________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आवुत
244
आवुध
ब. व. - उप्पेथाति आउनथ, जा. अट्ठ. 6.20; - नेय्य ध. प. अट्ठ. 2.128; - मुत्ता स्त्री., कर्म. स., पिरोई हुई विधि.. प्र. प.. ए. व. - मज्झिमकेस सलेस आवनेय्य, ये मोती - त्ता द्वि. वि., ब. व. - अथस्स लोमकपेस महासमुद्दे सुखुमका पाणा ते सुखुमकेसु सूलेसु आवुनेय्य, आवुतमुत्ता विय हिमबिन्दूनि तिट्ठन्ति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) स. नि. 3.504; - णन्तो वर्त. कृ., पु., प्र. वि., ए. व. - 1(1).360; 3. बेधा गया, शूली पर चढ़ाया गया - तो पु., कुमारो मेधावी पञवा सुतं सुतं मुतं आवुणन्तो विय। प्र. वि., ए. व. - पञ्चमाय सत्तिया दण्डके मधुकपुप्फ विय गण्हाति, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.55-56; - णि अद्य, प्र. आवुतो परिदेवमानो निपज्जि, जा. अट्ठ. 1.413; चतुत्थे पु., ए. व. - भिक्खुसङ्घो सुत्तं वट्टेसि, सत्था सूचिपासके। लङ्घयित्वान, पञ्चमायसि आवुतो ति, तदे; स. उ. प. में, आवुणि, ध, प. अट्ठ. 1.345; - णिं उ. पु., ए. व. - तला.- त्रि., छेदे गए करतल वाला - ता पु., प्र. वि., बीजमिजं गहेत्वान लताय आवुणिं अहं, अप. 2.24; - ब. व. - तलावुताति हत्थतलेसु आवुता. जा. अट्ठ. णिस्सन्ति भवि., प्र. पु., ब. व. - सचे हि इमं सूले 5.490. आवुणिस्सन्ति, जा. अट्ठ. 3.30; - नितुं निमि. कृ. - आवृत्ति स्त्री., संस्कृत काव्य शास्त्र के पारिभाषिक शब्द महासमुद्दे सुखुमका पाणा, ये न सुकरा सूलेसु आवुनितुं. आवृत्ति का अनुकरण [आवृत्ति]. वह काव्यालङ्कार जिसमें स. नि. 3.504; - णित्वा/नित्वा पू. का. कृ. - पदों एवं अर्थों को पुनः दोहराया जाए, प्र. वि., ए. व. - इमस्सेव नं निम्बस्स सूले वा आवृणित्वा साखाय वा, जा. पुनप्पुनच्चारणं यं अत्थरस च पदस्स च उभयेसञ्च विजेया अट्ठ. 3.30; सत्त रोहितमच्छे उद्धरित्वा वल्लिया आवुणित्वा. सायं आवृत्ति नामतो, सुबोधा. 224; तुल. दण्डी का काव्यादर्श, चरिया. अट्ठ. 100; अडमासकं विज्झित्वा सुत्तेन 2.116. आवुनित्वा तस्स गीवायं पिळन्धि, जा. अट्ठ. 6.175; आवुत्थ त्रि., आ+ Vवस का भू. क. कृ., आबाद किया हुआ, - णापेस्सामि प्रेर., भवि., उ. पु., ए. व. - मारेत्वा वसा हुआ - त्थं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - आवुत्थं खण्डाखण्डं छिन्दित्वा सूलेयेव आवणापेस्सामी ति, जा. धम्मराजेन, पीतिसञ्जननं मम, स. नि. 1(1).38; म. नि. अट्ठ. 3.191.
3.314; - त्था स्त्री., प्र. वि., ए. व. - साह भुसालयावुत्था, आवुत त्रि., आ + Vवु (बुनना) का भू. क. कृ. [ओत], 1. वरवारिवहोघसा, जा. अट्ठ. 5.5. बुना हुआ, आपस में गूंथा हुआ, स. उ. प. में, नवा.- नया आवुध नपुं., [आयुध], शस्त्र, हथियार - वो यस्स, आवुधं, नया बुना हुआ - तो पु०, प्र. वि., ए. व. - "आमाय्य, आयुधं वा, सद्द. 3.623; क. सामान्य रूप में कोई भी अस्त्र नवावुतो कम्बलो ति, पारा. 193; - तं पु., द्वि. वि., ए. व. अथवा हथियार -धं प्र. वि., ए. व. - आयुधं मेनुभावेन - तेन खो पन समयेन अञतरा इत्थी नवावुतं कम्बलं तेसं काये पतिस्सति, म. वं. 7.36; - धं द्वि. वि., ए. पारुता होति, पारा. 193; तन्ता.- तांत से बुना हुआ - व. - पसन्नचित्तो आवुधं निक्खिपित्वा उपसङ्कमित्वा, थेरगा. तानं नपुं., ष. वि., ब. व. - यानि कानिचि तन्तावुतानं अट्ठ. 1.101; पमुञ्चित्वान आयुधं, दी. वं. 2.23; निक्खिपित्वान वत्थानं, केसकम्बलो तेसं पटिकिट्ठो अक्खायति, अ. नि. आवुधं, दी. वं. 12.49; आवुधं सरीरे ठपेत्वा “इदं नाम मे 1(1).322; तन्तावुतानन्ति तन्ते आवुतानं, स. नि. अट्ठ. देही ति साहसाकारा च, जा. अट्ठ. 4.12; - धानि' प्र. 3.170; 2. धागे से एक सिरे से दूसरे सिरे तक सिला हुआ, वि., ब. व. - तस्मिं खणे द्वादसयोजनिके वाराणसिनगरे (मोती आदि के छिद्र के अन्दर) पिरोया हुआ - तं नपुं.. सब्बावुधानि पज्जलिंसु, जा. अट्ठ. 5.124; सकलनगरेपि प्र. वि., ए. व. - तत्रास्स सुत्तं आवुतं नीलं वा पीतं वा आवुधानि पज्जलितानी, ति, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.235; लोहितं वा ओदातं वा पण्डुसुत्तं वा, दी. नि. 2.10; दी. नि. -धानि द्वि. वि., ब. व. - आवुधानि छड्डेत्वा, भगवन्तं 1.67; तादिसहि आवुतं पाकट होति, म. नि. अट्ठ. (म.प.) वन्दित्वा, निसीदिंस स. नि. अट्ठ. 1.63; सकलगामवासिनो 2.183; स. पू. प. में, – सुत्त नपुं.. कर्म. स., पिरोया हुआ आवुधानि गहेत्वा सो ..., जा. अट्ठ. 2.90; ख. 5 प्रकार के धागा - त्तं प्र. वि., ए. व. -- आवुतसुत्तं विय विपस्सनाञआणं आयुध या शस्त्र, ला. अ., मेत्ता, करुणा, काय, चित्त एवं म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.184; - पण्डुसुत्त नपुं.. पिरोया उपधि विवेक नामक 5 आध्यात्मिक आयुध-घं' प्र. वि., हुआ पाण्डुवर्ण का धागा - त्तं प्र. वि., ए. व. - विप्पसन्ने ए. व. - आवुधन्ति पञ्चावुधं, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.238; मणिरतने आवृतपण्डुसुत्तं विय परसति, जा. अट्ठ. 1.62; पञ्चविधं आवुधं, यथा हि रथे ठितो पञ्चहि आवुधेहि सपत्ते
For Private and Personal Use Only