Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 54

अञ्जसा
36
अट्टालिका
31991 r. (instr. of 375979) 1 Straight on. -2 Truly, correctly, accurately, properly, justly; साक्षाद् दृष्टोऽसि न पुनर्विधस्त्वां वयमजसा Ku.6.22 we do not know You rightly or correctly: विद्महे शठ पलायनच्छलान्यजसा R. 19.31, न हि कश्चिप्रियः स्त्रीणामअसा Subhasita; सर्वमेवाजसा वद
Ms. 8. 101. -3 Directly ( साक्षात् ), -4 Soon, quickly, imstantly: स गच्छत्यजसा विप्रो ब्रह्मणः सद्म शाश्वतम् Ms.2.241. ...अजसा तत्त्वपूर्णयोः । Nm. वशमानेतुमासा | Siva. B.25.1. -Comp. -अयन . going straight. om. -कृत ।.[. अलुक्] done rightly or justly.
अञ्जसीन . [ अञ्जस्-ख ] Ved. Straight forward, going straight on. स्तुतिं विन्दत्यञ्जसीनाम् Rv. 10. 32.7.
अञ्जि.. Ved.[अङ्ग्-इन् ] Unctuous, slimy; lubricated, shining, brilliant. -ञ्जिः 1 A mark made with sandal Re. a Tilaka merk: रोहिताधिरनड्वान् Yaj. (रक्ततिलक). -2 A commander, sender &c. -ञ्जिः -जी/.1 An ointment, pigment. -2 Colour, hue. -3 The sexual organ (?). -Comp. -सक्थ . having coloured thighs.
अञ्जिकः N. of the son of Yalu. अञ्जिव . Slippery, smooth (?)
अनिष्ट:-ष्णुः [अनक्ति स्वकिरणः विश्वम् : अज्-इष्ठच-इष्णुच Un. 1. 2 ] The sun.
अञ्जिहिषा (Desid. of अंह 1 P.) Desire of going; Bk.
3 pp. Smeared over, beda ubed, anointed &c.; mostly as latter part of compouds : घृत', तैल', शोणित &c. - Night.
अञ्जी [ अजि, वा गीप्] 1 A blessing, auspicious desire. -2 A pounding machine (पेषणयन्त्रम् ).
अञ्जीरः-रम् [अज्-बाहु० ईरन् : perhaps : Persian word] A spervics of the tig-tree and its fruit. (Mer. अंजीर).
अद 1 P. (rerely A.) (अटति, आट, अटितुम् , अटित). To wander or roam a hont (with loc.): roam over (sometimes with aaee.); भो बटो भिक्षामट Sk.go to beg alms; आट नैकटिकाश्रमान् Bk. t. 12; महीमटन् Dk. 38-ilesid. अटिटिषतिः -fren. अटाव्यते to wander about habitually, as it religious mendicant.
अट. Wandering: क्षपाट: a night-roame'. ततः क्षपाटैः पृथापालाक्षः खमानशे Bk '2.30.
अटनम् Wandering, rotuming: भिक्षा', रात्रि &c.
अटनिः -नी /. [अटनि मौवींम् ; अट्-अनि वा प्] The notched extremity of a bow; सुमनसो नमयन्नटनी धनुः V. 4.06: निन्यतुः स्थलनिवेशिताटनी लीलयैव धनुषी अधिज्यताम् B. 11.14.
अटा [ अट् वा अ] The habit of roaming about (as religious mendicant); 80 अध्या, अटाव्या. अटल .. [न. त.] Firm, steady, solid.
अटरु-रू-पः (Ety. doubtful) N. of a very useful medicinal plant, the shrub a Justicia Adhatoda, or Adhatoda Varaka (Mar. अडुळसा).
अटविः-ची/. [ अटन्ति चरमे वयसि मृगयाविहाराद्यर्थे वा यत्र; अटू अनि, वा गपू] A forest, wood; अटवीतोऽटवीमाहिण्डमान; S.2. विघ्नध्वान्तनिवारणैकसरणिर्विघ्नाटवीहव्यवाट् ।
अटविक: A forester' मा. आटविकः ५..
3153 1 A. 1 To kill. -2 To transgress, go beyond (fig. also ). -caus. 1 To lessen, diminish. -2 To despise, condemn, disregard.
अट्ट. [अट्टपति अनाद्रियते अन्यत् यत्रः अटू-घञ्] 1 High, lofty; loud. -2 Frequent, constant (in comp). -3 Dried, dry. -दृ:-ट्टम् [ आधार घञ्] 1 An apartment on the roof of upper story, agarret. -2 f. अर्ट भित्तिचतुष्के स्यात्क्षामेऽत्यर्थे गृहान्तरे। Nm. A turret, buttress, tower; गोपुर उत्तुङ्गसौधसुरमन्दिरगोपुराट्टसंघट्ट... | Mal. 9.1; नरेन्द्रमार्गाट्ट इव R.6.67.16. 11. न सन्यास्तथा चास्य नास्ति परिखा तथा । अतो न दुर्गम दुर्गमयो जानीत सैनिकाः॥ Siva. B. 13.78. -3 A marketplace, market (proba bly for ). -4 A fine linen cloth. -6 A palace, palatial building. -6 Killing, injuring. -7 Excess, superiority. -ट्टम् Food, boiled rice: अदृशूला जनपदाः Mb. (अर्द्ध अन्नं शले विक्रेयं येषां ने Nilakantha)-Comp. -अट्टहास: very loud laughter. -स्थली [अट्टप्रधाना स्थली शाक, त.]n place or country full of palaces &c. -हासः,-हसितम्,-हास्यम् [कर्म.] a loud or boisterous laughter, a horse-laugh, cachimmation, usually of Siva; त्र्यम्बकस्य Me.583; गिरिश° Dk.1. -हासिन् [अझं हसति-हस्-णिनि ] 1N. of Siva. -2 one who laughs very loudly. -हासकः [अट्टहासेन का यते; के-क] N. of a plant (कुन्द) Jasminuun Multifiorum or Hirsttum (शुभ्रपुष्पत्वाच्नहासतुल्यता).
अट्टक: An apartment on the roof of houic: palace also.
अट्ट ind. [ अट्टोऽनादरः अट्टप्रकारः अदृस्य गुणवाचितया द्वित्वं शकन्भ्वा० पररूपम् Tv. ] Very loud.
अट्टनम् [ अट्टपते अनादियते रिपुरनेन, अटु करणे ल्युट् ] A weapon shaped like a discus (चक्राकारफलकात्रम). -नम् [भावे ल्युट् ] Disregard.
अट्टाहः [अट्टवत् न पररूपम् ] 1 Over bearing conduct, contempt, disdai. - 2 Excess, superiority.
अट्टालः-लकः (अट्ट इव अनि पर्याप्तो भवति, अल्-अच् स्वार्थे कन् ] 1 An apartment on the roof, an upper storey; a palace%3; साट्टाहालकगोपुरा Mb.3.1.5.63B Si. 12.05. सर्वतोभद्रं नामाहालकमारुह्य Mv.6. -2 A tower. विष्कम्भचतुरश्रमट्टालकम् Kau. A. 1. 3.
अट्टाल u. High, lofty.
अट्टालिका [अट्टाल, स्वार्थ कन् ] 1 A palace, a lofty mansion, a house of two or more storeys. cf. Mana. -2 N. of a country.-Comp.-कारः [ उपपद त.] masom, a bricklayer (one who builds royal mansions%3 कुलटायां च शूद्रायां चित्रकारस्य वीर्यतः । भवेदट्टालिकाकारः पतितो जारदोषतः). -बन्धः [ष, त.] a kind of base or foundation in architecture; °न्धं बद्धः P. III. 4.42.
Mar. अडलjusticiaor. useful