________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાલા પટના થી દક્ષિણ પૂર્વમાં ત્યા રાજગિરિ પ્રાચીન રાજગૃહ) થી ૧૧ કિલે મીટર ઉત્તરની તરફ એક મોટુ ગામ ની પાસે નાલંદા વિવ વિદ્યાલયના ખડ. હર છે. નાલ દા ને ઈતિહાસમાં ઘણોજ જુને છે ઈસાથી પૂર્વ પાંચમી છડી સદિયમાં મહાવીર ત્યાં બુદ્ધ ના યુગ તક ઈતિહાસ ફેલાયેલ છે ;જૈન ગ્રંથના અનુસાર આ રાજગિરી ના ઉત્તર-પશ્ચિમ માં એક બાહરી અથવા ઉપનગર હતું અને મહાવીર સ્વામી એ નાલ દા અને એના સહાયક નગર રાજગિરીમાં ચૌદ ચાર્તુમાસ ગુજાર્યા હતા. બુદ્ધ સાહિત્યમાં ઘણું જગ્યા માં આવે છે કે બુદ્ધ અકસર તે શહેરમાં જતા હતા. ત્યાં વસતી ઘણી હતી નગર ખુશાહલ તું. ત્યાં એક આબોને બગીચે હતું જે વારિક કહેવાતું હતું. - નાલ દો બુદ્ધ ના મુખ્ય શિષ્ય સારી પુષ્ટ અને મર્દનાલાપન ની જન્મભૂમિ હતી. સારીપુત્ર નું અવસાન એજ રૂમમાં થયું હતું. જેમાં તેને જન્મ થયે હતું. એ જન્મ-મરણ કક્ષ ઘણું જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે એટલે તેને તિર્થ
સ્થાન બનાવી દીધું તરચના અનુસાર અશોકે નાલંદામાં સારિપુત્રના ઉપર રત્ય ઉપર ભેટ ચડાવી હતી. અને ત્યાં એક મંદિર બનવાડયું હતું એટલે અશોક ને નાલંદા વિહારનું સંરથાપક માનવામાં આવવું જોઈએ. એજ કથનાનુસાર દ્વિતીય ઈસવી શતાબ્દીમાં મશહુર મહાયાની દાર્શનિક નાગાજૂને ત્યાં પિતાનુ જાણવાનું શરૂ કર્યું. અને આગલ ચાલી ને ત્યાંની મણપુરહિત બને. એમ પણ કહેવાય છે કે નાગાજૂના સમકાલીન બ્રાહમણ સુવિણુ ને મહાયાન અને બુદ્ધ મતે ની હાસ ની રેક માટે નાલંદા માં ૧૦૮ મદિર બનાવવામાં અાવ્યા આ કથન ને સાર એમ માનવામાં આવે છે કે નાગાર્જુન મયમાં નાલંદ બુદિ ઘર્મ વિખ્યાત કે છે પરંતુ ખેદકામ કરતા કોઈ પણ એવી વસ્તુ નથી,નિમી જેથી એમ માની લઈએ કે ગુલકાળથી પહેલા એ સ્થળ પર કહ્યું હશે. સૌથી પુરની એતિહાસિક વસ્તુઓ જે મળી છે તે સમુદ્ર ગુલના સમયનું એક તામ્રપત્ર અને કુમાર ગુપ્તને સિકકો છે. હનસાંગને બયાન થી એ વાતની ખાતરી થાય છે. - પાંચવી શતાબ્દીની શરૂમાં આવવાળા ચીની યાત્રાળુઓ માં ફાહાયાન ને નાલંદા ની ઐણિકરિથિત ના બારમાં કર્વક પણ નથી કહયું. એણે ફકત સારિપુત્રના જન્મ-મરણ નું સ્થળ નાલેગાંવ નું અને ત્યાં પર સ્થિત એક સ્તુપ તુ વર્ણન કર્યું છે. એટલે નાલ દ સ્થિત વિહાર કુમાર ગુલ અન્ય ગુલ સમ્રાટો ના બનવડાવેલા છે.
For Private And Personal