________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાજગૃહીં
પટના થી ૦૧ કિલોમીટર દક્ષિણ-પૂર્વ પહાડીઓથી ઘેરાયેલે રાજગિર અત્યંત પ્રાચીન કાળથી શક્તિશાળી સામ્રજ્યોથી સંકળાયેલ રહેલ છે. આ સામ્રા ને આંતક કઈ જમાનામાં આખા ભારતવર્ષમાં હતા. જુના જમાનામાં રાજગિર અનેક નામથી મશહુર રહેલ છે જેમા વસુમતિ, ગૃહદ્રયપુર, ગિરિત્રજ, અને રાજગૃહ મુખ્ય છે.
- રામાયણમાં જે વશમતિનો ઉલ્લેખ છે કદાય સૃષ્ટિકર્તા બ્રહ્મા ને ચોથા પુત્ર રાજા વસુના નામ પર છે કહેવત છે કે- આ શહેર એન દ્વારા જ વસાવેલુ છે. બહાથપુર જેને ઉલ્લેખ મહાભારત અને પુરાણમાં આવે છે. રાજા જરાસંધ ના પુર અને એક વંશના બાની રાજા બ્રહદ્રથ ના નામ પર પડયું છે. ગિરિ વજ નામ પડવાનું કારણ એ હતું કે નગર (ખીણ) ચારે તરફ પહાડીઓથી ઘેરાયેલું છે. કુશાગ્રપૂર કહેવડાવવાનું કારણ યા તે બ્રહથ ના ઉત્તરાધિકારી રાજા કુશાગ્ર ના નામ પર હોય અથવા એ ખુશબુદર ઘાસ ને કારણ કે આ ખીણ માં શહેરના આજુબાજુ બહુતાયત થી ઉગેલ છે. રાજjડ (રાળ વાસ ) તે એવા સ્થાન છે માટે ઉપયુક્ત જ છે જે સેંકડો વર્ષ સુધી મગદ્ય સામ્રાજ્યની રાજધાની રહેલ છે રાજગિર જે પાંચ પહાડીઓથી ઘેરાયેલ છે. મહાભારતમાં એક જગ્યાએ એમના નામ કૈલાશ, વરાહુ, ભ, વિગિરી ચિત્યક આપેલ છે, પરંતુ બીજી જગ્યાએ ભંડાર, વિપુલ વરાહક, ચવક અને મતંગ આપેલ છે. પાલી લેખોમાં એમના નામ વૈભાર, પાંડવ, વૈપુલ્ય, ગૃઘકુટ ઋષિગિરિ આપેલ છે. આજકલ એમના નામ વૈભાર, વિપુલ, રત્ન છે, શિવ, ઉદય અને સેના છે- આ નામ જેના પ્રભાવના કારણે પડેલ છે.
( ૩ ).
For Private And Personal
