Paribhashik Shabdakosh Part 02

SR No.: 020541
Original Sutra Author: N/A
Author: Vishvanath Maganlal Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1931
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 9 MB

Page 73

Routine
૧૮૩
૩. કૈાતૃપ્રેમ [વિ. મ.]
કૈ।. ૩,૧. ગેાવનરામ એકંદરે તુકપ્રિય વિષાચક છે, છતાં એમના વિધાનમાં કલાને એમણે જેટલે અ રો ખાધ કે જ્ઞાન કે ખીન્ન કશાના હેતુની દાસી બનાવી છે તેટલે અંશે તે! એમની પ્રકૃતિમાં કૌતુકપ્રેમની સાથે ભળેલા છતાં એની તળે દબાઈ રહેલા સાવ્હિવપ્રેમ જ ફૂટી નીકળેલા.
S
Sabbath, ૧. વિશ્રામવાર [આ, બા.]
ધ. ૧. ૨૦૫: વિશ્રામવાર માણસ માટે કર્યા છે, માણસને વિશ્રામવાર માટે કર્યા નથી. Sadism, (Psycho–ama.) પરપીડનપ્રિયતા, પરપરિતાપપ્રિયતા [ભૂ. ગા.] Sanguine, ( Temperament ) તરલ, [કે. હું. અ. નાં ] Sash, (Arch.) ગજ [ગ. વિ.] Satire, ૧. કટાક્ષથન [ર. મ.]
હા, મ, ૭૫: હાસ્યરસની કૃતિને એક પ્રકાર એવા છે કે તેમાં ઉપહાસ સાથે આક્ષેપના અંશ હેાય છે; મૂર્ખતા, દુર્ગુણુ, દુરાચાર, વગેરે દોષને હાસ્યમય રૂપે ચિતરી તે ઉપર તેમાં પ્રહાર કરેલા હેાય છે,
એવી કૃતિમાં અમુક નમુનાનાં માસેા, અમુક રીત રીવાો અથવા અમુક કૃત્યો એવી વક્રોક્તિથી વર્ણવેલાં હોય છે કે તે હસવા સરખાં છે એવું ભાન થાય છે. તે ઉપરાંત તે અનિષ્ટ છે એવી પ્રતીત થાય છે. આવી રચનાને ઇંગ્રેજીમાં satire કહેછે, અને, આપણી ભાષામાં તેને ‘કટાક્ષકથન’ કહીએ તે ચાલે.
૨. સાક્ષેપિકા [ મણિલાલ નારણુજી તંત્રી ]
ગુજરાતી નવલકથાનું સાહિત્ય, ૪૨: કૌતુક્રભયત્વ એ નવલકથા, નાટક અને સાક્ષેપિકા (S.) ત્રણેના અંતર્ગ ́ત અને પરિણામક ભાવ છે.
૩. કટાક્ષસાહિત્ય [ન. ભે.] પાંચમી પરિષદ્, ૩૯; કેટલાક વિભાગના સાહિત્યની વસ્તુતઃ ઊનતા જ છે તે હવે જોઈએ.
Sceptic
બાકીનાં અવતરણ માટે Classicism
જુઓ.
Routine નિત્યક [ મ. ન.]
ચે. શા. ૫૫: આપણાં નિત્યક્રમ પણ અમુક પદ્ધતિ અનુસાર જેટલાં સુવ્યવસ્થિત થાય છે તેના પ્રમાણમાં તેમની પૂર્વે અમુક આગ્રહ હાય છે.
Satire કટાક્ષસાહિત્ય તે છે જ નહિ. એમ કહિયે તે ચાલે.
૪. અન્યાક્તિ [બ. ક.] જીએ Gallantry. ૬. કટાક્ષટીકા [ન, ભા.
ગુજરાતને નાથ, ઉપેાક્રૃધાત, ૨૧; અક્ષમત શની બિલાડાની નિસ` સેવનારી ફિલસૂરી ઊંચી હશે; અને આ સરલ, અપશબ્દોમાં સમાચલી કટાક્ષટીકા (S.)ને માનવજાતિ પાત્ર હરશે...
૬. શુદ્ધકટાક્ષથન વિ. ક.] જુએ Inrective.
૭. કટાક્ષ [કિ. ધ.] જીએ Humour.
૮. ઉપહાસ, વાગ્માણ [. આ.] Scale, ૧. ૧. સ્વરમંડળ [ન. ભો.]
મ. મુ. ૨૫૪: Would you have
music ! Then listen to the Falls. The scale is infinite and God the organist, હમારે સંગીત જોઇશે? તેા આ જળધોધનું શ્રવણ કરી; હેનું સ્વરમંડળ અનન્ત છે; પ્રભુ એ મહાવાદ્યના વગાડનારા છે.
૨. શ્રેણી [ કે. હું. અ. નાં.] ૨. માપટી [ગ. વિ.] Scale-drawing, સપ્રમાણ નકશા [ગુ. વિ. વિ. ૮૩] Sceptic, ૧. શંકાવાદી [બ્યા. જ.]
જીએ. Realist.
૨. સશકી [મ. હ.]
જીઍ. Rationalist.