Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रश्नव्याकरणसूत्रे
उपनिहितक हैं। शंका आदि दोषों के परिहार से शुद्ध आहार का ग्रहण करना इसका नाम शुढेषणा है। इस शुढेषणा से जो संपन्न होते हैं वे शुद्वैषणिक हैं। अर्थात् शंका आदि दोषों से रहित शुद्ध आहार को ग्रहण करने का जिनका अभिग्रह होता है वे शुद्वैषणिक हैं। संख्याप्रधानवाली दत्तियों से जो गोचरी के लिये जाते हैं अर्थात् दाता के हाथ से देते समय साधु के पात्र में भक्तान आदि का जो एक बार अविच्छिन्नरूप से गिरना उसे दत्ति कहते हैं, इस प्रकार की पाँच छ आदिदत्तियों के लेने का अभिग्रह जिन्हें होता है वे संख्यादत्तिक हैं। जिन साधुओं को ऐसा नियम होता है कि हम उसी आहार को लेंगे जो हमारे दृष्टि गोचर होगा। इस प्रकार के नियमवाले साधु दृष्टिलाभिक कहे जाते हैं । तथा अदृष्टलाभिक वे साधुजन हैं जो पाकगृह के भीतर से निकले हुए ऐसे भोजन को कि जो दृष्टि में तो आया नहीं है केवल कान से ही उसका नाम सुन लिया है उसे लेने का नियम धारण करते हैं। अथवा-पूर्व में अनुपलब्ध दाता से ही मैं भिक्षा लूगा' इस प्रकार का जो नियमविशेष रखते हैं वे अदृष्टलाभिक मुनि हैं। 'हेसाधो! मैं आप के लिये क्या , अर्थात् आपके लिये किप्त वस्तु की इस समय चाहना है ' इस प्रकार दाता के द्वारा प्रश्नविषयीकृत वस्तु હિરા કહેવાય છે. શુષણ એટલે શંકા આદિ દે િરહિત શુદ્ધ આહાર ગ્રહણ કરે તે આ શુષણયુક્ત મુનિજને વણિક કહે છે એટલે કે શંકા આદિ દેથી રહિત શુદ્ધ આહાર ગ્રહણ કરવાને જેમને અભિગ્રહ છે તેઓ શુદ્ધષણિક છે, સંખ્યા પ્રધાનવાળી દરિયેથી જે ગેચરીને માટે જાય છે એટલે કે દાતાને હાથથી આપતી વખતે સાધુના પાત્રમાં ભક્તપાન આદિનું ધારાવળી તૂટયા વિના એક વખતમાં જેટલું પ્રવાહી રેડાય તેને દત્તિ કહે છે, આ પ્રકારની પાંચ, છ આદિ દત્તિ લેવાને જેમને અભિગ્રહ હેય છે તેમને સંસ્થાત્તિ કહે છે. જે સાધુઓને એ નિયમ હોય છે કે જે આહાર અમારી નજરે પડશે તે જ આહાર અમે લઈશું, એવા નિયમ
॥ साधुगाने दृष्ठिलाभिक ४ छ. तथा अष्ठिलाभिक भुनिशन तेभने કહે છે કે જેઓ રસોડામાંથી બહારકાઢવામાં આવેલ એવું ભોજન સ્વીકારે છે કે જે નજરે પડયું હોતું નથી પણ તેનું નામ જ કણે પડ્યું હોય છે. અથવા “અગાઉ જેની પાસેથી દાન ગ્રહણ ન કર્યું હોય એવા દાતા પાસેથી જ દાન ગ્રહણ ४२" मेवा भनिने अदृष्टलाभिक ४९ छ. “ भुनि ! हुँ मापने भाट शु आY " मेटले " मा५ मत्यारे शी १२तु सेवा भाग छो" मा
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020574 |
| Book Title | Prashnavyakaran Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalalji Maharaj |
| Publisher | Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1002 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |