Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 422

पोतक:
1049
पौतवम्
-3 A ship, rait, boat; पोतो दुस्तरवारिराशितरणे H.2.1243 नभस्वता प्रतीपेन भमपोता इवार्णवे Siva B. 22. 11; हा विपद्- वारिनिधिपतितजनोद्धरणपोत Nag.b. -4 Agarment, cloth.. -5 The young shoot of a plant.-6 The site or founda- | tion of a house. - A foetus having no enveloping membrane. -Comp. -आच्छादनम् a tent. -आधानम् a shoal of small fish. -धारिन् m. the master of a vessel. -प्लव: a mariner, seaman.-भङ्गः aship-wreck. -रक्षः the rudder of a boat or ship. -afoTET m. a sea-faring merchant; धत्ते पोतवणिग्जनैर्धनदतां यस्यान्तिके सागरः Siva B. 29.89. -बाह: a rower, steersman.
पोतक: 1 The young of an animal. -2 A young plant. -3 The site of a house.
पोतायितम् p.p. of the denominative of पोत; an elephant's roar produced with the lips and (or) soft palate; तत् पोतायितमोष्टतालुजनितम् Matanga L.2.13.
पोतन a. 1 Sacred, holy. -2 Puritying. पोतासः A kind of camphor.
qią m. 1 One of the sixteen officiating priests at & sacrifice (assistant of the priest called ब्रह्मन् ). -2 An epithet of Vişnu
पोत्या A multitude of boats.
पोत्रम् [पू-त्र] 1 The snout of a hog%3 धृतविधुरधरं महावराहं गिरिगुरुपोत्रमपीहितैर्जयन्तम् Bk. 10.60%Ki. 13.53.-2 A boat, ship. -3 A plough share. -4 The thunderbolt. -5 A garment. -8 The office of the Potri. -Comp. -आयुधः a hog, boar.
पोतिन् n. A hog, boar. पोथः A blow, stroke; तथा तयोर्गदापोथैर्दिशः सर्वाः प्रतिश्रुताः Ram. 7. 32.55.
पोथकी Red pimples on the eyelids (Mar. रांजणवाडी).
पोप्लूयमान a. Floating often and often; (पुष्पसंचयान्) पोप्लूयमानानपरान् पश्य त्वं तनुमध्यमे Ram. 2.95. 10.
पोथा A kind of wind instrument. पोल: 1 A heap. -2 Bulk, magnitude. पोलिका, पोली A kind of cake (of wheat). पोलिन्दः The mast of a ship.
पोषः [पुष्-धम् ] 1 Nourishing, supporting, maintaining. -2 Nourishment, growth, increase, advance. -3 Prosperity, plenty, abundance.
पोषक: One who maintains or nourishes, a supporter.
पोषणम् Nourishing,tostering, supporting, maintaining.
पोषयित्नुः The cuckoo. सं. ई. को....१३२
atfera p. p. Nourished, supported &c.
पोषित .. One who feeds, nourishes &c. -m. A feeder.
पोषिन्, पोष्ट्र . [ पुष्-णिनि तृच् च ] One who feeds, nourishes &c. -m. A feeder, nourisher, protector.
पोष्य . [पुष्-कर्मणि ण्यत् ] 1 To be fed, nourished or supported. -2 Well-ted, thriving. -3 Causing prosperity. -4 Abundant, copious. -Comp.-पुत्रः, -सुतः an adopted son; अधुना कृत्तिकादीनां षण्णां यः पोष्यपुत्रकः । तन्नाम चक्रुस्ताः प्रेम्णा कार्तिकश्चेति कौतुकात् || Brav. P. -वर्ग: a class of relatives, who must be nourished and protected.
पोषधः A fasting day, sacred day; Buddh. पौश्चलीय .(-यी/.) Relating to harlots. पौश्चलेयः The son of a harlot.
पोश्चल्यम् Harlotry, female incontinence; पौंश्चल्याचलचित्ताच्च नैस्नेह्याच स्वभावतः। रक्षिता यत्नतोऽपीह भर्तृष्वेता विकुर्वते ॥ Ms. 9. 15.
पौंसवनम् See पुंसवन.
पोस्न a.(-स्नी/.)1 Fit for a man; संगच्छ पौस्नि स्त्रैणं मां युवानं तरुणीशुभे Bk.5.91. -2 Manly, virile. -3 Human. -स्नम् Manhood, virility; का देवरं वशगत कुसुमात्रवेगविस्रस्तपौंस्नमुशती न भजेत कृत्ये Bhāg.4.26.26.
पौस्यम् Ved.1 Manly courage, strength. -2 Manhood, virility. -3 A battle.
पौगण्ड (-डी/.) Boyish. -ण्डम्, पौगण्डकम् Boyhood (from the 5th to the 16th year); मृत्योः पौगण्डके बाला दृष्ट्वोचुर्विस्मिता बजे Bhāg. 10. 12. 37.
पौण्ड रीक (-की/.) Relating to or made of lotusflowers; अविरलमिव दाम्ना पौण्डरीकेण नद्धः Mal.3.16%3; वातावधूता वरपौण्डरीकी लम्बेव माला रुचिराम्बरस्य Ram. 4.28.23. -क: 1A kind of leprosy. -2 A Soma sacrifice of ll days.
पौण्डर्यम् A kind of drug used as a remedy for diseased eyes.
पौण्ड्र: 1N. of a country. -2 A ling or inhabitant of that country; पौण्ड्रश्च बलिनां वरः Hariv. -3 A kind of sugar-cane. - A sectarial mark. -5 N. of the conchshell of Bhima; पौण्ड्रं दध्मौ महाशखं भीमकर्मा वृकोदरः Bg. 1. 15. -Comp. -वर्धनः (पौण्डम् इक्षुविशेषं वर्धयति) N. of the country of Bihar.
ge: 1 A kind of sugar-cane. -2 A mixed caste (of sugar-boilers); f. Ms. 10. 44.
atfugti A kind of sugar-cane. पौण्य 4. Virtuous, holy, upright, righteous.
पौतवम् A measure; शुल्कं दण्डः पौतवं नागरिको ...... च दुर्गम् Kau. A. 2. 6. 24.