Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
६०८
प्रश्नव्याकरणसूत्रे भैक्षं न गवेषितव्यम् । तथा-' न वि डंभणाए' नापि दम्भनया-मायाप्रयोगेण भैक्षं गवेपितव्यम् , एवं ' नवि रक्खणाए' नापि रक्षणया=दायकवस्तुरक्षणेन, 'न वि सासणाए' नापि शासनया शिक्षणेन तव पुत्रपौत्रादिक शिक्षयिष्यामीति कथनेन समुदायेनाह–'न विडंभगरक्तखणसासगाए' नापि दम्भनवड़ा भारी विद्वान हूं अत: मुझे यह अच्छी तरह अच्छी भिक्षा देगा, इस प्रकार के उपायों का जिस भिक्षा की प्राप्ति में सहारा लेना पडे वह भिक्षा मुनि को कल्प्य नहीं कहीं गई है, अर्थात् इस प्रकार की क्रिया से मुनि को भिक्षा लेने का प्रयत्न नहीं करना चाहिये । तथा (न विडंभणाए ) मायाचारी का सहारा लेकर भी भिक्षा वृत्ति मुनि को नहीं करनी चाहिये, अर्थात् जिस भिक्षा की गवेषणा करने में माया का प्रयोग करना पड़े ऐसी भिक्षा भी मुनिजन को कल्प्य नहीं है । ( नवि रक्षणाए, न वि सासणाए, न विडंभण रकवणसासणाए भिखं यवेसियचं ) इसी तरह जिस भिक्षा की गवेपणा करने में-प्राप्ति करने में-दायक को वस्तु के संरक्षग का भार अपने ऊपर आया हो, अर्थात्-दाता यद कहे कि “ महाराज! आप इस वस्तु को देखे रहना मैं अभी आकर आपको भिक्षा देता हूं-इस प्रकार दाता अपनी वस्तु के संरक्षण करने का भार मुनि को सौंपता हो और पीछे आकर भिक्षा देता हो तो वह भिक्षा मुनि को कल्प्य नहीं है । इसी तरह जीस भिक्षा की प्राप्ति में मुनि को यह भाव जगे कि “ मैं इस दाता के पुत्र पौत्र પાડીને દાતા પાસેથી સારા પ્રમાણમાં સારી ભિક્ષાની આશા રાખવી, વગેરે ઉપાયને જે ભિક્ષામાં સહારે લેવું પડે તેવી ભિક્ષા સાધુઓને કલ્પ નહીં. એટલે કે એ પ્રકારના ઉપાયથી સાધુઓએ ભિક્ષા લેવાના પ્રયત્ન કરવા
म नही. तथा (नविउमणाए) भायान्याशनी म न पा भुनिये ભિક્ષાવૃત્તિ કરવી જોઈએ નહીં. એટલે કે જે ભિક્ષાની પ્રાપ્તિ માટે માયાને प्रयोग ४२३ वी भिक्षा मुनि नान ४८ नही. (न विरक्खणाए, न विसासणाए, न विभण रक्खण सासणाए भिक्खं गवेसियव्वं) से प्रमाण જે ભિક્ષાની પ્રાપ્તિમાં, દાતાની વસ્તુના સંરક્ષણને ભારે પિતાના પર આવ્યો હોય, એટલે કે દાતા એમ કહે કે “મહારાજ ! આપ આ વસ્તુનું ધ્યાન રાખજે હું આપને ભિક્ષા આપુ છું” આ રીતે દાતા પિતાની વસ્તુના સંરક્ષણની જવાબદારી મુનિને સેપે અને પછી આવીને ભિક્ષા અર્પણ કરે તે તે ભિક્ષા મુનિનેકપે નહીં. એ જ પ્રમાણે જે ભિક્ષાની પ્રાપ્તિમાં મુનિના મનમાં એવો ભાવ જાગે કે “ હું આ દાતાના પુત્ર, પૌત્ર આદિને ભણાવીશ તે મને
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020574 |
| Book Title | Prashnavyakaran Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalalji Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1002 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |