SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 1113
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir कम्बल, गोः सास्नादिमत्वं लक्षणम्-तर्क०, रोमन्थ- | साहायकम् [सहाय+चुण्] 1 सहायता, साहाय्य, मदद मन्थरचलद्गुरुसास्नमासांचक्रे तिमीलदलसेक्षणमौक्षण सकुलोचितमिन्द्रस साहायकमपेयिवान् रघु० शि० 5 / 62 / 17 / 5 2. सहचरत्व, मंत्रो, सोहार्द 3. मित्रमंडली साहचर्यम् | सहचर-व्यञ साथ, साथीपना, साथ रहना, | . सहायक सेना / साथ साथ बसना, सहवर्तिता कि न स्मरसि यदेकत्र | साहाय्यम् [सहाय+ष्य 1. सहायता, मदद, सहकार नो विद्यापरिग्रहाय नानादिगन्तवासिनां साहचर्यमासीत् / 2. सौहार्द, मैत्री / -मा०१, कु०३।२१, रघु०१६।८७, वेणी० 120, साहित्यम् सहित+प्पा 1, साहचर्य, भाईचारा, मेलशि०१५।२४ / मिलाप, सहयोगिता 2. साहित्यिक या आलंकारिक साहनम् [सह +णिच् + ल्युट ] सहन करना, भुगतना। रचना-साहित्यसङ्गीतकलाविहीनः साक्षात्पशुः पुच्छसाहसम् [ सहसा वलेन निवृत्तम् अण् ] 1. प्रचण्डता, बल, विषाणहीनः - भर्त० 3 / 12 3. रीतिशास्त्र, काव्यलूटखसोट -- मनु० 7.48, 816 2. कोई भी घोर कला-विक्रमांक०१।११, साहित्यदर्पण आदि .किसी अपराध (जैसे कि डाका, बलात्कार, लूट-खसोट वस्तू के उत्पादन या सम्पन्नता के लिए सामग्री का आदि महापातक), जघन्य अपराध, अग्रधर्षणपरक संग्रह (संदिग्ध अर्थ)। कार्य 3. करता, अत्याचार शि० 9 / 59 ... हिम्मत, साह्यम् सिह+ज्या] 1. संयोजन, मेल, साहचर्य, सहयोग दिलेरी, उग्र शौर्य-साहसे श्रीः प्रतिवसति-----मच्छ०४ 2. सहायता, मदद / सग० छत् (पुं०) साथी। 5. साहसिकता, उतावलापन, औद्धत्य, अविमृश्य- | साह्वयः [सह आह्वयेन ब० स०] जानवरों की लड़ाई कारिता, साहसिक कार्य --तदपि साहसाभासम् मा० करा कर जुआ खेलना। 2, किमपरमतो नियंढे यरकरार्पणसासम 9 / 10, सि (स्वा० ऋचा. उभ० सिनोति, सिनते; सिनाति, कि० 97442. सज़ा, हा, जमना (इस अर्थ में सिनीते) 1. बांधना, कसना, जकड़ना 2. जाल में पुं० भी), दे० मनु०८।१३८, याज्ञ० 1166, 365 / फंसना। सम०-अजुः1. राजा विक्रमादित्य का विशेषण सिंहः हिंस+अच, पृषो०] 1. शेर (कहा जाता है कि 2. एक कविका पिरोया एक कोशकार का विशे इस शब्द को व्यत्पत्ति 'हिंस' धातु से हई है-तू० पण,– अध्यवसायिन् (वि०) उतावली या जल्दबाजी भवेद्वर्णागमाद्धंसः सिंहो वर्णविपर्ययात् सिद्धा०) करने वाला, ऐकरसिक (वि०) नितान्त प्रचण्डता ----- न हि सुप्तस्य सिंहस्प प्रविशन्ति मुखे मगा:-सुभा० पर तुला हुआ, भीषण, कर, कारिन (वि०) 1. दिलेर, 2. 'सिंह' राशि का चिह्न 3. (समास के अन्त में वेधड़क 2. जल्दबाज़, अविवेकी. लाञ्छन (वि०) प्रयुक्त) सर्वोत्तम, श्रेणी में प्रमुख, उदा० --रघुसिंह, जिसमें साहस परिचायक के रूप हों। पुरुषसिंह / सम० अवलोकनग शेर का पीछे मुड़ साहसिक (वि.) (स्त्री० की) [साहसे प्रसृतः ठक ] कर देखना,--. न्यायः सिंहावलोकन का न्याय, वस्तू 1. बहुत अधिक जोर लगाने वाला, नृशंस, प्रचण्ड, का प्रायः पूर्ववर्ती और पारवर्ती संबंध बतलाने के उत्पीडक, ऋर, लूट-खसोट करने वाला 2. हिम्मती, लिए प्रयुक्त, व्याख्या के लिए 'न्याय' के अन्तर्गत दिलेर, निर्भीक, विचारशून्य, उद्धत -- न सहास्मि देखिए,--आसनम् राजगद्दो, सम्मान का आसन, (नः) साहसमसाहिकी शि० 9:59, केचित्तु साहसिकास्त्रि- एक प्रकार का रतिबंध,--आस्यः हाथों की विशेष लोचनमितिः पेठ: ..कु० 3 / 44 पर मल्लि0 3. दण्ड- स्थिति,-ग: शिव का विशेषण, तलम अंजलि, --तण्डः मूलक, दण्डात्मक,-कः 1. हिम्मतवर, दिलेर, उद्यमी एक प्रकार की मछलो, दंष्ट्रः शिव का विशेषण, ---पंच० 5 / 31 2. आततायी, भयंकर, भीषण या पर्य (जि०) शेर की भांति गर्वीला,---ध्वनिः-नादः किल विविधजीवोपहारप्रियेति साहसिकानां प्रवादः 1. शेर को दहाड़ कु. 1156, मृच्छ० 5 / 29 .....मा० 1, साहसिकः खल्वेषः-६ 3. लुटेरा, लूट- 2. युद्ध-ध्वनि, ललकार, द्वारम् मुख्य दरवाजा,-याना मार करने वाला, डाक / ... रथा पार्वती देवी, लील: एक प्रकार का संभोग, साहसिन् (मि०) साहस+इनि ] 1. प्रचण्ड, उग्र, भीषण, --... वाहनः शिव का विशेषण,-संहनन (वि.) 1. शेर क्रूर 2. हिम्मती, दिलेर, जल्दबाज, आशकर्ता / की भांति मजबूत 2. सुन्दर, ( नम्) शेर का मार साहस्र (वि०) (स्त्री०-स्रो) [ सहस्र+-अण् ] 1. हजार डालना। से संबंध रखने वाला 2. हजार से युक्त 3. एक सिंहलम् [सिंहोऽस्त्यस्य लच] 1. टिन 2. पीतल 3. बल्क, हजार में मोल लिया हुआ 4. प्रति हजार दिया हुआ वृक्ष की छाल लङ्काद्वीप (प्राय-ब०व०)--सिंहलेभ्यः (ब्याज आदि) 5 हजार गुना, सः एक हजार प्रत्यागच्छता सिंहलेश्वरदुहितुः फलकासादनम्-रत्ना०सैनिकों की टुकड़ी,-त्रम् एक हजार का समूह। / १,---लाः (पुं० ब०व०) लंका देशवासी लोग / For Private and Personal Use Only
SR No.020643
Book TitleSanskrit Hindi Kosh
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVaman Shivram Apte
PublisherNag Prakashak
Publication Year1995
Total Pages1372
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy