Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 589

किविकशः
किक्विशः A kind of worm, (said to be injurious to the hair, nails and teeth ).
किखि: A monkey, an ape - / A jackal; fox.
किङ्कणी, किकिणिका, किङ्किणी, किङ्कणीका A small bell or tinkling ornament; वणत्कनका किङ्किणीझणझणाPaz: U. 5.5; 6. 1; Si. 9. 74; Ku. 7. 49. -2 N. of an acid sort of grape.
किङ्किरः 1 A horse. -2 The ( Indian) cuckoo. -3 A large black bee. -4 N. of Cupid, the god of love. 5 The red colour. The frontal sinus of an
elephant. - Blood.
Faf 1 A parrot. - The (Indian) cuckon. -8 Cupid. 4 The Asoka tree. -5 A species of amaranth; हेमालङ्कारभाभिर्भरनमितशिखैः शेखरैः केङ्किरातैः Ratn. 1. 10. tree)
किरिन N. of
किङ्किरिः / A cuckoo
किञ्चन्यम् property; आकिञ्चन्ये न मोक्षोऽस्ति किञ्चन्ये नास्ति
बन्धनम् Mb. 12.320.50.
किञ्चिलि (लु) कः An earth worm.
किअम्, -किञ्जलः, -किञ्जल्कः The filament or blossom of a lotus or any other plant; आकर्षद्भिः पद्मकिञ्जल्कगन्धान् . 3.2 R. 15.52.
कि 1P. ()1 To go or approach. -2 To frighten, terrify. -3 To fear, dread.
f: A hog.
किटिभ: 1 A louse. -2 A bug. किटिम: A kind of leprosy.
किट्टम, किट्टकम् Secretion, excrement, sediment, dirt ; अग्नौ विवर्ण परितप्यमानं किटं यथा राघव जातरूपम् Rām. 4. 24. 18. अन्न. -Comp. cf स्यात् कि केशलोमास्थनोज्ज्ञः स्नेऽक्षिवित्वाम arak. वर्जितम् semen virile.
किट्टाल : 1 A copper vessel -2 Rust of iron. किट्टिमम् unclean water.
किणः 1 A corn, callosity, a sear. ज्ञास्यसि कियद्भुजो मे रक्षति मौवकिणाक इति S. 1. 13; Mk. 2. 11. R. 16. 84 ; 18. 17; Git. 1. -2 A wart, a mole. -3 An insect found in wood.
किण्वम् Sin. - ण्वः, -ण्वम् A drug or seed used to cause fermentation in the manufacture of spirits; Ms. 8. 326.
किण्वन m. A horse.
कि I. 1P. (केतति ) 1 To desire. -2 To live. -3 ( चिकित्सति ) To heal, cure. 4 To doubt, suspect. -II. 3 P. Ved. (चिकित्ति ) To know.
571
किम्
कितवः ( - वी . ) 1 A rogue, liar, cheat; अर्हति किल कितव उपद्रवम् M. 4; Amaru. 20, 46; Me. 113. -2 The Dhattüra plant. -3 A kind of perfume (commonly रोचन ) - 4 A gamester, gambler; Ms. 3. 159. A mad or crazy person.
किनाम् The inner bark of a tree; किनाटं स्नाव तस्थिरम् Bri. Up. 3. 9.28.
किन्धिन् m. A horse.
किन्नर See under किम्.
a
1 किम् ind. Used for कु only at the beginning of comp. to convey the senses of badness', 'deterioration', 'defect', ' blame' or censure' ; eg. किंसखा bad friend किन्नरः a bad or deformed man &c.; see comp. below. -Comp. -ज a born somewhere ( not in a noble family ) मन्ये किंजमहं नन्तं त्वामक्षत्रियजे रणे Bk. 6. 133. - दासः a bad slave, or servant. -नरः a bad or deformed man; a mythical being with a human figure and the head of a horse ( अश्वमुख ); जयोदाहरणं बाह्वोर्गापयामास किन्नरान् R. 4. 78; उद्गास्यतामिच्छति किन्नराणां तानप्रदायित्वमिवोपगन्तुम् Ku. 1.8. ईशः, ° ईश्वरः 1 an epithet of Kubera. -2 a kind of musical instrument. ( -री / ) 1a female Kinnara; Me. 58. -2 a kind of lute. -पुरुष: 'a low or despicable man', a mythical being with a human head and the form of a_horse; Ku. 1. 14; किंपुरुषाणां हनुमान् Bhāg. 11. 16. 29. ● ईश्वरः an epithet of Kubera - प्रभुः a bad master or king; हितान्न यः संगृणुते स किंप्रभुः Ki. 1. 5. - राजन् a having a bad king. (m.) a bad king. - विवक्षा Slandering; Rām. 5. - सखि m. ( nom. sing. किंसखा) a bad friend ; स किंसखा साधु न शास्ति योऽधिपम् Ki. 1. 5.
6
2. किम् pron. a. ( nom. sing. कः, का, किम् . ) 1 Who, what, which used interrogatively ); प्रजासु कः केन पथा प्रयातीत्यशेषतो वेदितुमस्ति शक्ति: 5.6.26; करुणा विमुखेन मृत्युना हरता त्वां वद किंन मे हृतम् R 8.67; का खल्वनेन प्रार्थ्यमानात्मना विकत्थते V. 2; कः कोऽत्र भोः कः कौ के कंको कान् हसति च हसतो हसन्ति हरणाक्ष्यः Uab. The pronoun is often used to imply " power or authority to do a thing'; के आवां परित्रातुं दुष्यन्तमाकन्द S. 1; ' who are we &c, ie what power have we &c.; नृपसद्मनि नाम के वयम् Bh. 3. 27; who are we, i.e. what position have we &c. Sometines किम् means long as applied to time especially in combination with खलु or अपि or इव; का खलु वेला तत्रभवत्याः प्राप्तायाः Ve. 1; ' what a time ie a long time has elapsed, &c. ; so कोऽपि कालस्तस्या आगत्य गतायाः Ratn: 3: or क इव कालः Māl.3. -2 The neuter (किम् ) is frequently used with instr. of nouns in the sense of what is the use of'; किं स्वाभिचेष्टानिरूपणेन H. 1; लोभवेदगुणेन किम् &c. Bh. 2.55; किं तया दृष्टया S. 3; किं कुलेनोपदिष्टेन शीलमेवात्र कारणम् Mk. 9. 7. अपि, चित्, चन, चिदपि or स्वित् are often added to fh to give it an indefinite sense विवेश कश्चिजटिलस्तपोवनम् Ku. 5.30 a certain ascetics दमघोषसुतेन
"
6