Paribhashik Shabdakosh Part 01

SR No.: 020540
Original Sutra Author: N/A
Author: Vishvanath Maganlal Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1930
Total Pages: 129
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 7 MB

Page 110

· Imagination
Impassioned
Imagination, ૧. ક૯પના [૨, મ,
એમ કાર્યકારણસંબંધથી નહિ, પણ રષ્ટિમાં ક. સા. ૪: એકન એથી ઉલટે વિચાર દર્શાવે જ પ્રભુનું દર્શન થાય એ રીતે, અવતારરૂપ છે. તે કહે છે કે માણસ પોતાના તર્ક અને ચમત્કારથી, કે પ્રભુના i. અંતર્યામિ સ્વકલ્પના (I.) થી સૃષ્ટિમાં ન હોય તેવું ઉત્પન્ન રૂપથી, એ દર્શન થાય. કરે છે, અને તેનું નામ કવિતા.
Immanence, અન્તત્વ [આ. બા.] ૨, ૯૫નાપ્રભાવ [બ, ક]
વ, ૧૬, ૩૯૫: અત્યારે ઈશ્વરમીમાંસાનું જુઓ Fancy.
એક એવું પુસ્તક નથી લખાતું કે જેમાં, ઈશ્વર૩. પ્રતિભાદષ્ટિ [આ. બા.]
ને “Transcendence'–પરત્વની સાથે જુઓ Fancy.
Immanence”-અન્તત્વનું પ્રતિપાદન ન ૪. પ્રતિભાશકિત [કે. હ. અ. નં.] થતું હોય. Æsthetic imagination, | Immediate, ૧. અવ્યવહિત [મ. ન.] સૈન્દર્યકલ્પના [મ. ન.]
ચે. શા. જુઓ Attention. ચે. શા. ર૭૮: ક૯પનાનો જે જીવનભૂત ! ૨. અપક્ષ [મ. ન. ન્યા. શા. ૧૫૧] વ્યાપાર છે તે અનેક મને વ્યાપારમાં કામ આવે ૩. સાક્ષાત હિી. ત્ર.] છે. એના ત્રણ વિભાગ કરી શકાય (1) પદાર્થો સ. મી. ૧૮: આ પ્રમાણે બે પ્રકારનાં જ્ઞાન વિષેના જ્ઞાનને ઉપકારક ઉપચય. (૨) અમુક આપણે માનીએ છીએ. એક સાક્ષાત્ અને બીજું કામ કેમ કરવું, સાધન અને સાધ્યની યોગ્યતા વ્યવહિત; એક અપરોક્ષ અને બીજું પરીક્ષા શી રીતે આવી, એવા જ્ઞાનને ઉપકારક ઉપ- એટલે આનુમાનિક. થય. (૩) ઊર્મિઓને સ તેષનાર ઉપચચ. Immediate inference, ૧. પ્રથમ પ્રકારની કલ્પનાને જ્ઞાનક૯૫ના અથવા અપક્ષાનુમિતિ [મ. ન. ન્યા. શા. ૬૭] રિવરૂપેક૯૫ના કહેવાય, બીજીને વ્યાવહારિક ૨. અવ્યવહિત અનુમાન [રા. વિ.] ક૯પના અથવા શોધ કહેવાય, ત્રીજીને સૌન્દર્ય
પ્ર. પ્ર. ૧૦૩: અનુમિતિએ બે પ્રકારની ક૯૫ના અથવા પ્રતિભા કહેવાય.
છે, અવ્યવહિત અનુમિતિ અને વ્યવહિત અનુCognitive imagination, pler- મિતિ. અવ્યવહિત અનુમિતિ એટલે એક વાક્ય કપના, સ્વરૂપકલ્પના [મ ન.]
ઉપરથી પરભાર્યું નિરૂપણ કરેલ બીજી વાય. જીઓ ઉપર Aesthetic imagination, આ અનુમિતિજ્ઞાન મેળવતાં વચમાં બીજા
Constructive imagination, વાકયની કે સાધનની જરૂર નથી પડતી માટે ઉપચાયક કક૫ના [મ. ન. ચે. શા.
આ પરભાર્યું એટલે અવ્યવહિત અનુમાન Practical imagination, કહેવાય છે. વ્યાવહારિક કલ્પના [મન]
૩. અવ્યવધાન અનુમાન [મ. ૨.] જીઓ Aesthetic imagination.
અ. ન્યા: હવે અગ્યવધાન અનુમાનના કેટલાRepresentative imagination,
એક પ્રકારોમાં પ્રવેશ કરીએ. સંક૯પ મિ. ન. ચે. શા.].
Immediate inference by Reproductive imagination,
added determinants, વર્ધિતાસંસ્કારદુબોધરૂ૫ કપના [મ. ન.]
પક્ષ મિ. ન. ન્યા. શા.] ચે. શા. ૨૭: જેને આપણે સંસ્કાર
Immediate knowledge, બેધરૂપ કલ્પના કહીએ છીએ તેમાં પણ અજ્ઞાત !
સાક્ષાત્મા કે. હ. અ. ન.] એવા કોઈ વિપર્યય તો આવી જ જાય છે. | Impassioned, ૧. રોગયુક્ત [૨. મ.] Immanent, અંતર્યામિ ત્રિા. બા.]
ક સા. ર૭૯: ડી. કિવન્સી નામે પ્રસિદ્ધ વ. ૨૫, ૨૦૪: અહિં સૃષ્ટિના સર્જન દ્વારા ઈગ્રેજ લેખકે “અફીણીની કબુલાત” વગેરે કેટલાપ્રભુનું જ્ઞાન થાય તે માત્ર ભ્રષ્ટાનું કાર્ય સદ્ધિ ક લેખ વિલક્ષણ ગદ્યમાં લખી ગદ્યમાં ભાવ