Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 329

आक्षेपक
311
आख्या
प्रियामुखम् ॥ Kuval. For fuller definitions and explana
आखानः [आ-खन्-घञ्] 1 Digging all around -2 tions sce K. P. 10, S. D. 714 and Ukse paprakarana A spade, a digger. in R. G. -14 Reach (of an arrow); सोऽयं प्राप्तस्तवाक्षेपम्
आखः [आखनतीत्याखुः, आखन् - कु: डिच्च Un. 1. 38] 1 A Mb. 7. 102.66. -Comp. -रूपकम् A simile in which the
mouse, rat, mole; आखं चिदेव देव सोम Rv. 9.67.30. अतुं object compared is only hinted at; Kāv.
वाञ्छति शाम्भवो गणपतेराखु क्षुधातः फणी Pt. 1. 159. -2 A आक्षेपक .. 1 Dratving; drawing or snatching off. thief. -3 A hog. f. पोत्रिमूषिकयोराखुः Nm. -4 A spade. -2 Censuring, reviling. -क: 1 A thrower. -2 A -Amiser.; विभवे सति नैवात्ति न ददानि जुहोति न । तमाहुराखुम्. detractor, calumniator, nccuser. -3 A hunter. -4 ( In -6 The grass Lipeocercis Serrata (4413 ). -Comp. medic.) Convulsion, spasm.
-उत्करः mole-hill. -उत्थ a. produced from a mouse. आक्षेपणम् Throwing, tossing.
(-त्थः) [आखूनामुत्थानम् P. III. 2. + Vart.] the rising आक्षेपिन् 1.1Drawing or snatching up; इमामाक्षापणी or appearance of rats, tu swarm of rats. -करीषम् । fargarafa fara a: Mal. 9. 51. -2 Drawing in with
mole-hill. -कर्णपर्णिका, -पार्णका, -कर्णी, -पर्णी the minute oye; बाहाभ्यन्तरविषयाक्षेपी चतुर्थः Pat. Sit..
plant Salvinia Cucullata Roxb (Mr. उंदीरकानी). -गः, -3 Applying to, regarding.
-पत्रः, -रथः, -वाहनः epithets of Grapess. (whose
vehicle is rat); तमाखुपत्र राजेन्द्र भज मा ज्ञानदायकम् Subhas. आक्षीब 1.1 Somewhist drunk. -2 Intoxicated. !
-ra: Sudra or a man of low caste and profession; -बः- अक्षाब प.. -
(lit.) rat-cateher or killer. -पाषाण: 1a kind of आक्षीलम् N. of a sinen.
mineral. -2 a loadstone. -फला The plant लघुदन्ती. आक्षेत्रश्यम् [ अक्षेत्रज्ञ-प्यञ्] Spiritual ignorance'.
-भुज,-भुज: a cat. -विषहा kind of grass (देवताडवृक्ष, आक्षोटः-ड: A wiluut; see अक्षोट..
देवतालीलता) considered as a remedy for a rat's hite. आक्षोदनम् Hunting (for आच्छोदनम).
आखेटः [ आखिम्यन्ते त्रास्यन्ते प्राणिनोऽत्र, आ-खिट्-घञ् Tv.]
_ Hunting, chase. -Comp. -शीर्षकम् 1 a smooth floor आक्ष्यत् ॥. (fr. अश् or अश्) Leading to completion.
or ground (कुट्टिमभेद). -2 a mine, cavern. (as days ), epithet of certain days on which the ceremony Ayana performed for the Adityas and
आखेटक a. Hunting, frightening (as beasts of Angirasas is finished.
proyte.). -क: A hunter; आखेटकस्य धर्मण विभवाः स्युर्वशे आखण u. Hard ( to dig up)(as a stone); यथाश्मान
नृणाम !Pt. 1. 129, 388. -कम् Hunting. -Comp. -अटवी
f. A hunting forest. माखणमृत्वा विध्वंसते Ch. Up. 1.2.8. आखण्डलः [आखण्डयति भेदयति पर्वतान , खण्ड-डलच् इस्य
आखेटिक [आखेटे कुशलः ठक्] 1Skilful in chase. नेत्वम् Tv.] Indra; आखण्डलः काममिदं बभाषे Ku.3.113
-2 Terrible, frightful. -: 1 A hunter. -2 A hound. तमीशः कामरूपाणामल्याखण्डलविक्रमम् R.1.833 Mo. 15.-Comp. आखोट: The walnut tree. -चापः,-धनुः.. The rainbow. -सृनुः The son of Indra
आख्या :P.1() To tell, say, inform, commuit. Arjuna....अनुस्मृताखण्डलसूनुविक्रमः Ki. 1.24.
nicate, narrate (usually with dat. of person); gaia आखण्डिः .. N. of an artisan. -Comp. -शाला The शुकानि यजूंषि वाजसनेयेन याज्ञवल्क्येनाख्यायन्ते Bri. Up.ti..3. workshop of tho artisan.
ते रामाय वधोपायमाचख्युर्विबुधद्विषः R.15.5,41, 71,93; 12.42, आखः, [आखन्-ड] -आखनः [खन्-घP. III. 3. 125] 91; आख्याहि मे को भवानुग्ररूपो Bg. 11. 31, 18.63; Me. 100%;
Ms. 8.224,9.73, Y.1.66,2.65%; sometimes withgen. A spade, hoe.
of person; आख्याहि भद्रे प्रियदर्शनस्य Pt. t. 15; केनाहं तवाआखनिकः [आ-खन्-इक ] 1 A digger, ditcher, miner.
ख्यातः Mb. (D) To declare, announce, signify; धनुभृतोऽ-2 A mouse or rat. -3 A hog. -4 A thief. -
5 A
प्यस्य दयाभावमाख्यातम् ।.2.11. -2 To wall, donominate, spade. भवेदाखनिकश्चोरे शुकरे मूषिकेऽपि च Medini.
name%; सुवर्णबिन्दुरित्याख्यायने Mal.9; R.10.21 Ms. 4.6. आखनिकबकः [आ-खन्-करणे कर्तरि वा इकबक P. Mbh.
-3 To look at, count; to recitee (Ved.). -Cons. on P. III. 3. 125] 1A stork in relation to a mouse; .. (ख्यापयति) 1 To cause to tell or narrate. -2 To (tiy) a man who behaves like a hero towards a weak
declare. person. -2 = आखनिक q. v. above (%= खनित्रम् Sk.).
आख्य 1. A narrator : संपतन्ति च मे शिष्याः प्रवृत्ताख्याः आखरः [आखन्-टर] 1 A sparde. -2 A digger, miner. पुरीमितः Ram.6.124.16. -3A cover of any animal; a stable; यथाऽऽखरो मघवं
आख्या [आ-ध्यायते अनया: आख्या-अP. III. 3. 106] श्चारुरेप प्रियो मृगाणां सुषदा बभूव AV.2.36.1.
1A name, appellation; किं वा शकुन्तलेत्यस्य मातुराख्या आखाटीश्वरतीर्थम् N. of तीर्थ ; Sira P.
5.7,7.33; पश्चादुमाख्यां मुमुखी जगाम Ku.1.2 तपाख्यया आखातः, -तम् A natural ponal or pool of water, yfa 99 R. 15. 101 bocone known by that name; bay.
often at the end of compounds meaning namel' or