________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आचारअक्य
43
आचारगोचरसम्पन्न
कुसला., खुद्दा., चित्ता.. दुरा., पटा., पतिता., पसत्था., पापा., भिक्खा., भिन्ना., मिच्छा., मुत्ता., लामका., लुद्दा., विपस्सना., विसेवना., विस्सट्ठा., वेत्ता., वेदिका., संकस्सरा., सद्धम्मा., साधुजना., सीला. के अन्त. द्रष्ट.. आचारअक्य पु., म्यां मां का एक स्थविर, जिसे थेर परम्परा में स्थान प्राप्त नहीं हो सका - यो प्र. वि., ए. व. - तस्मिञ्च काले 'बाह मं अक्यो, आचार अक्यो' ति द्विन्नं भिक्खूनं च लोकधम्मेसु छेकताय द्वे विहारे कत्वा अदासि,
सा. वं. 99. आचारअरिय त्रि., तत्पु. स. [आचारार्य], सदाचार के कारण आर्य अथवा उत्तम, आचार-विचार में उत्तम, विशुद्ध जीवनवृत्ति वाला - यो पु., प्र. वि., ए. व. - अरियोति चत्तारो अरिया आचारअरियो लिङ्गअरियो दस्सनअरियो पटिवेधअरियोति, जा. अट्ठ. 2.34; अरियोति आचारअरियो अरियस्साति आचारअरियस्स, जा. अट्ठ. 3.312; अरियोति इध आचारअरियो अधिप्पेतो. जा. अट्ठ. 4.260; - येहि तृ. वि., ब. व. - ... अरियप्पवेदिते ति ये राजानो आचारअरियहि धम्मिकराजूहि पवेदिते दसविधे राजधम्मे रता, जा. अट्ट. 3.391. आचारउपचार त्रि., [आचारोपचारज्ञ], सदाचार एवं विनम्र शिष्टाचार का ज्ञाता - जू पु., प्र. वि., ए. व. -
आचारउपचाररुपे धम्मानुच्छविसंवरं अप. 1.353. आचारकिरिया स्त्री., तत्पु. स. [आचारक्रिया], शिष्टाचार एवं सदाचार का अभ्यास, अच्छा आचरण - सु सप्त. वि., ब. व. - वत्ते गुणे पटिपत्ति, आचारकिरियासु च अप. 1.342, 347. आचारकुलपुत्त पु., तत्पु. स. [आचारकुलपुत्र],
सदाचार या उत्तम आचरण के कारण सत्पुरुष - त्तो प्र. वि.. ए. व. - कुलपुत्तेनाति द्वे कुलपुत्ता
आचारकुलपुत्तो जातिकुलपुत्तो च, स. नि. अट्ट. 2.44; .... कुलपुत्तोति आचारकुलपुत्तो, अ. नि. अट्ठ. 3.3; - त्ता प्र. वि., ब. व. - कुलपुत्ताति आचारकुलपुत्ता, स. नि. अट्ठ. 1.180; - त्तानं ष. वि., ब. व. - सब्बेसंयेव इमेसं कुलपुत्तानन्ति ब्रह्मचरियचिण्णकुलपुत्तान, दी. नि. अट्ठ. 2.237. आचारकुसल त्रि, तत्पु. स. [आचारकुशल], सदाचार का पालन करने में कुशल - लो पु.. प्र. वि., ए. व. - पटिसन्थारखुत्यस्स, आचारकुसलो सिया, ध. प. 376; आचारकुसलोति सीलम्पि आचारो, वत्तपटिवत्तम्पि आचारो,
तत्थ कुसलो सिया, छेको भवेय्याति अत्थो, ध. प. अट्ठ. 2.346; - लेन पु., तृ. वि., ए. व. - वुत्ताचारविपत्तीति,
आचारकुसलेन सा, विन. वि. 3105. आचारकोसल्ल नपुं॰, भाव. [आचारकौशल्य], सदाचार में कुशलता - तो प. वि., ए. व. - ततो पटिसन्थारखुत्तितो च आचारकोसल्लतो च..... ध. प. अट्ट. 2.346. आचारगुणसम्पन्न त्रि., तत्पु. स. [आचारगुणसम्पन्न, सदाचार एवं उत्तम गुणों से परिपूर्ण - न्नो पु.. प्र. वि., ए. व. - आचारगुणसम्पन्नो, वत्तसीलसमाहितो, बु. वं. 23.13. आचारगोचर पु., द्व. स. [आचारगोचर], सदाचार तथा आचरण का क्षेत्र, उत्तम आचरण एवं सात्विक प्रवृत्ति - रे सप्त. वि., ए. व. - ते पन आचारगोचरे एकतो कत्वा दस्सेतु. जा. अट्ठ. 2.26; आचारगोचरे युत्तो, आजीवो सोधितो अगारव्हो, थेरगा. 590; युत्तहानभूतेन गोचरेन च युत्तो सम्पन्नो, सम्पन्नआचारगोचरोति अत्थो, थेरगा. अट्ठ. 2.178; स. उ. प. के रूप में, पाप.- त्रि., पापमय आचरण एवं प्रवृत्तियों वाला - रं पु., द्वि. वि., ए. व. - पापिच्छं पापसङ्कप्पं, पापआचारगोचरं सु. नि. 282; - रे पु., वि. वि., ब. व. - निद्धमित्वान पापिच्छे, पापआचारगोचरे स. नि. अट्ठ. 2.44. आचारगोचरनिद्देस पु., तत्पु. स. [आचारगोचरनिर्देश]. आचार एवं गोचर का व्याख्यान - से सप्त. वि., ए. व. - आचारगोचरनिद्देसे किञ्चापि भगवा समणाचरं समणगोचरं कथेतुकामो ..., विभ. अट्ठ. 316. आचारगोचरसम्पत्ति स्त्री., तत्पु. स. [आचारगोचरसम्पत्ति], उत्तम आचरण के अभ्यास की संपत्ति, सदाचार के अनुसरण का धन – त्ति प्र. वि., ए. व. - एतन्ति आचारगोचरसम्पत्ति आजीवपारिसुद्धि इन्द्रियेसु गुत्तद्वारताति एतं तयं, थेरगा. अट्ठ. 2.179.. आचारगोचरसम्पन्न त्रि., [बौ. सं. आचारगोचरसम्पन्न,
शा. अ., सदाचार (उत्तम आचरण) तथा इसके उचित क्षेत्र से युक्त, ला. अ., उत्तम आचरण वाला तथा उत्तम आचरण वाले तीन क्षेत्रों में विचरण करने वाला, उत्तम आचरण के सतत अभ्यास में लगा हुआ - न्नो पु., प्र. वि., ए. व. - सो एवं पब्बजितो समानो पातिमोक्षसंवरसंवतो विहरति आचारगोचरसम्पन्नो, दी. नि. 1.55%; आचारगोचरसम्पन्नोति आचारेन चेव गोचरेन च सम्पन्नो.
For Private and Personal Use Only