Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 595

मञ्जिका
1221
मणि
मञ्जिका A harlot, prostitute, courtezan.
मटची, मटती Hail; मटचीहतेषु कुरुष्वाटिक्या सह Ch. • मञ्जिमन् m. Beauty, loveliness.
Up. 1. 10. 1. मञ्जिष्ठ a. Bright red; नीललोहितमाजिष्टा विसृजनर्चिषः पृथक्
मट (ठ)ची A locust. Mb. 16.2.12; also मजिष्टक; पाण्डुरारुणवर्णानि नीलमजिष्ठकानि च Agent: 'Beginning of pride ', incipient pride. Ram.5.1.79.
मट्टकम् 1 The ridge of a roof.-2 Eleusine Coracana मञ्जिष्ठा [ अतिशयेन मञ्जिमती इष्ठन् मतुपो लोपः Tv.] Bengal | (Mar. मटकी, नाचणी). or Indian madder; मनिष्ठां नागसंभवम् Siva. B. 30. 19.
म 1 P.(मठति)1 To dwell, inhabit. -2 To go. -Comp.-मेह: a kind of urinary disease. -रागः1 the
-3 To grind. colour of the Indian madder. -2 (fig.) attachment as charming and durable as the colour of the madder,
मठः,-मठम् [मठत्यत्र म घनर्थे क] 1 The hut of an i. e. durable or permanent attachment.
ascetic, a small cell or room. -2 A monastery, convent.
-3 A seminary, college, place of learning. -A temple. मञ्जीरः, -रम् [मज-ध्वनौ ईरन् ] An anklet or ornament
-BA cart drawn by oxen. -ठी 1 A cell.-2 Acloister, for the foot (नूपुर); सिञ्जानम मजीरं प्रविवेश निकेतनम् GIt 11;
convent. -Comp. -अधिपतिः , -अध्यक्षः the superintenor मुखरमधीरं त्यज मजीरं रिपुमिव केलिषु लोलम् 53 Mal.1. -रम्
dent of a monastery; principal of a college. -आयतनम् A post round which the string of the churning stick
a monastery, college. -चिन्ता charge of a convent; वर्षे passes.
यावत् किमन्येन मठचिन्तां दिनत्रयम् Pt. 2. 63. मञ्जील: A village mostly inhabited by washermen.
मठर a. 1 Intoxicated, drunk. -2 Hard, harsh मजु . [मङ्-उन् ] 1 Lovely, beautiful, charming, (sound). sweet, pleasing, agreeable, attractive; स्खलदसमजसमजु- मठिका 1 A small cell. -2 A hut or college. जल्पितं ते (स्मरामि) U.4.43 अयि दलदरबिन्द स्यन्दमानं मरन्दं तव किमपि लिहन्तो मञ्जु गुञ्जन्तु भृशाः Bv.1.5; तन्मजु मन्दहसितं मडक: A kind of corn; L. D. B. श्वसितानि तानि 2.5. -Comp. -केशिन् m. an epithet of मड्डुः , मड्डुक: A kind of drum; see मकुक. Krisna. -गति, -गमन a. having a lovely gait. (-ना) 1 a goose. -2 a flamingo. - Tat: N. of the country
मइमडायित.. Gulped down the throat, swallowed called Nepal. -गिर् a. sweet-voiced; एते मजुगिरः शुकाः
up; बत्सतरी मड्मडायिता U. 4. Kav. 2.9. -गुञ्ज: a charming hum. -घोष a. uttering a । मण् 1 P.(मणति) To sound, murmur. sweet sound. (- ) a dove. -araft 1 a handsome woman (?). -2 an epithet of Durga. -3 of Sachi,
मणिः [ मण्-इन् स्त्रीत्वपक्षे वा डीप्] (Said to be f. also, wife of Indra. -पाठक: a parrot. -प्राणः an epithet of
but rarely used) 1 A jewel, gem, precious stone; Brahma. -भद्र: N. of one of the Jinas. -भाषिन्, -वाच,
मणिर्लठति पादेषु काचः शिरसि धार्यते । यथैवास्ते तथैवास्तां काचः -वादिन a. sweet-speaking; (गिरम् ) अनुवदति शुकस्ते मजु
काचो मणिर्मणिः म. 2.68; अलब्धशाणोत्कषणा नृपाणां न जातु मौलौ वाक् पञ्जरस्थः R.5.74; 12. 39. -भाषिणी/.N. of a metre;
मणयो वसन्ति Bv. 1.73; मणौ वज्रसमुत्कीर्णे सूत्रस्येवास्ति मे गतिः सजसाजगौ भवति मजुभाषिणी V. Ratna. -मणि: m. a topaz
R. 1.4; 8. 18. -2 An ornament in general. -3 Any(पुष्कराज).-वक्त्र a. having a beautiful face, handsome.
thing best of its kind; cf. रत्न. -4 A magnet, loadstone. -श्री: N. of a बोधिसत्त्व. -सौरभम् a kind of metre. -स्वन,
-5 The wrist. -6 A water-pot. -7 Clitoris. -8 Glans -स्वर a. sweet-sounding.
penis. -9 A erystal; क्वचिन्मणिनिकाशोदाम् (नदीम् ) Ram. .
2. 95. 9. -10 The fleshy excrescence on the neck of a मजुल a. [मजु-सिध्मा लच्, मञ्जू-उ लच् वा ] Lovely, goat (also written मणी in these senses). -11 An ingot, beautiful, agreeable, charming, sweet, melodious (voice a lump (of gold); यथा सोम्यकेन लोहमणिना सर्व लोहमयं &c.); संप्रति मजुलवजुलसीमनि केलिशयनमनुयातम् Git. 113 विज्ञातं स्यात् Ch. Up. 6. 1.5. -Comp. -इन्द्रः , -राजः कूजितं राजहंसानां वर्धते मदमम्जुलम् Kav.2.334. -ल: 1A diamond. -कण्ठ: the blue jay. -कण्ठक: a cock. kind of gallinule. -लम् 1 An arbour, a bower. -2 A -कर्णिका, -कणी N. of a sacred pool in Benares.-काचः spring, well. -3 The state of being variegated.
the feathered part of an arrow. -काश्चनयोग: a rare
combination of mutually worthy things. -काननम् the मञ्जु (जू) षा, मञ्जु (जू)षिका [मज-ऊषन् ] 1 A
neck. -कार: a lapidary, jeweller; मणिकाराश्च ये केचित् box, casket, chest, receptacle; मदीयपद्यरत्नानां मञ्जूषैषा
Ram. 2. 83. 12.-गुण: a quality of gems; षडश्रश्चतुरश्री मया कृता Bv. 4.45%; अपारकोषगर्भासु मजूषासु निजैनरैः Siva
वृत्तो वा, तीवरागसंस्थानवानच्छः स्निग्धो गुरुरर्चिष्मानन्तर्गतप्रभः प्रभानुB. 29.56. -2A large basket, hamper; मञ्जुषाऽपि च
लेपी चेति मणिगुणाः Kau. A. 2.11.29. -ग्रीवः a son of मञ्जूषा पेटा च पेटिकेत्यपि Sabdaratnavali. -3 Madder
Kubera. -तारका the crane or Sarasa. bird. -तुण्डः & (= मञ्जिष्ठा). -4 A stone.
striped hyena; Nighanteratnakara. -तुलाकोटि: ६ मटका, -कम् A dead body.
foot ornament consisting of jewels. -दण्ड a. having a