Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 591

1217
मकर:
श्री 9 P. (श्रीणाति) 1 To fear. -2 To maintain (भरणे). । भ्रड 6 P. ( डति) 1 To collect, gather. -2 To cover.
भू. [भ्रम्-डू Up. 2. 68 ] Brow, eyebrow; कान्तिभ्रुवोरायतलेखयोर्या Ku. 1. 47; विवर्तितभूरियमद्य शिक्षते. -Comp. -कुटिः , -टीj. contraction or knitting of the eyebrows, a frowa. "बन्धः , रचना bending or knitting the eyebrows%3B मुखम् a frowning face ; भ्रूकुटिं बन्ध् or रच् 'to knit the eyebrows, to frown'. -क्षेप: contraction of the eyebrows; भ्रूक्षेपमात्रानुमतप्रवेशाम् Ku. 3.60. °आलापः the language of frowns. -जाहम् the root of the eyebrow. -भङ्गः, -भेद: contraction or knitting of the eyebrows, a frown; तरजभ्रूभङ्गा क्षुभितविहगश्रेणिरशना V.4.283 सञ्चूभङ्ग मुखमिव Me. 24; सभ्रूभङ्गम् 'with a frown'. -भेदिन . frowning. -मण्डलम् the arch of the eyebrow. -मध्यम् the space between the eye-brows. -लता a creeper-like eyebrow, an arched or carving eyebrow. -वञ्चितम् a stolen glance. -विकारः, -विक्रिया,-विक्षेपः contraction of the eyebrows, frowning. -विचेष्टितम्, -विभ्रमः, -विलास: graceful or playful movement of the eyebrows, amorous play of the brows; सभूविलासमथ सोऽयमितीरयित्वा Mal. 1.25%3 Mo. 16. -विजृम्भः , -म्भणम् the bending of the brows.
भ्रूण 10 A. (भ्रूणयते) 1 To hope. -2 To trust, confide. -3 To wish, desire. -4 To fear.
भ्रूणः [ भ्रूण-घञ्] 1 An embryo, fotus; सर्वा भ्रूणान्यारुषी Rv. 10. 155.2. -2 A child, boy; उद्यम्य शस्त्रमायात भ्रूण- ।
मप्याततायिनम् Sukra. 4. 1149. -3 A very learned Brahma.na; भ्रुणहाऽभ्रूणहा (भवति) Bri. Up. 4.3.22%3 तस्य साधोरपापस्य भ्रूणस्य ब्रह्मवादिनः। कथं वधं यथा बोर्मन्यते सन्मतो भवान् ॥ Bhag. 9. 9. 32. -4 A pregnant woman (गर्भिणी). -Comp. -न, -हन् a. one who procures or causes abortion. -2 one who kills a learned Brāhmana; अपि भ्रूणहणं मासात् पुनन्त्यहरहः कृताः Ms. 11. 248. -हतिः, -हत्या killing an embryo, causing abortion; भ्रूणहत्यां वा एते प्रन्ति; Trisuparna 23 Y. 1.64. -2 the killing of a learned Brahmana; भ्रूणहत्यामसि प्राप्ता Ram.2.74.4 (com. शाखाध्येतृब्रह्महत्यां प्राप्तासि); अल्पेन तृषितो द्रुह्मन् भ्रूणहत्यां न बुध्यते Mb. 12.26.21. -हन्तृ m. 1 the killer of ap embryo. -2 any mean murderer.
भ्रेज 1 A. (भ्रेजते) To shine.
भ्रे (भ्ले) 10. (श्रेषति-ते, भ्लेषति-ते) 1 To go, move. -2 To fall, totter, trip, slip. -3 To fear. -4 To be angry. - भ्रषः Moving, motion. -2 Tottering, wavering, slipping. -3 Deviation, swerving, aberration. -4 Deviation from rectitude, trespass, sin. -8 Loss, deprivation ; क्रतुश्रेषस्त्वत्तः क्रतुफलविधानव्यसनिनः Siva-mahimna 21.
भ्रीणहत्यम् The killing of an embryo P. VI.4.174. भ्ल See अक्ष. भ्ला See प्राश.
मः 1
1 Time. -2 Poison. -3 A magical formula.
. - The moon. -5 N. of Brahman; मकारेणोच्यते ब्रह्मा. -6 Of Vispu. -7 Of Siva. -8 Of Yama. -9 (In prosody ) A syllabic foot (TOconsisting of three long syllables ; मो भूमिस्त्रिगुरु श्रियं दिशति यः V. Ratna. -10 N. of the fifth (मध्यम) note in music. -मम् 1 Water. -2 Happiness, welfare.
मंह 1 A. (मंहते) 1 To grow, increase. -2 To give, grant. -3 To speak. -4 To shine.
मंहनीय a. Ved. 1 Praiseworthy. -2 Great, valuable.
मंहिष्ठ a. Ved. 1 Very liberal or praiseworthy. -2 Exceedingly abundant. -8 Quite ready for.
मकमकाय Den. A. (मकमकायते) To croak (as a frog); Kav.
सं.इ.को....१५३
मकरः [मं विषं किरति कृ-अच् Tv.]1 A kind of sea - animal, a crocodile, shark; झषाणां मकरश्चास्मि Bg. 10.31; मकरवक्त्र Bh. 2.4. (Makara is regarded as an emblem of Cupid ; cf. comps. below). -2 The sign Capricornus of the zodiac. -8 An array of troops in the form of aMakara; दण्डव्यूहेन तन्मार्ग यायात्तु शकटेन वा। वराहमकराभ्यां वा...Ms. 7. 187; Sukra.4. 1100.-4 An ear-ring in the shape of a Makara. -5 The hands folded in the form of a Makara. -8 N. of one of the nine treasures of Kubera. -7 The tenth arc of thirty degrees in any circle. -Comp. 35: an epithet of 1 the god of love. -2 the ocean. -अश्व: an epithet of Varuna. -आकरः, -आवास: the ocean; प्रविश्य मकरावासं यादोगणनिषेवितम् Mb. 7. 11. 19. -आलय: 1 the ocean.-2 a symbolical expression for the number four'. -आसनम् a kind of Asana in yoga; मकरासनमावक्ष्ये वायूनां स्तम्भकारणात् । पृष्ठे पादयं बद्ध्वा हस्ताभ्यां पृष्ठबन्धनम्।। Rudrayamala.-कुण्डलम्