Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अस्सि
प्रहसकर
अस्सि-१ देखो 'अस्व' । २ देखो 'अस्सी'।
अहदी (धी)-वि० [म० अह दी] १ आलसी । २ अकर्मण्य, अस्सी--वि० म० अशीति] सत्तर और दश का योग। निठल्ला । -पु० वादशाही अनुचर विशेष । ___-जी उक्त योग की संख्या, ८० ।
| अहनांग-देखो 'ऐनांगण' । अहं-मर्व [स० ग्रहम्] मैं, स्वयं । -वि० यात्म सबंधी। अहनाय-क्रि० वि० [सं० अह्नाय] शीघ्र तुरन्त ।
-पु. १ अहंकार, घमंड । २ पाप, दुष्कर्म, अपराध । अहनिस, (निसा, निसी)-अव्य० [सं० अहिनिश] रात-दिन, ३ विघ्न, बाधा । ४ क्रोध । ५ दुःख। -कार, कारज-पु० ___सदा, नित्य । लगातार, निरन्तर । -पु० रात व दिन । अहंकार. घमंड, गर्व । ---कारण, कारिणी-वि० घमंडी, अहम-देखो 'अधम' । देखो, 'अहं'। गविला --कार तन-पु० योद्धा । -कारी-वि० गविला ।। अहमक-वि० [अ०] मूर्ख, बेवकूफ । -वाद-पु० शेखी, डीग । आत्मश्लाघा ।
अहमकर, अहिमकर-पु० [सं० अहिमकर] सूर्य, भानु । अहंचौ-पु० १ पाश्चर्य, अचंभा । २ देखो 'यांचौ'। प्रहमत, (ति)-पु० [सं० प्रहम्मतिः] गर्व, अहम्, अहंकार । अहंड-वि० [सं० अहिंड] लंगड़ा ।
अहमह-सर्व [सं० अहमस्मि] मैं । -पु. गर्व, अहंकार । अहंता-स्त्री० [सं०] अतंकार, घमंड ।
अहमेव-पु० अभिमान, गर्व । अहंति, (तो)-पु. दान ।
प्रहर -पु० [सं० अधर] १ अधर, होंठ । २ नीचे का होंठ । अहंसी-देखो 'प्राईसी'।
३ दिन। -वि० [सं० अफल] १ व्यर्थ, फिजूल । अह-पु० [स० अहन्, अहः, अहि] १ दिन । २ विष्णु । ३ सूर्य । २ असमर्थ, बेकाम । ३ नीचे । ४ अन्य, दूसरा ।
४ शेषनाग । ५ सा । : राहु । ७ वृत्तासुर । -अळग-पु० छप्पय छन्द का एक भेद । ५ हाथी।-स्त्री० ९ चोटी, वेगी । १० देखो 'पाह'। अहरण (रिग)-पु० [सं० अर्णव] १ समुद्र, सागर । -सर्व० यह । देखो 'अहि । देखो 'अध' । देखो 'अथ'। २ देखो 'एरण' । --कर-पु० सूर्य, भानु । --काम-पु० नियम । हुक्म । प्रहरनिस-देखो 'अहनिस' । -----कार-पु० अहंकार । -गळो-क्रि०वि० सम्मुख सामने, प्रहरु, (रू)-देखो 'ऐरू' । अगाड़ी । -इस-पु० तनाव । वैमनस्य । -चळ-पु० अहळ, (हु)-वि० [सं० अफल] व्यर्थ, बेकार । शेषनाग। -वि० अचल । निश्चल । -छनौ-वि० चंचल । -क्रि० वि० व्यर्थ में । -----टारगौ-(बी)-क्रि० पता लगाना । पाहट करना । अहलकार-पु० [फा०] कर्मचारी, कारिदा ।
-देव-पु० शेषनाग । सूर्य । -नारण-पु० निशान । | अहलगो, (बौ)-क्रि० हिलना-डुलना । कांपना । चिह्न । -नाथ-पु० शेषनाग । मूर्य । -पत, पति, पती-पु० अहलमद-पु. [अ. अहलमेद] अदालत का कर्मचारी । मुर्य, भानु । -पंखाळ, पंखाळी-पु० उड़ना, सर्प, पंखधारी अहलारण-देखो 'ऐनांण' । मर्प । -पर, पुर-पु० नागलोक । पाताल लोक । नागौर | अहला-देखो 'अहिल्या'। नगर का नाम । ---प्रभु-पु० शेषनाग । -फीरण, फोन, प्रहलाद-पु० [सं० प्राह लाद] प्रसन्नता, खुशी । फेण, फेन-पु० अफीम, अमल । सर्प के मुख की लार। प्रहलो-देखो 'ऐलौ' । --बेल-स्त्री० नाग लता । —मरण, मरिण-पु० सूर्य । | अहल्या-स्त्री० [सं०] गौतम ऋषि की पत्नी का नाम । -मात-स्त्री० देवी, शक्ति । सो की माता । --रांरण, | अहव-१ देखो 'पाहब' । २ देखो 'अथवा' ।
राउ, राज, राव-पु० शेषनाग । -लोक, लौक-पु० संसार । अहवांनियो-वि० १ श्याम, काला । २ अभिनन्दनोय । नागलोर । --वाळ-पु० चिह्न, निशान । संकेत । वृत्तांत, -पु० योद्धा, वीर । कथा, चरित्र ।
अहवात-देखो 'अहिवात' । प्रहक-पृ० [सं० ईहा] इच्छा, आकांक्षा, कामना ।
अहवारिय- देखो 'अंबारिये । अहड़ौ-वि० [अहड़ो] ऐसा ।
अहवाळ -पु० [अ० हाल का बहु] १ वृत्तान्त, विवरण, हालात । अहड-देखो 'याखेट'।
२ चिह्न, निशान, लक्षमा । अहत्थ, अहथ-पु० [सं० अहित] अहित, अनर्थ, बुरा काम ।।
अहवास-पु. [सं० प्रावाम] मकान, भवन ।
अह वि-देलो 'बाहर। अहद-पु० [अ०] १ वादा, प्रतिज्ञा, संकल्प । २ शासन, । राज्य । ३ एक प्रकार का राज्य कर । --दार-पु० राज्या-
दार-प० राज्या- अहवी-वि० (स्त्री० अहवी) ऐमा ।
हवा १ (स्ता अहम।। " धिकारी । -नांमौ- पू० प्रतिज्ञापत्र, इकरार नामा । | अहसकर-पु० [गं० मारकर सूर्य, रवि।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020588 |
| Book Title | Rajasthani Hindi Sankshipta Shabdakosh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sitaram Lalas |
| Publisher | Rajasthan Prachyavidya Pratishthan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 799 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 20 MB |