्यक्ति के लिए भी इसका प्रयोग होता है। to anger. • यह खेद को व्यक्त भी करता है। calling • संताप अर्थ में भी इसका
प्रयोग होता है। इ-इ (सक०) जाना, गमन करना, पहुँचना, प्राप्त होना,
चलना। आगे बढ़ना। to go toarrive. to
reach. इक्षुः-इक्क्षु/ईख (पु०) गन्ना, पौंडा । Suger care. इक्षु-काण्ड:-इक्खुकंडो (पु०) मुंज, कांस। ईख के
टुकड़े। Sugarcane part A kind of
grass. • गलेरी। इक्षुकीया-इक्खुकीया (स्त्री०) गन्ने की क्यारी। A
place a bounding insugar cane. इक्षु-कुट्टक-इक्खु-कुट्टग (वि०) गन्ना, एकत्रित करने
वाला। Sugar cane. इक्षु-जात-इक्खुआअ (वि०) ईख की उत्पत्ति। Born
of sugar cane. इक्षु-दण्ड:-इक्खुदंडो (पु०) ईख का दंड, गन्ने का
पूर्ण भाग। Full part of sugar cane. इक्षु-दीक्षा- इक्खुदिक्खा (स्त्री०) प्रौण्ड्र का लाभ।
Coeining of sugarcane sweet • मधु
लाभ | obtaining of qupid. इक्षुधनुर्धरः-इक्खुधणुद्धरो (पु०) मदन। . कामदेव।
Kamadeva. इक्षुपत्रम्-इक्खुपत्तं (नपुं) जुआर A kind of grain. इक्षुपाकः- इक्खुपागो (पु०) शर्करा, क्षीरा, राव
Sugar. • शक्कर • मिष्ठयुक्त पकवान।
Sweetful food. • मिष्ठान्न sweet .
भोज्य सामग्री। eatable thinks. इक्षु-भक्षिका-इक्खुभक्खिगा (स्त्री०) मिष्ठान sweet
• मिष्ठ आहार। Sweet eat. • स्वादिष्ट
आहार । Sweelable eat. इक्षुमतिः-इक्खुमइ (स्त्री०) एक नदी। A kind of
river. इक्षुमालिनी-इक्खुमालिणी (स्त्री०) एक नदी का नाम। मालिना-३०
A kind of niver. इक्षुमेह:-इक्खुमेहो (पु०) मधुमेह। diabetes.
डायबिटीज। शुकार की बीमारी। इक्षुयन्त्रः-इक्खुजतो (पु०) कोल्हू, शुगर यंत्र। A
sugar mill. इक्षुयष्टिः-इक्खुअट्टि (स्त्री०) पौन्ड्र विटप A plant
___of sugar can • ईख पादप। इक्षुरः-इंक्खुरो (पु०) ईख, गन्ना । Sugar cane इक्षुरस:-इक्खुरसो (पु०) गन्ने का रस। Juice of
____sugar cane. इक्षुवमम्-इक्खुवमं (नपुं०) गन्ने का खेत IGround
of sugar can • ईख का क्षेत्र। इक्षुवाट:-इक्खु-वाडो (पु०) ईख का खेत IGround
of sugarc इक्षुवाटिका-इक्खुवाडिगा (स्त्री०) गन्ने का खेत।
Ground of sugar canu. इङ्गिनी-मरणम्-इंगिणी-मरणं (नपुं०) a kind of
death • स्वाभिप्रायपूर्वक मरण। Ingini marana. • दूसरे की सेवा सुश्रूषा आदि नहीं स्वीकार करते हुए स्वयं ही शरीर सेवा यक्त होकर मरण प्राप्त करना। • आत्मोपकार सव्यपेक्ष परोकार-निरपेक्षम् इङ्गिनीमरणम् (धव० 1/23-24) • अप्पुवयार-अवेक्खं
मरणं च। इङ्गुदः-इंगुओ (पु०) हिंगोट वृक्ष, एक औषधीय पादप।
of a medicialtree. इच्छा-इच्छा (स्त्री०) चाह, वाञ्छा, अभिलाषा Wish
• तृष्णा , आसक्ति desire, will • अन्त:करण प्रवृत्ति । मंशा, मरजी। इच्छ ति एसणा problem. • इच्छा त्ति अंत-करण-पउत्ती
f....
For Private and Personal Use Only