________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आदान
68
आदाननिक्खेपन अट्ठ. 3.100-101; --- नेन तृ. वि., ए. व. - एत्थ आदिकेनाति मुसावादा, म. नि. 2.80; सब्बगेहा.- नपुं, तत्पु. स. आदानेन गहणेन, स. नि. अट्ठ. 2.179; विशेष अर्थ, 1. [सर्वगेहादान], समस्त गृहों का ग्रहण - नं प्र. वि., भोजन-ग्रहण, तृणभक्षण - नानि द्वि. वि., ब. व. - अज्ज ए. व. - याव कळीरच्छेज्ज सब्बगेहादानं उभतोपक्खे मे सत्तमा रत्ति, अदनानि उपासतो, जा. अट्ठ. 5.3673; याव सत्तमकुला समुग्घातो ति, मि. प. 186; सा.तत्थ अदनानीति आदानानि, गोचरगहणवानानीति अत्थो. नपुं., आदान या ग्रहण करने योग्य - नेसु सप्त. वि., जा. अट्ठ. 5.367; विशेष अर्थ 2. आसक्ति, विषयभोगों के ब. व. - सादानेसु अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं, ध. प. प्रति लगाव, पुनर्जन्म का ग्रहण - नं' प्र. वि., ब. व. - 406. दिस्सति ... इमस्स चातुमहाभूतिकस्स कायरस आचयोपि आदानकाल पु., तत्पु. स. [आदानकाल]. ग्रहण या स्वीकार अपचयोपि आदानम्पि निक्खेपनम्पि, स. नि. 1(2).84; करने का उपयुक्त समय, स्वीकार्यता - लं द्वि. वि., ए. अग्गिस्स आदानं यूपस्स उस्सापनं महप्फलं होति व. - महाजनस्स आदानकालं गहणकालं जानित्वाव महानिसंसन्ति, अ. नि. 2(2).191; आदानन्ति निब्बत्ति, स. ब्याकरोतीति अत्थो, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.80. नि. अट्ठ. 2.86; तत्थ आदानन्ति पटिसन्धि, विसुद्धि. 2.252; आदानगन्थ पु.. तत्पु. स., आसक्ति की गांठ, तृष्णा की - नं द्वि. वि., ए. व. - आदान पजहतो गांठ - थं द्वि. वि., ए. व. - आदानगन्थं गथितं विसज्ज, पटिनिस्सग्गानुपस्सनावसेन जाता धम्मा अञ्जमञ्ज आसं न कुब्बन्ति कुहिञ्चि लोके, सु. नि. 800; चतुब्बिधम्पि नातिवत्तन्तीति .... पटि. म. 28; आदानन्ति निब्बत्तनवसेन रूपादीनं आदायकत्ता आदानगन्थं अत्तनो चित्तसन्ताने गथितं किलेसानं, अदोसदस्साविताय सङ्घतारम्मणस्स वा आदानं. बद्धं अरियमग्गसत्थेन विसज्ज छिन्दित्वा, सु. नि. अट्ठ पटि. म. अट्ठ. 1.113; - तो प. वि., ए. व. - 2.221. पटिनिस्सग्गानुपस्सनाय आदानतो चित्तं मोचेन्तो अस्ससति । आदानगहण नपुं.. तत्पु. स. [आदानग्रहण], आसक्ति की चेव पस्ससति च, विसुद्धि. 1.277; आदानतोति निच्चादिवसेन । पकड़, लगाव या तृष्णा की दृढ़ पकड़, स. प. के अन्त. गहणतो, पटिसन्धिग्गहणतो वाति एवमेत्थ अत्थो दहब्बो, -कायद्वारे आदानगहणमुञ्चनचोपनानि पापेत्वा, म. नि. विसुद्धि. महाटी. 1.323; - स्स ष. वि., ए. व. - अट्ठ. (मू.प.) 1(2).259; स. नि. अट्ठ. 3.132; कायद्वारे पटिनिस्सग्गानुपस्सनाय आदानस्स ..., पटि. म. 41; - आदानगहणमुञ्चनचोपनपत्ता अट्टकामावचरकुसलचेतना, नेसु सप्त. वि., ब. व. - आदानेसु विनेय्य छन्दरागं, सु. म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.39. नि. 366; आदानेसु... तेसु उपधीसु न सारमेति, सु. नि. आदानतण्हा स्त्री., तत्पु. स. [आदानतृष्णा], ग्रहण करने अट्ठ. 2.87; स. उ. प. के रूप में; अदिन्ना .- नपुं, तत्पु. की तृष्णा, तृष्णा-उपादान, रूप आदि के प्रति मन का दृढ़ स. [अदत्तादान], शा. अ., जो कुछ प्रसन्नता के साथ लगाव, रूप-तृष्णा, वेदनातृष्णा आदि तृष्णाएं - ण्हं द्वि. नहीं दिया गया है, उसे चोरी, डकैती, घूसखोरी, ठगी आदि वि., ए. व. - आदानतण्हं विनयेथ सब्ब, सु. नि. 1109; द्वारा छीन लेना, विशेष अर्थ, तीन प्रकार के शारीरिक तत्थ आदानतण्हन्ति रूपादीनं आदायिकं गहणतण्हं, पापकृत्यों में से दूसरा पापकृत्य - न्नं प्र. वि., ए. व. - तण्हुपादानन्ति वुत्तं होति, सु. नि. अट्ठ. 2.291. अकुसलकम्मपथेसु पाणातिपातो अदिन्नादानं मिच्छाचारो आदाननिक्खेप पु., द्व. स. [आदाननिक्षेप], ग्रहण एवं मुसावादो मिच्छदिट्ठीति, अभि. अव. 172; अना.- नपुं., परित्याग, ले लेना और छोड़ देना - पे सप्त. वि., ए. व. आदान का निषे. [अनादान], अग्रहण, नहीं लिप्तता - ना - आरञको नागो हत्थिदमकस्स आदाननिक्खेपे वचनकरो प. वि., ए. व. - सादानेसु अनादानाति सगहणेसु सत्तेसु होति ओवादप्पटिकरो .... म. नि. 3.174; - पेहि तृ. वि., च ... अगहणा, स. नि. अट्ठ. 1.308; भारा.- न., तत्पु. ब. व. - इधलोकतो परलोक आदाननिक्खेपेहि अपरापर स. [भारादान], भार को ग्रहण करना, भार को ढोना - नं धावति संसरतीति अत्थो, उदा. अट्ठ. 192. प्र. वि., ए. व. - भारादानं दुखं लोके, भारनिक्खेपनं, सुखं आदाननिक्खेपन नपुं., द्व. स. [आदाननिक्षेपण]. शा. स. नि. 2(1).25; सत्था .- नपुं., तत्पु. स. [शस्त्रादान]. अ., लेना और छोड़ देना, ग्रहण एवं परित्याग, ग्रहण एवं शस्त्रों को रखना - रूपाधिकरणं दण्डादान - सत्थादान विसर्जन, ला. अ., जन्मग्रहण एवं जन्म का अन्त या मृत्यु - कलह - विग्गह - विवाद - तुवंतुवं - पेसुञ - - नं प्र. वि., ए. व. - हत्थेसु, भिक्खवे, सति
For Private and Personal Use Only