Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 222

अमूर
204
अमृत
mmmmmmmmmm
अमूर . Vod. Not. perplexed or bewildered, not स थ्रिये चामताय च Ak. -2 The collective body of ignorant, infallible. अर्धमर्धेन पयसा पृणक्ष्यधेन शुष्म वर्धसे अमर inuinortals. -3 (.) The world of immortality, Ay... 1.:).
Paradise, les ven; the power of eternity, immortal light,
eternity. -4 Nectar of immortality, ambrosia, beverage 37 . Formless, shapeless, incorporeal, umein bodi
of the gods (opp. lap) supposed to be churned out of ed (opp. मूर्त where Mukta. says मूर्तत्वम् = अवच्छिन्नपरिमाणवत्वम् ) द्वै वाव ब्रह्मणो रूपे मूर्त चामूर्न च Bri. Up.2.3.1.
the ocean; देवासुरैरमृतमम्युनिधिर्ममन्थे Ki.5.30%; विषादप्यमृतं
ग्राह्यम् Ms. 2.239; विषमप्यमृतं वचिद्भवेदमनं वा विषमीश्वरेच्छया -तः N. of Sira. -Comp. -गुणः (in Vais. Phil.)
R. 8. 46; oft. used in coin bination with worls like a quality considered to be 378 or incorporeal such as
वाच, वचनम् , वाणी ; कुमारजन्मामृतसमिताक्षरम 1.8.16%3 धर्म, अधर्म &c. धर्माधर्मो भावना च शब्दो युद्धपादयोऽपि च । एते
आप्यायितोऽसौ वचनामृतेन Mb.; अमृतं शिशिरे वहिरमृतं क्षार भाजनम् मूर्तगुणाः सर्वे Bhasa P. -रजस् A son of Kush (by !
Pt. 1. 128 the height of pleasure or gratification. -5 Vaidarbhi ); Mb.
The Soma juice. -6 Antidote againist poinon. -7 The अमूर्ति 1. Formless, shapeless. कालो मूर्तिरमूर्तिमान residue or leavings of a steritice (यज्ञशेष); विघसाशी Maitri 6. 14. -fa: N. of Vişnu. :/. Sha pelessness: भवन्नित्य नित्यं वाऽमृतभोजन: Ms.8.205. 8 Unsolicited (w.pl.) A class of Manes who have no definite form a lms, alms got without solicitation: m ETHअमूर्तिमत् .. Formless &c. M. N. of Visnu.
मृतं स्यादयाचितम् Ms.1.15. -9 Water; मथितामृतफेनाभमरजो
वस्त्रमुनमम् Ram.5.18.24. अमृताध्मानजीमून 1.6.21: अमृताअमूल, -लक . 1 tootless (lit.); पशवोऽमूला ओषधयोऽ दुन्मथ्यमानात् K. 136; f. also the formulas अमृतोपस्तरणमसि #fa: Sat. Br.; (fig.); without basis or support, स्वाहा and अमृतापिधानमसि स्वाहा: Mahaniin. Up.70d 10%B baseless, groundless. -2 without authority; not being repented by Brāhmaṇas at the time of sipping in the original; इहान्वयमुखेनैव सर्वे व्याख्यायते मया । नामूलं water before the commencement and at the end लिख्यते किंचित् Malli. Introduction of Tika on R. -3 of meals. -10 A drug. -11 Clariticid butter; अमृत without material cause, as the Pradhane of the नाम यत् सन्तो मन्त्रजिह्वप जहात Si... 107. -12 Milk; Sankhyas; मूलं मूलाभावादमूलम्. -4 Not fixed in the earth, अमृतं च सुधा चैव सुधा वामृत तथा M. 18.17.12. -13 moving. -लाN. of a plant (अग्निशिखा, Mar. कळलावी). Food in general. -14 Boiled rice. -15 Anything अमूल्य ". Priceless, invaluable.
sweet, anything lovely or charming; : sweet meat.
यथामृतघटं दंशा मकरा इव चार्णवम् Ram. 7.7.8. -16 ProSTÆ . Ved. 1 Unhurt, unharmed, safe. -2
perty. -17 Gold. -18 Quicksilver. -19 Poison. -20 The Unwashed.
poison called वत्सनाभ. -21 The Suprone Spirit (ब्रह्मन). अमृज .. without toilet ke; परिक्रिष्टैकवसनाममजां राघव- -22 N. of sacred place. -23 N. of particular conjuncप्रियाम् (ददर्श) Ram. 6.81. 10.
tions of Nakşatvas (lunar asterisms ) with week days
(वारनक्षत्रयोग) or of lunar days with week days (तिथिअमृणालम् [सादृश्ये नञ्] The root of a fragrant griuss |
वारयोग). -24 The number four. -25 splendour, light. ( वीरण, Mar. काळा वाळा) used for sereems &c.
[cf. Gr. ambrotos, ambrosir; L. immortalis ). of. 3148 अमृत ... INot dead; अमृते जारजः कुण्ड: Ak. -2 In- वारि सुरयोर्निर्वाणे चातिसुन्दरे। अयाचिते यज्ञशेषे पुंसि धन्वन्तरेऽपि mortal; अपाम सोममृता अभूम Rv. 8.48.33; U. 1. 1. ब्रह्मणो च। पीयूषे च धृते दीप्तावाचार्य विबुधेऽपि च । हरीतक्यामामहि प्रतिष्टाहममृतस्याव्ययस्य च Bg.14.27. -3 Imperishable, लक्यां गलूच्यामपि तस्त्रियाम् | Nm. -Comp. -अंशुः, -करः, Indestructible, eternal. - Causing immortality. -5 -दीधितिः, -द्युतिः, -रश्मिः &c. epithets of the moon; Beautiful, agreeable, desired. पाञ्चजन्याभिषिक्तश्च राजाऽ- अमृतदीधितिरेष विदर्भजे N. 4. 10 : अमृतांशद्भव born from the मृतमुखोऽभवत Mb. 12.10.17. -तः 1 Agod, an immortal, moon; from whom was born the moon, N. of Visnu. deity. आरुरोह यथा देवः सोमोऽमृतमयं रथम् Mb. 12.87.14.-2 -अंशक: An interior variety of gorus having white N. of Dhanvantari, physician of the gods; also N. of rays, Kau. A. 2. 11. -37 «. immortal and imperishIndrity of the sun, of Prajā pati, of the soul, Visnu able ; क्षरं प्रधानममृताक्षरं हरः Svet. Up. -अग्रभू: N. of Ind Sives. -3 N. of a plant (वनमुद्ग, Mar. मटकी)-4N. the horse of Indra (उचैःश्रवस् ); अमृताग्रभुवः पुरेव पुन्छम् Si. of the root of a plant (वाराहीकन्द, Mar. डुकरकंद). -ता | 20.43. -अन्धस्, -अशनः, -आशिन् m. 'one whose 1 Spirituotes liquor. -2 N. of various plants; e. y. food is nectar'; n god, an immortal. -अविधानम आमलकी, हरीतको, गुडूची, मागधी, तुलसी, इन्द्रवारुणी, ज्योतिष्मती, । Water sipped after eating nectar-like food so as to गोरक्षदुग्धा, अनिविषा, रक्तत्रिवृत् , दूर्वा, स्थूलमांसहरीतकी. -3N. overlay it like a cover. -असु . whose soul is of one of the Nadis in the body; नाडीनामुदयक्रमेण जगतः immortal; अमृतासुर्वधमानः सुजन्मा Av.5.1.1. -आश:1N. पञ्चामृताकर्षणात् Mal.5.2. -5One of the rays of the of Visnu.-2 a god; इदं कार्यममृताशाः शृणोमि Mb. 12.2010.7. sun; सौरीभिरिव नाडीभिरमृताख्याभिरम्मथः R. 10.58. -तम् -आसङ्गःn sort of collyrium. -आहरण: N. of Garuda. 1 (1) Immortality, imperishable state; न मृत्युरासीदमृतं who once stole Amrita. -इष्टका a kind of sacrificial fa Rr. 10. 129. 2; Ms. 22. 85. (1) Final beatitude, brick shaped like the golden hoad of men, beasts &c. absolution: नपसा किल्बिषं हन्ति विद्ययामृतमश्नुते Ms. 12. 1043; (पशुशीर्षाणि). -ईशः, -ईश्वर: N. of Siva, -उत्पन्ना a ly.